(بخش چهارم)

هندوها در سايه^ء طالبان؟

گزارشگر بينام Deutsche Presse-Agentur (dpa - GmbH) روز 24 مي 2001 با سرنامه^ء "هندوهاي افغان ميگويند آنها از طالبان علامه^ء فارقه براي خويش نخواسته اند "، چند پاره^ء بسيار تازه و "گيرا" را پيش چشم خواننده گذاشت و شگفتي آورد.

آنچه دلچسپ و گرفت گزارش dpa را بيشتر ميساخت، سخنان کاملاً دگرگونه از زبان هندوها، سکهـ ها و حتا رهبري طالبان بود.

شايد کسي به اين نکته که کانون dpa به گفته^ء گردانندگانش، فروشگاه عمده و پرچون گزارشها به هر خريداري از هر دياري است، کاري نداشته باشد؛ ولي هر کس حق دارد پس از خواندن پاراگرافهاي شک برانگيز زيرين بگويد: هر "خواندني" نميتواند "باورکردني" هم باشد!

"اعضاي مجتمع هندوان در افغانستان گفتند که آنها از حکومت اسلامي طالبان براي خود علامه^ء فارقه جهت شناخته شدن را تقاضا نکرده اند.

مقامات طالبان ادعا کرده بودند که تصميم "پوشاندن علامه^ء فارقه زرد بر هندوها از خواست مجتمع خود شان برخاسته است. هندوهايي که همچهره^ء مسلمانان عادي افغان اند، از سوي پوليس مذهبي آزار ميديدند.

امر داس، پيشواي روحاني نيايشگران و رهبر سياسي مجتمع هندوها در جلال آباد به dpa گفت: شب گذشته از کابل آمدم. همدياران هندو را هم آنجا ديدم. کسي از طالبان اينچنين نشانه (علامه^ء فارقه) نخواسته است.

نامبرده افزود: هنگامي که طالبان بنيادگراي اسلامي در 1996 بر جلال آباد چيره شدند، دستگاه "معروف و منکر" گفت: مردان غيرمسلمان کلاه داشته باشند و زنان حجاب؛ که پذيرفتي بود. اما مطالبه^ء بعدي آنها که کلاه بايد سرخ باشد يا هندوها نشانه^ء بازشناسايي ديگري داشته باشند، رد شد.

فرمان تازه (نوار زرد) را نيز نخواهيم پذيرفت؛ اگر بر ما فشار آورده شود، کشور را رها خواهيم کرد. البته ترجيح ميدهيم در افغانستان زندگي کنيم، زيرا خانهء ما همينجاست.

اگر هندوها وادار به ترک افغانستان شوند، آنها از هندوستان خواهند خواست تا در فراهم ساختن ويزه کمک کند. با اين حال، از آن کشور نخواهند خواست براي انتقام گرفتن از طالبان، کردار مشابهي را در برابر باشندگان مسلمان هند پياده سازند.

علامه^ء فارقه نه تنها به آبرو بلکه به "بزنس" ما نيز آسيب ميرساند. ما بيشتر مردم تجارت_پيشه استيم، و در نقش آدمهاي نشاني شده، مشتريهاي مان را از دست ميدهيم.

داس پنجاه و دو ساله به ستايش طالبان نيز پرداخت: "زندگي تا کنون خوب بود. آنها [طالبان] از 1979 يا سال تباهي مردم افغانستان به خاطر يورش ارتش شوروي پيشين تا امروز بهترين حکومت بوده است."

او به پاسخ اينکه فرمان منع عبادت افراد غيرمسلمان در محلات عامه را چگونه ميبيند، گفت: اين دستور مايه^ء نگراني هندوها نيست، زيرا آنها به نيايشگاههايي که بخشي از محلات عامه نيستند، به عبادت ميپردازند.

وي در پايان، ويرانسازي مسجد بابري به دست بنيادگرايان هندو در 1992 را محکوم کرد و گفت: مسلمانان هند برادرهاي ما استند.

لال جين هندوي پاکستاني در همان نيايشگاه از تبصره بر کردار طالبان شانه خالي کرد و چنين پاسخ داد: "اين موضوع دروني خود افغانهاست."

عاشق کمار دستيار شصت ساله امر داس گفت: هندوها احکام صادره از سوي طالبان را رعايت کرده بودند، اما از شنيدن فرمان علامه^ء فارقه اندوهگين شدند. ما دکانهاي مان را در وقت نماز ميبنديم. بيرون از خانه، زنهاي ما چادر و مردهاي ما کلاه به سر ميداشته باشند. آنها در موضوع فرمان علامه^ء فارقه حتا با ما مشوره هم نکردند.

کمار نگراني ديگري هم داشت: اگر يک مسلمان علامه^ء فارقه^ء هندو را با خود داشته باشد و دست به جنايت يا بدکرداري ديگري بزند، مجتمع هندوها ملامت شناخته خواهند شد.

