|
هنرموسیقی درافغانستان یدطولانی داشته وتعدادی ازین شاخه های هنرموسیقی یکی پی دیگری ظهوروعطش هنر دوستان این رشته را سیراب ساخته است. احمدشاه حسن یکی ازهمین گلدسته های هنرموسیقی کشوربوده كه با پخش آهنگهای ناب نامش را در تاریخ موسیقی وطن ثبت نموده است.تعدادی زیادی ازهواخواهان این هنرمند گرامی ازطریق ایمیل وتیلفون پرسشهایرامطرح ساخته اینک میپردازیم به نشرپاسخها:
پرسش: آوازخوان عزیزچراازبین هنرهای هفتگانه شما هنرموسیقی راگزیدیدوتاچه حدودخویشرادرین رشته موفق یافته اید.
پاسخ: شما
میدانید
که دسترسی به هنر استعداد خاص بکار دارد واستعداد یک تحفه خدایست که برای ماداده شده بنا آموختن هنراستعداد خاص است عده یی بیکی ازین شاخه هاوعده یی نظربه استعداد به چندین ازین شاخه ها دسترسی میداشته باشد. من اززمره یی کسانی بودم که در رشته هنر موسیقی و آوازخوانی ازهمان آوان خورد سالی استعداد وعلاقه یی سرشارداشته وعاشقانه موسیقی را دوست داشتم وهمین استعدادم مراواداشت که آوازخوان شوم. اینکه تا چه اندازه درین رشته موفق بوده ام ارتباط به شنونده های
عزیز بوده و من دایما ممنون علاقمندان هنرخود بوده که درین رشته مرا توانایی بخشیده اند. یک حرف را دقیقا عرض میدارم من درین رشته آگاهانه رو آورده و چون دانستم که صدایم موردعلاقه مردم قرار گرفته و مردم عزیزم هنرم را ستوده اند از آن به بعد درتلاش شدم تا این رشته را بصورت درست تعقیب و مصدر خدمت به مردم خویش گردم به نظر من موفقیت یک آواز خوان صرف آگاهی در موسیقی و صدای گیرا و خوب او میباشد. زمانیکه به هنرآوازخوانی روآوردم از طریق هیات محترم مسلکی موسیقی امتحان صدا را سپری
وبعد از آنکه موفق گردیدم اجازه یی آنرا بدست آوردم تا آهنگهایم راثبت بدارم. در آنزمان صدای خوب تنها وتنها معیار اصلی آوازخوانی بود و هیچگونه وسیله و واسته یی درکار نبود و نتیجه آنرا امروز بهترمشاهده نموده میتوانیم زیرا این هنرمندان اصالت هنررا زنده نگهداشته و نام شانرا در تاریخ هنر وموسیقی ثبت داشته اند.
متاسفانه تعدادی زیادی از هنرمندان امروز از قانون وچوکات موسیقی خارج گردیده با حرکات ناموزون، اشعار وتصانیف بی معنی و بیکیفیت آهنگ هایرا دورازچوکات فرهنگ وکلتورافغان میسرایند وبااین عمل شان ضربه یی کوبنده یی را بر پیکراصیل موسیقی واردوهنرشان موقتی وبزودترین فرصت از ازهان شنونده خارج میگردد زیرا شنونده آگاه گرویده آواز خوب و گیرای هنرمند بوده و هنرمند اصیل شان را دایما دوست دارند.
پرسش: ازچه زمانی مردم شمارابنام احمدشاه حسن آواز خوان خود شناختند؟
پاسخ: درحدود هفت،هشت سال بیش نداشتم که دریکی از کنسرتهای مکتب ابتدادیه برای باراول بالای استیج حاضر وبه اسم (احمدشاه) آوازخواندم ونهایت طرف توجه قرارگرفتم وزیاد تشویقم نمودندو برای من درین شته جرئت دادند.تمام فامیل گرامی ام نیزمرا مشوق گردیده همان بود که دوسال بعد توسط پدرگرامی ام غرض فرا گرفتن علمی این هنربه نزد استاد عالیقدر وبا ارزش استاد نبی گل شاگرد موسیقی در رشته آوازخوانی گردیدم. نظربه هدایت استادم من اجازه نداشتم الی اتمام دروس
موسیقی آهنگی راه رادیو ثبت بدارم. درحدودهشت سال دروس عملی ونظری موسیقی را نزد استاد گرامی ام تکمیل و دانستم که علم موسیقی واقعا بحری است ومن توانسته بودم با تکالیف نهایت زیاد قطره یی ازآن بحر را نصیب شده بودم.درآن زمان برای اولین بار استاد گرامی ام آهنگی را در راگ (بیروی)که مطلع اش چنین بود:
زدل تابه مژگان ترمیروم چواشک اینقدرهاسفرمیروم
آماده ساختند وآنرا دررادیوافغانستان که شانزده سال بیشنداشتم ثبت نوارآرشیف موسیقی ساختم.بعدا آهنگی (موج سردروزگارم من سکوت شام تارم) را ثبت واین آهنگم چنان موردعلاقه مردم عزیزم واقع گردید که روزانه چندین بار از طریق رادیو به نشر میرسید و توسط این آهنگ به جامعه هنری معرفی و احمدشاه حسن آوازخوان قبول شده مردم گردیدم بعدا آهنگهای زیادی رابه رادیو و تلویزیون ملی ثبت که از جمله آهنگ ای تومهتاب دلم قوت تاب دلم همیشه برسرزبانها بوده
و دایما درکنسرت هایم بار بار آنرا علاقمندان عزیزم فرمایش میدهند و به لطف خداوند تاهم اکنون احمدشاه حسن مردم خویش میباشم.
