رساله های هنرمندان وفرهنگیان پردرد،درهردوروزمان بیانگردردهاوآرمان مردم شان بوده،جاودان میماند. این گلدسته هاترجمان مردم شان بوده وهیچگاه نمی توانندازدردورنج مردم خورادورنگهدارند.این غنچه هادراثرجنگهای سه ونیم دهه اخیردرسراسرجهان پراگنده شده وسالهاست که توسط دست پروردگان بیگانه درفاجعه سخت عمیق ودردناک میان هستی ونیستی دردکشیده،دست وپامیزنندودربیرحم ترین زمانه هاتنهاوبیکس،ویرانی وجهل وشقاوت
رالمس و درمظلومانه حالتی که سنگ رابه حالشان به گریه میآورد،درسکوتی که جهل ونادانی وتفنگ سالاری براو تحمیل کرده است،ودرافقی که آنسویش ناپیداست،به سوی فرداهابه امیدگنگ چشم دوخته،ذجه دردمندی خودرادرسوگ آنچه برملت ومیهنش میگذرد،خودرادر مصیبت عظیم آن سرزمین اشک وخون وآتش داغدارمیآبد.این سرمایه های ملی وگنجیه های گرانبهاکه دراثرتهاجم بیگانگان ازجوانب مختلف ازطریق پلانهای دقیق ومطرح شده بالای ملت ماتامیل گردیدوبدبختانه ماتحت تاثیرآن رفته،بی خبرازبازی دوران آنراستایش نمودیم.ولی دراخیردانستیم که در خون
خودغلطیده ایم.این طراحان وکاهنین مست ازشراب خون کنون متحدانه وفاداری شانرابین هم به اثبات رسانیده،درجشن اسارت مادروطن یکجابدورآتش نمرودرقصیده،ملت مظلوم مارابجان هم افگنده وارمان شهدای گلگون کفن راه آزای رابخاک یکسان و هزاران،هزارهموطن عزیز، خاصتافرهنگیان وهنرمندان فراری وطن شده درچهارگوشه جهان غریب گشته اند.این مایه های انسانیت که سالهاست آرزوی بازگشت به وطن شانرادارند، هردم لحظه شماری نموده ،هرطرف دست وپایزنند.این فرشته های صلح وآزادی
وآرامش مانندشمع درتمام اکناف جهان سوخته،که خطرنهایت بزرگ برای ملتیست که تمام داشته هایش راازدست داده،بانبوداین سرمایه ها آینده فرهنگی وهنری کشورمتضرر گشته که جبران ناپذیراست. گلدسته ومهمان این شماره،گوینده توانا خوش صداوخوش کلام،دیکلماتورمحبوب وژورنالیست پربها(زهره رهگذر)حاضرگردیده تابه پرسشهای علاقمندانش پاسخ اراهه دارد.
درآغازسلامهاوتمنیات نیک خود راحضورتک تک ازهواخواهان ووطنداران عزیز که درهرگوشه کنارجهان زیست دارندنثارداشته ، سعادت وخوشی های جهان وموفقیت های بی پایانرابرای فردفرد ازدرگاه رب العزت تمنا داشته اند.میروم سراغ پرسشها:
پرسش:گوینده محبوب وآشنا،بگوییدچه زمانی کارنطاقی وگویندگی راآغازنموده درین راه چه کسانی مشوق تان بوده است؟
پاسخ:ازآوان کودکی به هنرگویندگی ونطاقی شدیداعلاقمندبوده، متعلم صف دوازدهم درلیسه ملالی بودم که بارنخست درامتحان نطاقی رادیوافغانستان چانسم راآزمودم.متاسفانه موفق نگردیدم.درآنزمان موفق شدن درکارگویندگی کارسهل وآسان نبود تازه واردان این راه بایدراه یی دشواری رامی پیمودندتا موفق بدرمیآمدند.بعدازمدتی باردوم درامتحان اشتراک نمودم ولی این بارنیزموفق نگردیده،برای سوممین بار بعدازآمادگی لازم مراجعه،خوشبختانه
موفق گردیدم.آغاز فعالیت تازه واردان این فن درآنزمان ازخوانش اعلانات تجارتی صورت میگرفت. باخوانش اعلانات تجارتی واعلانات فوتی وبعدابرنامه سازهاورازهاوآهنگهای فرمایشی کارگویندگی راآغازنمودم.دریکی ازروزهامحترم هارون یوسفی که سمت استادی ام رادرفاکولته ادبیات داشتندودرآنزمان مسوولیت یکی ازادارات رادیوتلویزیون راعهده داربودندازمن دعوت به عمل آورده تادراداره فلم های سینمایی نریشن یاترجمه فلم هارابخوانم خوشبختانه
ازعهده آن موفق بدرآمده،نریشن اولین فلم سینمایی هندی بنام(دشمن)رابامحترم سروربه پرودیوسری اسدجان سیفی موفقانه اجرانمودم.وبعدازآن علاوه برادامه تحصیل درفاکولته، بعدازوقت کارگویندگی رادراداره فلمهای سینمایی ادامه دادم. باید یادآورشد درکارگویندگی علاوه ازپدرگرامی وفامیل عزیزم،ژورنالیست وفرهنگی عزیزوگرامی محترم داکترصاحب حیدرمسعودواستادعالیقدرم محترم هارون یوسفی نهایت یاری ام رسانیده اند.
