در تاریخ افغانستان مقدس، دو قلعهء به نام هندوان زیاد شهرت داشته اند ولی کمتر در ماخذ های فارسی از آن نام برده شده و خیلی کمرنگ یاد شده اند.
الف ـ قلعه هندوان بلخ؛ دژ استواری که ماه ها اسنکندر مقدونی را نگذاشت به سرزمین آبایی ما لشکر براند. چون این قلعه به تاریخ پیش از اسلامی ساختن افغانستان ارتباط دارد، از این رو اکنون صرف نامی از آن باقی مانده و بس. هرگاه کسی بیشتر در موردش بنویسد فراوان ممنون خواهم شد.

ب ـ قلعهء هندوان در خوست یا د هندوانو قلا؛ در واقع دهکده ی واحد بود که در آن خانواده های هندو وسیکهـ خوست می زیستند و فضای صمیمیت و همجواری نیک از در و دیوارش می بارید. در مورد این قلعه تا حدودی درین مطلب یادآوری شده. با صمیمیت
 

در گاهء قلعه هندوان در خوست

 

افغانهای هندو و سیکهـ تلاش می ورزند تا «کاشانهء محبت» یا قلعهء هندوان در خوست را واپس صاحب گردند. آقا شنکر لال، که ۶۳ سال دارد، بعد از بیست سال مهاجرت به بیرون مرز، می خواهد در بازگردانی این قلعه پیروز گردد. جایگاه قلعهء هندوان خوست که به زبان هندی به «پریم نگر» (کاشانه محبت) شهرت دارد در جنوب شرق افغانستان در استان خوست است. در دوهفتهء پسین، آقای شنکر لال با دیگر موسپیدان جامعهء هندوباور و سیکهـ ، از مقامات دولتی خوست خواستار شدند تا جنگ سالاران محلی را از سرزمین های شان که از دههء نود عیسوی تصاحب کرده اند، دور براند.

پشتیبانی و حمایت وعده داده شده ی مقامات دولتی خوست به آقای شنکر لال، مایه این امیدواری گردیده که روزی نواسه هایش به استان خوست برگردند: "آرزو دارم تا آنها روزهای کودکی مرا در سرزمین آبایی من بازببینند". آقای لال و دیگر اعضای جامعهء شان رخداد ها و رشد سرزمین آبایی شان را با توجه پیگیر بوده اند. او گفت: "همیش زمانیکه در رابطه با افغانستان، خبرهای خوب می شنیدیم، به شادمانی می پرداختیم. آوانیکه اخبار ناهنجار می شنیدیم ما را دلگیر می ساخت. زیرا افغانستان سرزمین آبایی ما و سرزمین آبایی چندین نسل رفته گان ما است."
 

برگشت بازرگان ها

صدها خانواده های هندو و سیکهـ خوست که در نزدیکی دهلی نو زندگی دارند آماده ی برگشت بوده از این رو آقای شنکر لال و دیگر نماینده های قومی را برای آماده گی های ضروری به خوست فرستاده اند. به امید گشایش دواخانه های نو، مارکیت های کلان و دکان های تکه و رخت فروشی در رشد بازار بازرگانی در خوست سهم بگیرند.
اقای لال، که دواساز است، چندین بار بعد از آنکه از خوست به مهاجرت اجباری ناگزیر ساخته شد، از سرزمین آبایی اش دیدن کرده البته این بار می خواهد که مدام این جا بماند و ببیند که چگونه کودکانش با دیگر کودکان پشتون محل دوست و اشنا میگردند. پریم نگر که از سوی پشتون ها به «هندوانو قلعه» مسما است از روابط نیک با دیگر همسایه ها برخوردار بود. تقریبأ ۱۵٠ خانواده های هندو و سیکهـ در دهکده که ٢۵ هکتار برزگ است زندگی داشتند که از دیگر دهکده های پشتون ها با دیوارهای مستحکم کلی در محافظت بود.