پرسش:به نظرشمادرهنرشهرت مهم است یاحفظ شهرت و محبوبیت؟
پاسخ: به شهرت رسیدن کارنهایت مشکل نبوده انسان می تواند که خود را به زودترین فرصت به شهرت برسانند ولی این شهرت باید شهرت کاذب نباشد. در ساحه هنرما میبینیم هنرمندانی را که به زودترین فرصت شهرت را کمایی و بزودی از دست میدهند بنا این شهرت، شهرت کاذب بوده وهنرمند باید بکوشد تا شهرت کاذب را کسب نکند خوشبختانه در گذشته هنرمندان عزیزما همیشه درکسب حفظ شهرت خود بودند که میتوانیم از استادقاسم، استاد سرآهنگ، استاد ترانه
ساز، احمدظاهر، احمدولی، نیساز، مدد ی، میرمن ژیلا، میرمن پروین، استاد هماهنگ، ظاهرهویدا، سلما، احسان امان ،بیلتون، میرمن رخشانه، میرمن قمرگل وده ها تن دیگر ازین نام آوران نام گیریم که به لطف خداوند(ج)هم شهرت دارند وهم درحفظ شهرت شان همت گماشته اند. بنا هنرمند بهتراست درحفظ شهرت خود کاری را انجام دهند که علاوه بر آبرو و عزت هنری فرهنگ و کلتور شان را در نظرداشته باشند.
پرسش: گفته میتوانید باکدام یک از گروپ های هنری فعالیت داشتید وهنرمندان عزیزی که باشماهم دوران بودند نام ببرید وآهنگهای شما را کدام کمپوزیتوران ساخته اند؟
پاسخ: بعد ازآنکه موسیقی را نزد استاد گرامی نبی گل بصورت اکادمیک آموختم و آهنگ های را در رادیو افغانستان وقت ثبت نمودم از آن به بعد فعالیت های هنری ام گسترده ترگشت همان بود که به اتفاق هنرمندان آماتور عمرجان،عارف جان وحیدر جان هنریار تحت رهبری خودم گروپ هنری موسیقی (پیام)را ایجاد و در خدمت مردم خود قرارگرفتیم. متاسفانه چندی بعد پدر گرامی ام که یکتن ازجنرالهای اردوی ملی افغانستان بودند از ولایت کابل به ولایت هرات تبدیل گردیدند ومن ناگزیر بودم با فامیل بولایت هرات
انتقال نمایم. امتیازگروپ موسیقی پیام را به اعضای گروپ به فروش رسانیده و با فامیلم عازم ولایت هرات شدم.
بعد از چندی ازولایت هرات دوباره بکابل آمدم دوست هنری ام عارف جان درصدد تشکیل گروه هنری جدید شده بود با آمدنم به شهرکابل نهایت خوشنود گردید واز من دعوت به عمل آورد تا درگروپ هنری جدید ب ااوهمکاری نمایم. چون با موصوف قبلا همکاربودم پذیرفتم و این گروپ را(کیهان) نامگذاری نمودم و نوازنده گرامی استاد غفارخان که درلیسه یی موزیک آله یی موسیقی ترمپت تدریس مینمود درین گروپ همکار و برادرعارف جان محترم عبدالرحمن درین گروپ هنری جازبن مینواختند.
