|
فهرست مطالب
- چند یاد آوری
- به کودکان افغانستان بیاندیشیم
الف : عامل و تأثیرجنگ
- - انفجار ماین ها
- - عملیات انتحاری
- - حملات راکتی
- - عملیات ناتو
ب : عوامل اجتماعی واقتصادی
- مرگ مادر
- کودکان یتیم
- بی دوایی
- هیروئین وکودکان معتاد
- کودکان زندانی
- کودک ربایی و قاچاق کودکان
- تجاور جنسی
- ازدواج های اجباری
- کودکان رقصنده
- کودکان نان آور
- کودکان گدا
- ناتوانی رفتن به مکتب
- خشونت علیه کودکان
- بیماران روانی
- کودکان هندو وسکهـ
ج : کودکان در مهاجرت
- کودکان در پاکستان
- در ایران
پیوست به شمارۀ گذشته
مشکل فراگیری درس برای کودکان
زیرعنوان کودکان نان آور، به یکی ازموانع غم انگیز که نمی گذارد کودکان به سوی مکتب وفراگیری درس بروند،آشنا شدیم. یکی دیگر ازعوامل مانع شونده که به بقیه شئون اجتماعی واقتصادی جامعه نیز آسیب های فراوانی رسانیده است، اعمال خرابکارانه است.
این خرابکاری درچهرۀ مکتب سوزی گرچه پیشینه دارد، اما درسالهای اخیربا نا آرامی ها و تهدیدات گستردۀ آن از طرف طالبان، سبب شده که کودکان بیشماری در خانه بمانند واز درس محروم شوند.
درگزارشی می خوانیم که" مشکلات کودکان در ولایت قندهاردرحالی است که در شماری از ولایت های دور دست این ولایت مکاتب نیز به روی کودکان به نسبت نا آرامی موجود وتهدید های طالبان بسته شده اند. نا آرامی های موجود درقندهارسبب شده است تا شمار زیادی از اطفالی که توانایی زمینۀ تعلیم وتربیه را نیز دارند، ازرفتن به مکتب محروم مانده اند" 42
آن چه در بارۀ محروم ماندن کودکان در قندهار گفته شد، ده ها هزارکودک درچند ولایت دیگر را نیز ازفراگیری درس محروم است.ان محرومیت اجباری بیشتر در ولایاتی حضور دارد که آثار آسیب های تخریب د آنجاها بیشتر مشهود است. مثلا ً در درهلمند، کنرها، پکتیا، و پکتیکا.
سطح نازل کیفی و عدم دسترسی به وسایل لازم مشکل دیگری است که در برابر کودکان مکنب قرار گرفته است.
نبود مواد و وسایل درسی لازم مانند کتاب ، میز وچوکی وصنوف درسی، نبود معلمین ومعلمات مورد نیاز،دشواری های دیگری اند که دامنگیر آن جمله شاگردانی می شود که توانسته اند به سوی مکتب بروند.
"، یکی از مسئولان صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد - یونسف- در افغانستان می گوید:
آموزش شش ملیون کودک در مدارس را پیشرفتی در زمینه بهبود وضعیت کودکان افغان می داند، اما کیفیت پایین آموزش و پرورش، کمبود امکانات در مدارس و اعمال خشونت علیه کودکان در مدارس و خانواده ها هنوز هم مایه نگرانی سازمانهای مدافع حقوق کودکان است."43
گزارش ها وچشمدید ها ازاین برداشت نیزحکایت دارند که با بیشتر شدن مکاتب شخصی، آن عده از شاگردانی که به مکاتب دولتی میروند،دارندۀ نوعی احساس شده اند که گویا سطح وسویه وظرفیت های درسی پایانی میابند. متأسفانه دربسا ازبخش های شهرکابل درمجاورت مکاتب دولتی،چشم به مؤسسات ومکاتب غیر دولتی یا شخصی می خورد که از اسباب ولوازم و امکانات ایمنی بیشتری بهره مند میباشند. خانوادۀ شاگردان مکاتب خصوصی با بهره مندی ازامکانات مالی بهتر، پول می پردازند ومعلمین نیزمعاش بلند تر وبسا از ایشان معاش ماهواربالا وآنهم با دالرمی گیرند.