پرسش:کارگویندگی راازکدام برنامه آغازنمودیدودرآن لحظه چه احساس داشتید؟
پاسخ:زمانیکه درامتحان گویندگی موفق بدرآمدم،در اداره نطاقان معرفی گردیده، مدیراداره درآن زمان محترم محرابی صاحب نام داشتند. موظف گردیدم تااعلانات فوتی رابخوانم.اعلانات فوتی درآنوقت به طوززنده یالایف نشرمیشدواکثراچون اعلان به صورت عاجل ودفعتابه اداره میرسید،نطاق مکلف بودبدون آمادگی قبلی آنرابخواند.مشکل کلی این بودکه اعلانات بدون اینکه ازطریق اداره نطاقان
تصحیح گردد،باخطوط ونوشته های غیرخوانا بدسترس نطاقان قرارمیگرفت.همان بود که اکثرااعلانات غلط خوانده میشد.ازین برنامه هیچگاه خاطره خوش نداشته، علاقمندی زیادبه خوانش برنامه های هنری وادبی داشتم تااینکه به آرزویم نایل گردیده برنامه های ادبی ارمغان سحررابااحساس وآرامش روحی اجراو راحت گردیدم.
پرسش:علاوه ازاینکه گوینده شرین کلام اخبارادیو تلویزیون بودید ،شعررابااحساس وبه مقبولی آن دیکلمه مینمودید.درخوانش کدام یک خورا راحت احساس میکردید؟
پاسخ:اینکه دوستان عزیزمرابه صفت دیکلماتورموفق وخوب پذیرفته اند،درحقم بزرگی داشته،ولی من هیچ گاه خودرادیکلماتورفکرنکرده،دیکلمه شعرکه ازطریق دیکلماتورمحبوب خانم فریده جان انوری اجرامیشدنهایت علاقمندآن بودم ودایمابه آن گوش میدادم. درکارگویندگی اخبارنظربه دیکلمه شعرخودراموفق تراحساس میکردم.
پرسش:گوینده یانطاق خوب دارای کدام اوصاف بوده به کدام یک ازاصول ژورنالیزم پابندباشد؟
پاسخ:گفته میتوانم گوینده خوب بایددارای این اوصاف باشد:
ـ سوادکافی
ـ صدای خوش
ـ جراات واستعدادفوق العاده،درادای کلمات.
ـ مراعت واژه های زبان دراثنای تکلم.
ـ مطالعه کافی درتمام عرصه ها.
وقتی گوینده دارای چنین اوصاف درفن گویندگی باشد توجه بیننده وشنونده رابخودجلب نموده میتواند. باتاسف درشرایط کنون وقتی به صفحات بعضی ازرسانه هامتوجه شویم،گوینده محترم که اخباررااجرامیداردفارغ ازاوصاف بالابوده،یعنی دراجرای خبرنکته گذاری مراعات نشده،مبتداوخبرمعلوم نیست،به یک نفس خبررابدون آنکه بیننده بداندکه حادثه چرارخ داد،درکجااتفاق افتیدوچرا؟که درمسلک ژورنالیزم این نکته نهایت مهم وباارزش بوده،بیننده رابه کاستی آن متوجه میسازد. مساله
اصول ژورنالیزم نه تنهابه گویندگی ونطاقی تعلق داردبلکه سایرعرصه های این مسلک رادبر داشته،ژورنالیست رسالت داردتاپیرامون موضوعی که میخواهددرآن تحقیق نمایدقبلا آمادگی داشته،پیرامون آن مطالعه عمیق ودقیق داشته،گویاآماده پیکارباشد.به طورمثال اگر بحث پیرامون جنگ اعراق باشد، بایدقبلاخودرابه تمام مسایل آن آگاه وبه صورت همه جانبه درتمام ابعاد آن خودراواقف آنگاه میتوانددرکارش موفق باشد.
پرسش:درشرایط کنون گویندگی راچگونه ارزیابی میکنید؟
پاسخ:درشرایط فعلی به گوینده گانی که دررسانه های داخل افغانستان فعالیت دارندنهایت ارج قایل بوده ،فعالیت اکثریت شانرا ستایش میکنم.خصوصادراوضاع واحوال فعلی کشورکه خبرنگاروگوینده،به طورکل ژورنالیستان مصوونیت وامنیت واهمیت نداشته،جانهای شرین شان هرلحظه در خطراست وهیچ مرجع یی نیست که ازآنهاوارسی وپشتیبانی نمایند.
