قسمت سوم

طرح مسئله


سالها پیش، نبشتۀ کوتاهی، زیرعنوان "این دموکراسی ره به کجا می برد"، از طرف من انتشار یافت. گزینش این عنوان پرسش آمیز وپاسخجو، حاکی از دغدغۀ خاطر من در بارۀ کارکرد و دورنمای ساختارهایی بود که درنشست بن سرهم بندی شد و قانون اساسی متعاقب آن دارندۀ ارکان حاکی از دموکراسی نیز بود. نمی توانم بگویم در آن نبشته، برایند تأمل بر موضوع، پاسخ جامع بود برای پرسش بالا. اما آگاهی نسبی از تاریخ دموکراسی و سیری که برخی کشورهای جهان به سوی تحقق کم ویا بیش آن پیموده اند، همچنان در نظر آوردن اوضاع و عوامل داخلی همراه با نقش بیگانگان در افغانستان، سمت وسو یافتن و تحقق "این دموکراسی" را در مسیر بهروزی خواهی به چالش می کشید.

افزون بر آن، به رغم آن که پیشداوری و در تناقض با رفتار پژوهشگرانه تلقی شود، از همان آغازاین ارزیابی تردید نداشت که قدرت گرفته گان وابسته به امکانات و لزومدیدهای ایالات متحدۀ امریکا، از مقوله و برخی مؤلفه های دموکراسی، استفادۀ سؤ می کنند. دلیلش این بود که نه در گذشته، در گفتار و در کردار، جلوۀ از تمایل و رعایت دموکراسی را تبارز نداده بودند و نه پس از سرهمبندی شدن در نشست بن، نشانۀ از آشنایی و رعایت آنرا بازتاب میدادند.
با باز نمودن بیشتر مطالب بالا، دغدغۀ خاطر این نیز بود که ظرفیت های درونی و یا عوامل با نفوذ داخل کشور، (نیروهای دشمن دموکراسی) با ایجاد حکومت (مهندسی توطئه آمیز- انتحاب وفرستادن حامد کرزی)، اسباب قناعتی را فراهم نمی آوردند که ادعای نهادن تهداب دموکراسی را پذیرا شویم.

با سخن پرسش آمیز دیگر، چگونه میتوان این ادعا را پذیرفت که افراد و نهاد های نه تنها نا آشنا با دموکراسی، بلکه حتا دارندۀ مشق وتمرین و حیاتی آگنده از ضدیت با دموکراسی و برخی وابسته به نهاد های امنیتی سایر کشورها، جامعه را در راستای دسترسی به دموکراسی سمت وسو بدهند. در حالی که افراد دست پرورده و جذب شدۀنهاد های امنیتی یا جاسوسی سایر کشورها، ناگزیر بوده اند که خدمتکار ارباب خویش باشند و مطابق تمنیات آن بالا دست عمل کنند. مامور، معذور.
گسترش اندیشه پیرامون چنان ناباوری و توجه بیشتر بر کلیت وضع جامعه، نگاه به تاریخ و فرهنگ و ویژه گی های قبیله یی وقومی افغانستان، پیامدهای تبهکارانۀ جنگ چندین ساله؛ در واقع به دامنۀ پرسش ها ونگرانی هایم می افزود.
اگر همۀ این عوامل بالا را در نظر آوریم، با تاکید بیشترمیتوان گفت که عوامل وزمینه های منفی- نامطلوب داخلی و نفس این "دموکراسی" تحقق ادعایی آنرا به چالش می کشید.

پرسش موازی با آن، همانگونه که پیشتر اشاره شد، لزومدید های عاملی را برای پاسخ یابی ها در نظر می آورد که از خارج افغانستان، امکانات، حتا امکانات جهانی را سمت وسو داد که در افغانستان دولت ساخته شود، نظامی را مهندسی نمود، بربنیاد برخی ازمولفه های دموکراسی. مانند: انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات پارلمانی، آزادی فعالیت های سیاسی- حزبی، آزادی بیان و . . . در واقع رسم ونشان کشید که چنین وچنان شود. برای اجرای آن شخص نخست را نیزتعیین و به افغانستان فرستاد.

ادامه دارد