خاطره یی جالب ازین گروپ هنری دارم دریکی ازروزهای تابستان دررستورانت بریکوت کنسرت داشتیم و تعدادی زیادی ازخانواده های گرامی غرضتماشای کنسرت تشریف آورده بودندمتوجه شدم ازدر ورودی رستورانت هنرمند پرآوازه ما احمدظاهر با استاد ننگیالی، استاد
ارمان داخل گردیده در روبروی ما قرارگرفتند برای ادای احترام نزدشان رفته خواهش نمودم تا چندآهنگ اجر ابدارند ولی احمدظاهرعزیزگفت:
احمدشاه جان ما در منزل یکی ازدوستان درکارته چهار مهمان بودیم چون اطلاع حاصل کردم که خودت اینجا کنسرت اجرا میکنی آمدم تا آهنگ زیبای(موج سردروزگا رم) رابه صدایت بشنوم، اهنگ را سرودم بعد ازختم آهنگ احمد ظاهر مرا درآغوش کشیده رویم را بوسیدو برایم موفقیت بیشترخواسته رستورانت را ترک گفت. در زمانی که من در رادیو افغانستان آهنگ میسرودم هنرمندان عزیز غوث نایل، رحیم مهریار، جوادغازی یار ، روح انگیز، جمیل طاهری، شمس الدین مسرور و عده دیگرکه متاسفانه
فعلابخاطرندارم.
پرسش:به چه تعدادآهنگهای شماثبت نوارآرشف های نشراتی رادیو وتلویزیون میباشد،چه زمانی ازکشورمهاجر وفعلا درکدام یک ازکشورهای جهان زندگی مینمایید،آهنگهای تان ازساخته های کیست؟
پاسخ: در حدود هشتاد آهنگ در آرشیف نشراتی رادیو وبه تعداد بیست آهنگ در آرشیف نشراتی تلویزیون ملی ثبت نوار دارم میتوانم از آهنگهای جگی جگی راشه ته، عجب دیوانگی هامیکند دل وتعداد دیگر. یکتعداد آهنگهایم را خودم کمپوز نموده و همچنان از کمپوزیتوران گرامی استاد ترانه ساز، خیال، و کمپوزیتور چیره دست محترم نیساز آهنگهای زیادی را سروده ام. درسال1980میلادی مانند صدها تن ازهموطنان عزیز مهاجرگردیده بعد ازسپری نمودن چهارماه در پاکستان، عازم ایالات متحده امریکا گردیده در کلفورنیا در شهر
سند یاگو بافامیلم زندگی میدارم.
پرسش: شماعلاوه براینکه یک هنرمندخوب میباشید، گوینده یی خوب هم میباشید.گفته میتوانید که در رادیو افغانستان کدام برنامه ها را گویندگی مینمودید؟
پاسخ: آغازفعالیتم در رادیوافغانستان ازگویندگیمم شروع شد وانانسر برنامه های مختلف رادیو بوده که همه روزه برنامه های مختلف رادیورا طورزنده و مستقیم ازساعت 4ظهر الی 11 شب گویندگی مینمودم بعدا در ااره هنر وادبیات رادیو تقر رحاصل نموده چهار برنامه آن اداره راگویندگی تهیه مینمودم. میتوانم از برنامه های ترانه ها وسخن ها، فرهنگ مردم، گلبرگها، ستاره های ازکهکشان موسیقی نام گرفت. یگانه پرودیوسری برنامه های هنروادبیات بودم که چهاربرنامه
رادیو را گویندگی ودو برنامه را تهیه و ترتیب مینمودم. زمانیکه به امریکا مهاجرگردیدم برنامه موسیقی و نکته ها را ازطریق تلویزیون جهانی پیام افغان نشر وپخش نموده و از داشته های که درساحه موسیقی از استادگرانقدرم، استادنبی گل مرحوم آموخته بودم برای هنردوستان تدریس میدارم. وهدف ازین برنامه آگاه ساختن جوانان عزیزکه تازه رو به موسیقی آورده اند میباشد وخوشبختانه تعدادی زیادی ازین جوانان عزیز از
برنامه یی شان استفاده بعمل آورده اند.
پرسش:درموردموسیقی دیروزوامروز چه نظردارید؟
پاسخ: موسقی گذشته معیاری،سازنده ومطابق نورم و ارزشهای والای علم موسیقی با مسوولیت عرضه میگردید یعنی موسیقی در قالب یک چوکات اصیل هنری پیشکش مردم میگردید هنرمند شدن کار آسان نبود اگر کسی می خواست که درین راه قدم گذارد باید راه های طولانی راطی میکرد تاخود را بدان مقصد میرسانید وثمری راکه بدست میآورد خوش آیند وهمیشه ماندگارو جاودان بود.