پرسش:هنریافن گویندگی یانطاقی سبک خاص میداشتهباشد؟
پاسخ:یک نطاق یایک گوینده،مانندیک آوازخوان دارای سبک وشیوه خاص بوده،اگردقیق نظراندازیم گویندگان ونطاقان ودیکلماتوران وگرداندگان برنامه های هنری ازسبک وشیوه یی خاصی برخورداربوده اند. مثلازمانیکه پارچه شعری توسط فریده جان انوری به سرایش گرفته میشود، شعرباصدای گیرای او درتاروپودانسان رخنه نموده،آرامش به انسان میبخشد.برعکس اگرباهمین صدایی ملکوتی خواسته شودتااخبارسیاسی پخش گردد به هیچ وجه قابل پذیرش نمیباشد.اگرگوینده اخبار سیاسی برنامه
تفریحی رااجرانمایدویابرعکس آن برنامه برای بیننده جالبیت وجذابیت ندارد. پس هنرگویندگی مانندهنرموسیقی دارای سبک وشیوه خاص بوده،هرگوینده مانندآوازخوان علاوه ازصدا،ژست وحرکات،شیوه کار بخصوص خودرادارد.چنانچه اگربه هنرنمایی شهیداحمدظاهردقت شود،حرکاتی راکه او بالای استیژاجرامیکرد،مخصوص بخودش بوده،اگرهنرمندی خواسته باشدتاآن حرکات رادرآهنگ خوداجرانماید قابل قبول بیننده به هیچ وجه نمیباشد. به همین ترتیب دیکلمه
شعرکه توسط فریده انوری سراییده میشودمخصوص خودش بوده،هرگاه گوینده یی بخواهدتاصداوشیوه کاراوراتقلیدنمایدموردقبول شنونده یابیننده واقع نمیگردد.
پرسش:جالب ترین خاطره تانراحکایت دارید؟
پاسخ:زندگی انسان سراپاخاطره بوده واین خاطرات گاهی تلخ وگاهی شرین میباشد که تازمان مرگ باانسان یکجااست.من نیزمانندسایرانسانهاخاطرات زیادی درزندگی داشته،وبیشترین خاطراتم راازدوران اشغال وظیفه به رادیوتلویزیون با خوددارم.میخواهم خاطره یی رابا دوستانم شریکسازم.
چهره اصلی ام باچهره یی که درتلویزیون ظاهرمیگردیدم تفاوت داشت.دریکی ازروزهاکه ازاداره بطرف منزل روان بودم،زمانیکه ازموترپیاده شده بطرف خانه روان شدم تعدادی ازجوانان وعلاقمندانم دورم حلقه زده نهایت مهربانی ،اسمم رابه زبان آوردندوازفعالیتهای نطاقی وبرنامه سازی ام ستایش نمودند.درین اثنا دخترک خوردسالی که باآن جوانان همراه بودنزدیکم شده گفت:خاله جان من هم مانندشماخاله یی زیبایی دارم که نامش زهره رهگذراست ودرتلویزیون نطاقی میکنداماچهره اوبه شما شباهت ندارد.
پرسش:به گویندگان نسل جوان منحیث گوینده کارکشته ومحبوب مردم چه پیام وگفتنی دارید؟
پاسخ:به تمام تازه واران هنروفن نطاقی توسعه می دارم تادرآغازخودرابه زیورعلم ودانش ومطالعه عمیق درتمام ساحات آراسته، قواعدزبان راکه به آن گویندگی مینماینددانسته ودرادای کلمات توجه لازم داشته باشند.مطابق تون صداواستعدادشان برنامه هارابااحساس گویندگی و مطالب راواضح ورشن به سمع بیننده وشنونده برسانند.از مزاخهای تخریش کننده وزشت خودداری ورزیده،عفت کلام رامراعت داشته درغیرآن منزلت گوینده صدمه
وضربه میبیند. با تاسف دربرنامه های دیده شده که هنرمند بامزاخهای بی مفهوم گوینده مواجه،که سبب رنجش اووکم ارزش جلوه دادن گوینده میگردد. دردوران تحصیل یکی ازاستادان گرانقدرفاکولته محترم داکتراسدالله حبیب چه خوب فرموده بودند:(مزاخ نمودن استعدادودانش خاص و درک نمودن آن فهم به خصوص خودرادارد.)هرکس نمیتواندکه مزاخ نمایدو هرکس نمیتواندتاآنرادرک نماید.