سنجي کمار فروشنده^ء 22 ساله نيز گفت که طالبان ديدگاه هندوها را ناديده گرفته و در اين مورد با آنها مشوره نکرده اند.

در کنار هندوها، سکهـ هاي داراي ريشه^ء هندي نيز در افغانستان زندگي ميکنند. البته، آنها با داشتن ريش و دستار [ويژه] و دستبند فلزي به فرمان آيين خود شان، از مسلمانان بازشناخته ميشوند.

گورن سنگهـ، پيشواي مجتمع سکهـ هاي جلال آباد، به فرمان علامه^ء فارقه اعتراض نداشت. او گفت: اين آبروريزي ندارد و حتا به سود هندوها خواهد بود. آنها با داشتن يک پارچه گک زرد از چنگ امر بالعروف و نهي عن المنکر آزاد خواهند شد.

روي فرمان پيشگفته تنها به هندوهاي افغان است، و به هندوها و عيسويهاي مهمان (بازديد کننده از افغانستان) کاري ندارد.

پيش از چيره شدن کمونيستها بر افغانستان در 1978، کمابيش چهل هزار هندو در اين کشور ميزيستند. در دهه هاي جنگي که به نام اسلام پيش برده ميشد، شمار بالا به دوهزار کاهش يافت."

چند پرسش ناخوشايند

پشت پرده را خداوند بهتر ميداند. آنچه از سوي dpa روي پرده افگنده شده، باور کردنش دشوار است. تا جايي که نگارنده (سياه سنگ) پرس و جو کرده است، امرداس، عاشق کمار (آشوک کمار؟)، سنجي کمار و شايد گورن سنگهـ، ولو نامهاي مستعار باشند، با نشانيهايي که در اين گزارش به آنها داده شده، با جهان بيرون از dpa همخواني ندارند.

دست اندرکاران و پژوهشگراني چون ايشورداس (گرداننده^ء سايت کابل ناتهـ) نيز پذيرفتن رهبر مذهبي و پيشواي نيايشگاه جلال آباد، دستيار شصت ساله آن رهبر و گويندگان سخنان پيشگفته در سال 2001 با اين سنجه ها را چندان همخوان با واقعيت نميدانند.

گذشته از آن گفتاوردها، پاراگراف زيرين نيز به چند نشانه^ء بزرگ پرسشي مي ارزد:

"مقامات طالبان ادعا کرده بودند که تصميم "پوشاندن علامه^ء فارقه زرد بر هندوها از خواست مجتمع خود شان برخاسته است. هندوهايي که همچهره^ء مسلمانان عادي افغان اند، از سوي پوليس مذهبي آزار ميديدند."

آيا طالبان چنين گفته باشند؟ اگر آري، چرا اين "ادعا" در رسانه هاي ديگر جهان بازتاب نيافت؟ چرا dpa از گوينده يا گويندگان آن نام نبرده است؟ چرا حتا نام گزارشگري که اين "ادعا" را از زبان طالبان شنيده است، ياد نميشود؟

با آنکه پنج سال ميگذرد، و هنوز خوشبينانه اميدوارم گزارش dpa راست باشد، به ياد مي آورم که همه رسانه هاي ديگر از زبان بلند پايگان طالبان نوشته بودند: "اين دستور ريشه در انديشه^ء طالبان دارد". به اينگونه ديده ميشود که خواست يا خواهش مجتمع هندو و مسلماني نميتواند در ميان باشد.

مشت نمونه^ء بسيار، در گزارشي با سرنامه^ء "طالبان اقليتهاي مذهبي را انگشت نما ميسازند" به قلم بانو Pamela Constable ميخوانيم: "محمد ولي گرداننده^ء دستگاه نيرومند پليس مذهبي طالبان گفت که حکم پيشگفته به ادامه^ء فتوا يا دستور مذهبي از سوي علماي اسلامي صادر گرديد و از راديو صداي شريعت طالبان پخش شد.

خبرگزاري باختر طالبان از زبان مولوي ولي گفت: در فتواي صادره از سوي علما آمده است: مردمان غيرمسلمان اين کشور بايد علامه^ء فارقه مانند يک پارچه تکه^ء چسپيده روي جيب داشته باشند تا از ديگران بازشناخته شوند. هدف از اين اقدام جلوگيري از آزار ديدن شهروندان غير مسلمان است.

مسعود خليلي نماينده^ء حکومت برکنار شده^ء افغانستان (پس از چيره شدن طالبان بر کابل) در دهلي نو گفت: فرمان تازه^ء طالبان نمايانگر تحمل ناپذيري آنها هنگام برخورد با اديان ديگر ميباشد. اين فرمان خيلي واپسگرايانه و غيراسلامي است." (Washington Post FS, New Delhi, May 23, 2001)