اگربه تاریخ موسیقی درگذشته نظراندازیم بخوبی عظمت هنررا مشاهده میتوانیم که هنرمندعلاه
براینکه مردم از هنرش لذت برده اند درساحات مختلف زندگی نیز ارزشهای آن مشاهده شده است. واقعادرگذشته به موسیقی خیلها توجه میشد یعنی دراجرای یک آهنگ کمپوز خوب، اشعار مطابق روحیه آهنگ ، موزیک برازنده باصدای گیراو روحبخش واین آهنگ وقتی به چنین صفات عرضه میشد همیشه جاودان وماندگارمیماند وخاطرات آن دایمادر ذهن شنونده زنده وجاویدبود.درایام تجلیل ازمراسم جشن استقلال درهرکمپ مربوط وزارت خانه هاهنرمندی عزیزی هنرنمایی میکردوعلاقمندان هنرازسروده های آنها لذت میبردندودربازگشت درمنازل شان
بااعصاب راحت استراحت میکردند.متاسفانه موسیقی امروزموسیخی بوده باشنیدن آن مودربدن انسان می ایستد.این حرف من متوجه آن هنرمندان عزیزی که واقعاخوب میخوانند وموسیقی راعظم داشته اندنمی باشدحرفمن متوجه آنعده یی میباشدبدون اینکه بدانندموسیقی چیست؟ باحرکات مبتذل وجلف،صدای نا موزون ازطریق لباسهای رنگارنگ، تصاویر بیمورد با رقصهای مغایر فرهنگ و کلتور افغان، در هنر وموسیقی سراسیمگی رابارآورده وعمرهنریشان کوتاه میباشدخوشبختانه مادرنسل جوان هنرمندانی داریم که خویشتنراباآرمان های
موسیقی اصیل افغان عیار ساخته وچشم وچراغ آینده موسیقی مابوده آینده موسیقی راتضمین میارند.من منحیث یکی ازراهیان هنرکه چند جامعه را درین راکهنه نموده ام برای نسل آینده موسیقی توصیه میدارم:جوانان ونوجوانان عزیزقبل ازاینکه بدانیددرراه هنرقدم گذاریدباید صدای تانراازطریق هنرمندان کارکشته بررسی وزمانی که اجازه آوازخوانی رادریافت داشتید،موسیقیرا نزداهل موسیقی بیاموزید،بعدازآن میتوانیدآهنگ هایرابرای مردمتان پیشکش داریدتادردلهاچنگزدهآینده موسیقی
کشوررادرخشان گردانید.
پرسش:دردوران هجرت چه فعالیتهای هنری راانجام داده ایدآیاازکارکردهای هنریتان خوشنودمیباشید؟
پاسخ: باصداقت به عرض میرسانم که:عزت افغان وطنش بوده،حرمت افغان میهنش میباشدوهرکس به هرکشوری که ارتباط داردهمان کشورش مایه یی عزت وحرمتش بوده به واقعت من درکشورخودتازمانیکه زندگی هنری داشتم نهایت سربلندبوده لذت برده ام زیرادرآنجا همه چیزازخودم بودمن وطن داشتم،موسیقی داشتم،فرهنگ داشتم،مردم داشتم تمام امکانات که برای رشدموسیقی دروطنم برایم میسر بود درینجا میسرم نمیباشد.همه یی ما پراگنده شده ایم، یکی بدیگری دست رسی نداریم.دروطن وقتی میخواستم آهنگی را برادیو ثبت
نمایم همه امکانات برایم موجود بود ازهمه مهمتر بودن نوازنده های مجرب در اختیارم قرارداشت زمانیکه آهنگم ثبت وآماده نشر میشد بعد ازنشر ازجانب شنونده های گرامی مورد تقدیر واقع میگردیدم. بدبختانه درین دیارهمه گلدسته هابه فرسنگ ها فرسنگ ازهم دور افتیده و شنونده یی که دیروز مرا در کشورم میشنید درین دیار وجودندارد ونسل جوان که درین دیاربدنیاآمده وبزرگ گردیده و از موسیقی وطن ناآگاه بوده به موسیقی توجه دارد که بوی موسیقی افغانی را ندارد. بنامن آنچه راکه میخواهم در ینجا برای موسیقی وطنم انجام دهم
خیلیهاناممکن بوده کهمن ازین بابت رنج میبرم زیرازمانیکه میخواهم آهنگی راثبت دارم نوازنده یی راکه میخواهم مرادرآهنگم همرایی نماید درتخیل هم او را دریافت کرده نمیتوانم.
