رشید بهادری 

بخش دوم ( پایانی )

از آن چه تا حال گفته آمدیم دانستیم که موجودات زنده چگونه روند تکامل خویش را از ادوار گذشته تا امروز پیموده و چه عوامل و رویداد هایی باعث شده است که این زنده جان ها به حیات شان ادامه بدهند. هر چند برخی از آن ها به گونه ی نمونه دراکولا ها با آن که از جثه ی خیلی بزرگ و قوی برخوردار بوده اند با آن هم در برابر ناسازگاری های زمان یا به زبان دیگر ناهنجاری های طبیعت مقاومت نتوانستند و در نتیجه حتا نسل شان نابود شد و امروز ما جز نام و تصویر های خیالی، دیگر از آن ها در مخیله چیزی نداریم. اما عنکبوت ها که بحث مورد نظر ما را نیز احتوا می کند با همین شکل و شمایل و کوچک بودن دنیایی از راز ، رموز و شگفتی های عجیبی را از خود بروز می دهد و تا هنوز در قید حیات اند. این خزنده ی کوچک که بیش از صد ها نوع می باشند با کوچک بودن شان در طبیعت خیلی مفید تمام می شوند.
از میان این صد ها نوع عنکبوت ها بنابر تحقیقی که به عمل آمده است پنجاه در صدِ آن ها به طور میانگین دو صدو پنجاه حشره را ( در محلاتی که حشرات وجود داشته باشد ) با هر یک از تار خویش به دام می گیرند. چه طوری که در تاریخ به ثبت رسیده است و در اختیار ما قرار دارد آشکار شده است که یونانیان و اهالی روم باستان از تار های عنکبوت ها برای جلو گیری از خونریزی و پانسمان زخم ها استفاده می کردند.
اگر تار های تنیده شده ی عنکبوت ها را جمع و با همان اندازه پنبه را در وزن به مقایسه بگیریم تار های عنکبوت ها سبک تر از پنبه بوده و در پیوست به این مقایسه، تار های یاد شده به مراتب نازکتر از یک تار موی انسان می باشد. آن چه تعجب انسان را فراهم می سازد این است که تار عنکبوت تا چهار برابر طول اولیه خود بدون آن که پاره شود؛ کشیده می شود همچنان تا دمای منفی چهل درجه استحکام خود را حفظ می کند.
از همه جالب تر این که عنکبوت ها برخلاف سایر حشرات برای هر هدفی تار می بافند به این معنا که دیگر حشرات فقط یک نوع تار می بافند ولی عنکبوت ها آن قدر تار های متفاوت برای مقاصدی مختلفی می بافند که تا هنوز دانشمندان و خزنده شناسان از انواع بافت آن ها عاجز مانده اند و تا هنوز فقط هفت نوع بافت را توانسته اند تشخیص بدهند و بس! عنکبوت ها استحکام تار های تنیده شده را با در نظر داشت نور آفتاب، دما و رطوبتِ محل در نظر می گیرند چون می دانند که تحت تاثیر آن ها، تار شاید مقاومت و محکم بودن خود را از دست بدهد به همین دلیل عنکبوت هایی که در نواحی باغستان ها و یا محلاتی که نور آفتاب مستقیم بر آن ها می تابد تار های مقامت دار و مستحکمی می بافند و اما عنکبوت هایی که در شب و یا عدم نور آفتاب تار می تنند، آن تار ها نازک و بدون مقاومتِ لازم می باشد.
عنکبوت ها تار ها را نه فقط برای به دام انداختن حشراتی که غذای شان را فراهم می سازد بلکه به مقاصد دیگری نیز در نظر می گیرند از آن میان ایجاد بافت هایی که به گونه ی تخم مرغ از برای محافظتِ خود شان می سازند. افزون بر این به خاطر جلوگیری از شدت باد هایی که برای شان ویرانگر محسوب می شود تار هایی را می بافند تا مانع تخریبِ ساخت و ساز شان شود در ضمن گونه ی دیگری از بافت های شان که به منظور حرکت های وقفه یی از محلی به محل دیگر و مهاجرت های شان تار هایی که روی آن حرکت کرده و به نقاط مورد نظر بروند استفاده می نمایند.
تا حال هر آن چه گفتیم مربوط به عنکبوت هایی می شد که در خشکه فعال اند حالا نیاز است تا به طور مختصر از عنکبوت هایی که تمام عمر شان را در زیر آب می گذرانند نیز گفتنی هایی داشته باشیم. این گونه ی خاص در زیر آب تار هایی می سازند تا به گیاهانی که در زیر آب می رویند یکی را به دیگری وصل نمایند و این اجرا تا سطح آب ادامه پیدا می کند چون با استفاده از این تار ها خود را به سطح آب می رسانند و سپس با استفاده از قسمت توپ مانند پشت، خود را بیرون می آورند تا حباب های هوا را میان مو های ریز بدن خویش جمع کنند و پس از آن که به درون آب باز گشتند از آن برای نفس کشیدن استفاده نمایند.
ناگفته نماند این تاری را که عنکبوت ها تهیه می کنند در نور فرابنفش بسیار درخشان و زیباست و این صفت باعث می شود اکثر حشراتی که عنکبوت آن ها را می بلعد نیز قادر اند نور فرابنفش را ببینند و به سمت آن جذب شوند که در این صورت خود حشرات به میل خود به سمت تار می آیند و در دام می افتند این توانایی شگفت آوری است که عنکبوت تنها با تپیدن تار حشرات مورد نظر را به سمت خانه اش می کشد اما با این حال برای خود عنکبوت نیز خطرناک است زیرا به هر پیمانه ایکه تار بزرگتر باشد درخشش آن در فرابنفش بیشتر بوده و احتمال آن که خود عنکبوت نیز توسط شکارچیانش بلعیده شود بیشتر است. (پایان