یادآوری خاطرات زمان صمیمیت

نیایشگاهء هندوان و سیکهـ های خوست که بسیار ویران گردیده

شهروندان اصیل محل همواره خاطره های نیک با خود دارند. چرن سنگهـ که ٤۸ سال دارد، می تواند هنوز هم به یاد بیاورد که چگونه همزیستی برادروار میان هندوان، سیکهـ ها و مسلمان ها وجود داشت. زمانیکه جنگ های داخلی به خوست رسید بخش بیشتر هندوها و سیکهـ به کابل و هندوستان مهاجرت کردند. اقای چرن سنگهـ تصمیم گرفت که به هر حال در کابل بماند و دواخانهء بگشاید تا تماس دایمی با دوستانش را در خوست زنده نگهدارد. به پنداشت وی روابطه حسنه می تواند با پشتون های محل از نو تازه گردند ولی نخست باید دهکده ی ویران شان بازسازی گردد. "اکنون در قلعه هندوان خوست خانواده ی از ما زیست ندارد. درواقع آنجا هیچ چیزی اصلن وجود ندارد تا زیستن را امید بخشد. همه جا ویرانی است. نیایشگاه ما با تانک، راکت و بمب ویران گردیده و همینگونه خانه های مان."
آقای سوهال سنگهـ، یکی از دکاندار های سابق و عضو هیأت نماینده های مردم، در هشتاد سالگی و سالمندی می تواند به یاد بیاورد که قلعهء هندوان یا پریم نگر به مرکز تجمع هندوان قد افراشته بود. او می گوید که به یادم است که روزی یکی از مامورین دولت برای ما مشورت داد که بهتر است در یک دهکدهء واحد زندگی کنید تا به گونه پراگنده و در محلات دور و نزدیک. او گفت: "آبادانی قلعه هندوان در خوست، به گونه روشن در بهترشدن زندگی آنها نقش داشت و مردم هندو و سیکهـ خوست را غنا بخشید."
 

بازسازی آینده

وضع زندگی کلن دگرگون شده اند. پشتون ها صاحبان پانزده هزار دکان هستند. ولی ملاقات های آقای سنگهـ با دوستان دیرینه اش این امید را همراه داشته است که مردم هندو سیکهـ با آغوش باز از سوی آنها استقبال خواهند شد و باوجود ورشکسته گی ها تازه، فرصت آغاز نوین وجود دارد.
برای وی همه چیز خودمانی جلوه میکند. او گفت: " اگر صادقانه بگویم، من خود را در خوست راحت و بهتر احساس میکنم. من شکایت دردهای سالخورده گی دارم ولی مادامیکه در خوست هستم، همهء شان از بین می روند. این جا خود را خوش بخت حس کرده روح و روانم شاد است."

هرگاه همه چیز مطابق برنامهء طرحریزی شده به پیش برود، پریم نگر یا قلعهءهندوان در خوست به نمایندگان شان بازگردانده می شود. اقای شنکر لال، زیاد شوقزده است. او می گوید : "وضع نسبت به گذشته بسیار بهتر گردیده با احتیاط و خویشنداری بازسازی پریم نگر را می بینیم و من شخصأ زیاد امیدوار هستم."
 

یادداشت:

- در اصل مطلب، به جای شهروندان یا شهروندان دیگر کلمهء «پشتونها» به کار رفته که بنابر اصل امانت داری، من هم همان را آورده ام در حالیکه هدف شهروندان خوست است قطع نظر از قومیت شان.

- هندوان و سیکهـ های خوست که زبان پنجابی و هندی را در نوشت و خوانش بلد هستند، از روی وطنداری همواره به زبان پشتو صحبت میکند. پوشاک و رفتار شان نیز کم ترین فرقی با دیگر شهروندان خوست دارد.

لینک اصلی این مطلب

http://www.rferl.org/content/hindus_sikhs_seek_to_reclaim_afghan_house_of_love/24388591.html

لینک المانی این مطلب

Afghanische Hindus, Sikhs versuchen Ihr “Haus der Liebe” zurückzugewinnen
übersetzt von Najia Afshari