کودکانی که به مکاتب خصوصی میروند، ماهاه در حدود 1200 افغانی می پردازند. 500 تا 1000 افغانی برای ترانسپورت و 50 افغانی برای خریداری کتاب های رایگان که ازطرف وزارت معارف توذیع شده، می پردازند.
برای کتاب های انگلیسی معروف به کتاب اکسفورد، 200 االی 300 افغانی پرداخت می نمایند. 44
در حالیکه ده ها هزارکودک ازین امکانات محروم هستند.
مشکلات کودکان سکهـ وهندوباور
هندوها ازباشنده گان دیرینۀ سرزمین ما هستند. ریشه های اسلاف ایشان به کابل شاهان، به زنبورگ شاهان و رتبیل شاهان پیوست میابد.آن ها دین وآیین خویش را محفوظ نگهداشتند. به سخن دیگرپس ازپیروزی سپاه عرب ِمسلمان، دین نو را متابعت نکردند. با سیرتحولات وتغییراتی که در پیشینه های برهمنیسم وبودائیسم ایجاد شد؛ وبا تبارزهندوئیسم،علایق مذهبی بخش یادشده، درمحورباورهای هندو شکل گرفت.
سکهـ ها نیزبا پذیرش افکاروعقاید روحانی بزرگ سکهـ ها،بابه نانک به حفظ مذهب خویش پرداختند.
آن چه طی سده ها متأثراز دیگر باوری درافغانستان دیده اند، دراینجا چارچوب صحبت ندارد. اما یک موضوع را به صورت کلی میتوان گفت که محرومیت ها وستم هایی را نسل اندرنسل بر دوش کشیده اند.
از جملۀ تبارزتبعیض، ستم ومحرومیتی که سالیان پسین دیده اند،آن است که کودکان آنها نمی توانند با اطمینان روانۀ مکتب شوند.شاگردان مکاتب وتعدادی از رهروان کودکان هندو وسکهـ را میازارند. به رغم آنکه پیرامون این گونه ازکودک آزاری،برخی از نهاد های بشردوست، نویسنده گان ورسانه های گروهی وبه ویژه تارنمای کابل ناتهـ که خروشگاه دردمندی های آنان نیزاست،مقامات مسؤول رابه جلب توجه و چاره جویی فرا خوانده اند؛ اما دست خشونت وعوامل موجود مانع شونده برای رفتن کودکان به مکتب کوتاه نشده است. در پایان چند نمونه ازبازتاب موضوع را میاوریم:
" کودک های هندو و سیکهـ افغان که حمایه کننده ی ندارد چی باید بکنند؟ . . .
اینکه اقلیت ها اذیت و آزار می بینند، مسأله یی است که در شماری از کشورهای جهان دیده شده وحتا عادی پنداشته میشود و اما کودکان هندو و سیکهـ افغان از حق تعلیم و تحصیل محروم میگردند، موضوعیست عصبی کننده.
اگر در دنیای به اصطلاح صلح آمیز که هر روز سلاح های پیشرفته تولید میگردد و حق تعلیم و تحصیل و آزاد زیستن کودکان تامین شده نتواند چگونه انسانها از مظالم اجتماعی و سیاسی نجات خواهند یافت. . . ." 45
«انار کلی هنریار»، یک نماینده هندو ها و سیک در کابل، می گوید که به دلیل توهین، تحقیر و لت و کوب اطفال هندو و سیک در مسیر راه و در داخل مکاتب، آنان از درس دلسرد شده و نمی توانند به صورت رسمی درس بخوانند.
وی می گوید که در حال حاضر کمتر از ده دانش آموز هندو ها و سیک در مکاتب کابل درس می خوانند و حدود ۳۰ کودک دختر و پسر روزانه یک ساعت مسائل مذهبی را در درمسال می آموزند، در حالی کودکان زیادی از تعلیم باز مانده اند.