پرسش:شمابرنامه یی سودمندی راازطریق تلویزیون جهانی پیام افغان بدست نشرمیسپارید، درقدم اول شما هنرمندبا رسالت وسابقه دار بوده و شناخت کافی در موسیقی افغان دارید بنااز طریق شما امیدواریم تااز نشرآهنگهای مبتذل ازطریق تلویزیون جلوگیری بعملآید زیرااین آهنگها مغایرفرهنگ و کلتورما بوده و حتی مغایراخلاق اسلامی ما نیزمیباشد. نظرشما در زمینه چیست؟
پاسخ: ازدوستان گرامی نظربه این پرسش شان جهان سپاس نموده وبخودمیبالم که واقعامردم هنرپرورم تا چه اندازه به فرهنگ وکلتورشان علاقه داشته ومتوجه این امرشده اند.باتاسف به عرض میرسانم بدبختانه این مرض درتمام تلویزیونها سرایت نموده وحتی درنشرات تلویزیون ملی که دارنده گنجینه آهنگهای اصیل می باشد ولی باآنهم این آهنگهای مبتذلرا بنشرمیرساننداکثریت این تلویزیونهاآهنگهای اصیل کشورراکه تلویزیون
ملی دراختیاردارددارانبوده وازجانب دیگراین تلویزیونهابخاطربدست آوردن پول وسرمایه متوجه فرهنگ وکلتورنبوده هرآنچیزیکه برایشان پول تصاحب نماید ازنشرآن دریغ نمیکنندروی این ملحوظ ضربه یی را برپیکر فرهنگ وکلتور ماو ارد ساخته اند.تاجاییکه امکان دارد درنشرات تلویزون پیام افغان از نشرآهنگهای مبتذل جلوگیری بعمل آمده است.
ولی باآنهم این بسنده نیست تعداداین آهنگهای مبتذل روزتاروزبیشترگردیده وتلویزیونهابدون اینکهبه فرهنگ وکلتورافغان نظراندازندبه پول اندیشیده اند.من گله بسیاربزرگ ازتلویزیون ملی دارم اینارگان باآنکه تمام سرمایه اصیل کشوررادراختیار داردآنهم به این مرض مبتلاگردیده واکثرابه نشرهمینآهنگهای مبتذل اقدام که جفای بزرگی رادرحق فرهنگ وکلتورافغان نموده اند.بایدوزارت اطلاعات وفرهنگ بصورت جدی متوجه این عمل بوده هویت هنراصیل افغانراتقدیرنموده تانسل آینده بدان
افتخارنماید زیراموسیقی آرامش روح بوده وازآن بصورت شایدوبایدانسان استفاده نماید پرسش:امیدواریم پیرامون زندگی شخصی تان برای مامعلومات داده وچه پیامی به علاقمندان تان دارید؟
پاسخ: من ازدواج نموده ام همسرم رازیاددوست دارمثمره این پیونددوفرزند عزیزم به اسمای احمدسیرجان و بی بی شایسته جان میباشند.تحصیلات شانراتکمیل وفعلا مصروف کارمیاشند.پسرم احمدسیرجان به موسیقی اصیل وطن علاقه شدیدداشته بنواختن آلات موسیقی بلدیت و مهارت داشته ومرادرموسیقی یاری میرساند.اززندگی خانوادگی ام نهایت خوشنودبوده فامیل سعادتمنددارم. پیام من برای هموطنان عزیزم اینست که برای زنده نگهداشتن افغانستان همه اقوام وملیتهای افغان باهم همبستگی شانراحفظ
بدارند.مابدبختیهای نفاق وتنگ نظری را درطول این سه دهه احساس ولمس کردیم که ما را یه کجا ها کشانید وچگونه ازهم پاشان ساخت تا زمانیکه افغانها وحدت ملی شان راحفظ نکنند تاجهان زنده است افغانها در بدبختی زندگی خواهند کرد هرملیتی که شریعت را پایان تعصب کرد، صد بار اگر خیزد، صد بار زپا افتد بنا با اتحاد واتفاق افغانها تمام ساحات اجتماعی سیاسی و فرهنگی ما بحالت نورمال در خواهد آمد.
هنرمند عزیز احمد شاه جان ازا ینکه به پرسشهای علاقمندان گرامیتان پاسخ اراهه داشتید از شما جهانی سپاس
مهمان شماره یی آینده مادانشمندگرامی استادسخن محترم لطیف ناظمی میباشند.
دوستان گرامی!هرگاه پرسشهای رااز هنرمندوفرهنگی موردنظرتان داشته باشید به ایمیل آدرس پایین سوالات تانراارسال دارید:
zafghan2000@hotmail.com
|
