ډاکټر لطیف یاد

   دهندوانو لرغوني ښارونه :
) : हणमानगढهنومان ګړ (

هنومان ګړ دهند دراجستهان دایا لت شمال کې دهندوانو یو لرغونی ښار ګوټي او ولسوالي ( ډیسټریکټ ) ده چې دګهاګر دسیند پر غاړه پروت دی . په پخوا زمانو کې دغه ځای دبهاټ نیر په نامه سره یادیده ،ځکه هنومان ګړ دبهاټی راجپوتانو تر واکمنۍ لاندې و.کله چې دبیکانیرمهاراجا صورت سینګ دا ځای ونیونو دهندوانو درب النوع هنومان په ویاړیې دغه ځای هنومان ګړ ونوماوه . دلته دبهاټنیر ۱۷۰۰ زړه کلا هم شته چې دهنومان ګړ دښار په مینځ کې پرته ده . ددغه کلا په اړوند زیات تفصیلات داکبر دزمانې په تاریخي کتاب آئین اکبري کې ضبط دي .
همداراز دلته دبهادراکالي ټیمپل هم دګها ګړ دسیند پر غاړه ودان شوی دي . دهنومان ګړ ډیسټریکټ نور تاریخي او لر غوني ځایونه هم لري چې یو یې کالي بنګا دي چې دتاریخي مو ثقو روایتونو پر بنسټ داندلس یا دسند دتهذیب یوه برخه ګڼل کیږي چې پنځه زره کلن تاریخي لر غو نتوب لرياو هلته زاړه کودړي ،سکې ، خښتې ، ښارونه ، بازارونه او نورې زړې ودانۍ کشف شوي دي چې ځینې تاریخي آثاریې دهند دپلازمیینې نوي ډهلي په ملي میوزیم کې خوندي دي .
باید وویل شی چې دهنو مان ګړ ولسوالي ( ډیسټریکټ ) نور تاریخي او دلیدلو وړځایونه هم لري چې دالاندیني یې ډیر مشهور دي :

۱- ګو ګا میري ټیمپل
۲- بر هماني ماتا ټیمپل
۳-بهادار کالي ماتا ټیمپل