خانم هنریار می افزاید که با وجود این که بارها از وزارت معارف تقاضا نموده اند تا به مشکل دانش آموزان هندو ها و سیک رسیدگی نموده و یک راه حل پیدا کند، اما طی هفت سال گذشته هیچ توجهی صورت نگرفته است. " 46
" چیتر سینگ، هندویی در شهر کابل گفت: پسر م را در داخل مکتب (مدرسه) لت و کوب کردند، روز دیگر زنجیرطلایش را از گردنش گرفتند . . .
آقای سینگ افزود: "ما به مدیر مکتب مراجعه کردیم، مدیر مکتب شاگردان را خواست، اما آنها پسران زورگو بودند، آنها نه به حرفهای مدیر توجه داشتند و نه به حرفهای سر معلم."
او گفت که دانش آموزان این مدرسه سرانجام روزی پسر او را با "برچه" (چاقو) تهدید به مرگ کردند و به او هشدار دادند که اگر هفت هزار افغانی به این دانش آموزان ندهد، او را خواهند کشت.
آقای سینگ گفت با این همه او پسرش را تشویق کرد که به آموزش در مکتب ادامه دهد، اما پسرش دیگر نتوانست با این وضعیت کنار آید و به مکتب برود. آقای سینگ گفت سرانجام پسرش از ادامه آموزش در مدارس عمومی منصرف شد.
او گفت: "پسرم می گفت اگر آنها (دانش آموزان) مرا بکشند، دیگر مکتب به چه دردم می خورد؟" 47
خشونت دربرابرکودکان
خشونت وتوسل به لت وکوب تعدادی ازکودکان را درخانه و درمحیط خارج آن میازارد. رفتارخشونت آمیزکه در بسا از جوامع و درافغانستان شناخته شده است، با توجه به مشکلات اقتصادی،بیماری های خانواده گی، کم حوصله گی پدر ویا مادر کودک،تهدید همیشگی برای جسم وروان کودک است.
کمیسیون حقوق بشر در زمینۀ خشونت دربرابر کودکان گفته است:
"موارد خشونت ها درحال افزایش است. همین اکنون ما کودکانی را سراغ داریم که مورد خشونتهای شدیدقرار می گیرند
علاوه بر این، کمیسیون حقوق بشر افغانستان می گوید موارد خشونت علیه کودکان نیز افرایش یافته و باعث نگرانی این کمیسیون شده است.
تعدادی هم درمکاتب ازطرف معلمین بارفتارهای خشونت آمیزمانند سیلی زدن، مشت ولگد زدن . . روبرو می شوند. همان منبع بالا می افزاید:
"خشونتها درسطح مکاتب از سوی مسئولان مکاتب بسیار بالا است." 48
تنبیه بدنی کودکان که درمکاتب افغانستان پیشینه دارد، وسیله یی بوده است تا از طریق آن کودک را به فراگیری درس وادارند. نبود روش های آموزشی عصری ونبودوسایل لازم تدریس،تنبیه بدنی را از طرف تعدادی از آمرین ادارات مربوطه ومعلمین گویا با این سخن سعدی موجه نموده است که :
پادشاهی پسر بمکتب داد لوح سیمینش برکنار نهاد
بر سرلوح او نبشته بـزر جوراستاد بـــه ز مهر پدر
ازرفتارخشونت آمیزبا کودکانی گفته شده است،که دردکانها و یا مؤسسات محتلف شاگردی میکنند. دستفروشان، دارندگان وسایل محقروکوچک که میوه ویا سگرت وغیره اجناس را برای فروش حمل میکنند،از طرف تعدادی از پولیس ها دشنام شنیده ویا با مشت ولگد روبرو می شوند.
---
منابع و رویکردها
42- ست باستان 11 حوت1399
43 - روزنامۀ افغانستان دوشنبه 21 سنبله 1390 | م. رها. کودکان افغانستان و دنیای ناامیدی /سایت خانۀ کودکان افغانستان
44 - گزارش س. ا. فهیم . کابل
45 - مهندس جگت سنگهـ . تارنمای کابل ناتهـ. دسامبر2009
46 - نجیب الله امیری.مذهب وپوشش متفاوت. تارنمای کابل ناتهـ
47 - بی بی سی نوامبر2009
48 - منبع پیشین
ادامه دارد........ |