پرسش:کارهای دیارهجرت تان چشم گیرنبوده،علت چیست؟
پاسخ:زمانیکه ازکشورمانندهزاران هزارهموطن عزیزم بخاطرجنگهای بی مفهوم بیوطن گردیدم.بعداززحمات وتکالیف فراوان خودرابه شهرواشنگتن ایالات متحده امریکارسانیده درمنطقه سیاتل زندگی اختیارنمودم.متاسفانه درین شهرمانندسایرشهرهای اینکشور افغانهافعالیتهای ژورنالیستیکی نداشته،ازهمین سبب تاکنون نتوانسته ام تادرین رشته فعال باشم. ازجانب دیگربرای ادامه زندگی بایدکارنمودومصروف بود.خوشبختانه
درسایرشهرهای این کشورافغانهای عزیزرسانه هایی مطبوعاتی رادراختیارداشته وبرنامه های راازآنطریق برای افغانهای عزیزپخش ونشرمینمایند.چون ازآن شهرهادورافتیده ام بنااگرخواسته باشم تافعالیتهای فرهنگی خویش راازآن طریق انعکاس دهم مصارف هنگفت مالی ضرورت دارد که فعلامن ازعهده آن بدرآمده نمیتوانم .باآنهم چندپارچه دیکلمه اشعارم راکه توسط خواهرگرامی ام درین اواخرثبت وازطریق دوست خوبم عبیدجان ورکزی دربرنامه تلویزیونی نویدکه ازشبکه جهانی آریانا
نشرمیگرددبه علاقمندانم تقدیم گریده است.
پرسش:چه پیامی به ژورنالیستان وهنرمندان عزیزدارید؟
پاسخ:اتحادیه محترم ژورنالیستان وهنرمندان افغانستان دربرابرمردم خودرسالت مهم داشته بایددرزنده نگهداشتن وحفظ وغنامندی فرهنگ وکلتوروطن که قدامت بزرگ تاریخی داردتلاش لازم به خرچ دهندتازندگی آرام ومرفه رابرای این خانواده های باارزش معیاوازمال وجان وحقوق این گلدسته هادرمقابل ناملایمات دفاع وشرایط مطمین رابرای شان آماده سازند.
پرسش:بزرگترین اشتباهی راکه درزندگی متقبل شده ایدچه بود؟
پاسخ:بزرگترین اشتباهی راکه درزندگی متقبل شدم هماناترک وطن بود.واقعاعزت افغان وحرمت افغان وطن وکلبه ویرانه اش بوده،باآنکه من وفامیلم ویرانه هاومخروبه های وطن رابه کاخ کریملین وکاخ سفیدمبدل نکرده،عاشقانه خدمتگذارش بوده وهستیم. بدبختانه باآنکه هیچگاه آرزوی آنرانداشتم تا مادروطنم راترک گویم ولی دشمنان مردم ووطن نگذاشتندتاآرامش کلی ومیهن داشته باشم.بنامارا راندندوغریب دیاربیگانگان آواره ساختند.بخاطرزنده ماندن اولادوحفظ وآبرومجبور گردیدم
تاعزیزترین دیارزندگی خودراترک گویم. درینجافعلازندگی آرام وآسوده یی دارم ولی آرامش روحی نداشته هردم لحظه شماری دارم خداند(ج)حکومت ملی رادرکشورویرانه ماحکمفرماسازد،تاهمه دورافتاده هابازهم دورهم جمع شده،محبت اصلی رااحساس کنیم.
پرسش:برای علاقمندان تان چه پیام داشته،درمورد زندگی خصوصی تان روشنی اندازید؟
پاسخ:به تمام مردم درددیده ام زندگی مرفه وآرامیوسعادت بی پایان راازدرباررب العزت تمناداشته آرزودارم تاروزی درکشورآرامش کلی به میان آید ومابازهم یکدیگرخودرادرآغوش گیریم.سالهای قبل ازدواج نموده،ثمره آن دودخترعزیزبنامهای زحل جان که تحصیلات عالی اش راتکمیل نموده مصروف کارمیباشد نپتون جان دختردوم مشغول تحصیلات عالی اش میباشد.زندگی آرام خانوادگی داشته ویگانه ناراحتی مادوری ازوطن بوده رنج میبرم.بازهم ازخداندکریم ورحیم ناامیدنبوده آرزودارم به این
ارمانم نایلگردم.
گوینده ونطاق برازنده مردم افغانستان ازپاسخهایهمه جانبه تان جهان سپاس.زندگی پرازسعادت ومفقیتهای دایمی رابرای شماوخانواده گرامی تان ازدرباررب العزت تمنادارم.
دوستان عالیقدر
درشماره آینده پیرامون هنروالای شادروان استادحلاندوخانواده هنرمندش پرسشهای رابه این آدرس بامادرمیان گذارید.فرزندان هنرمنداین بزرگ مردموسیقی(پاپ)کشوربه پرسشهای تان پاسخ اراهه میدارند:
zafghan2000@hotmail.com
|