سردار محمد داوود با انتظار ده سال بالاخره از غیابت پسر کاکا محمد ظاهر شاه استفاده برده و با کودتای نظامی سلطنت مشروطه را با دیموکراسی که نبض جامعه را به سوی اعتلا میکشاند پایان داد .
افغانستان دوره پربار آزادی مطبوعات را تجربه نمود تا اینکه دهه‌ دموكراسی‌ در افغانستان‌ سرانجام‌ با كودتای‌ محمدداوود در ۲۶ سرطان ۱۳۵۲ هـ ش و اعلام‌ جمهوری‌ در افغانستان‌ به‌ پایان‌ رسید و محمدداوود این‌ بار نیز مانند گذشته‌ روند توسعه‌ آزادی‌ مطبوعات‌ را متوقف‌ ساخت‌. در این‌ دوره‌، با آنكه‌ در مادّه‌ ۳۸ قانون‌ اساسی‌ مصوب‌ ۱۳۵۶ هـ ش‌، آزادی‌ فكر و بیان‌ و مطبوعات‌ به‌رسمیت‌ شناخته‌ شد، آنچه‌ در عمل‌ روی‌ داد جلوگیری‌ از چاپ‌ و انتشار جراید غیردولتی‌ بود. بنابراین‌، نشریات‌ دولتی‌ افزایش‌ یافت‌ به‌نحوی‌ كه‌ در ۱۳۵۴ هـ ش‌ چهار روزنامه‌ ( جمهوریت‌، انیس‌، هیواد و كابل‌ تایمز ـ تمام در کابل ) و مجله‌های‌ ژُوَنْدُون‌ (زندگی‌ ) ، پیام‌ حق‌ ، پشتون‌ ژغ‌ ، انیس‌ اطفال‌ ، نَنْگَرهار، كندهار، آریانا و افغانستان‌ ، هرات‌ و كمكیانو انیس‌ در كابل‌، یك‌ مجله‌ در هرات‌ و هجده‌ جریده‌ دولتی‌ در ولایات‌ افغانستان‌ منتشر شد( ۱)
روزنامه جمهوریت به همکاری مرحوم علی اصغربشیر از سال ۱۳۵۲ هـ ش همراه مایل هروی و عبدالحسین توفیق بخش فرهنگی و ادبی روزنامه و مجله "جمهوریت" را به عهده داشت.
رسانه های گروهی با انکه در محدوده انتشارات دولتی قرار داشت،اما با انهم شیوه و و وسعت نظر گسترده را میپیمود که تاثرات و نقش خود را در جامعه به خوبی ایفا میکرد تیراژروزنامه ها در سطح بالا تری قرار گرفته ،علاقه مندی مردم به روزنامه و مجلات بیشتر محسوس بود نشر جراید و و مجلات نیز در رقابت با مطبوعات خارجی ابتکار عمل های تخصصی خود را با ویژه گی های افغانی تبارز دادند علاوه از روزنامه های ملی ،نشریات اختصاصی نیز در ابعاد مختلفه به بازار امد و در ولایات نیز تعداد از جراید افزوده شد ،که از جمله :
۱- پشتون ژغ : ۱۳۵۴ ـ ۱۳۵۷- هـ ش ، کابل ،صاحب امتیاز :ریاست عمومی رادیو افغانستان ، مدیر مسوول :ناصر طهوری ، تیراژ و زبان نشریه :۲۰۰۰ شماره به زبان های پشتو و دری مجله ۱۵ روزه یا ماهانه ، و محتوای ان شرح برنامه های رادیو و تلویزیون ،مطالب هنری ،داستان و شعر و مقالات اجتماعی تشکیل میداد.
۲- بخوان و بدان : ۱۳۵۳ - ۱۳۵۷ ، کابل، ناشر :ریست ملی مبارزه با بیسوادی ، تیراژ آن ۲۰۰۰ شماره ، به زبان های پشتو و دری نشرات میکرد و مجله دوماهه میباشد و محتوی انرا مضامین و مقالات اموزشی ،اموزش زبان ،رهنمای های خانواده و مسایل اجتماعی در تنویر اذهان طبقه بیسواد و هم نشرات اختصاصی به مناسبت روز مادر سواد حیاتی نیز با قطع و صحافت بهتر و صفحات بیشتر نشر میگردید .
۳ -بلخ : ۱۳۵۵ـ ۱۳۵۷ ، کابل ،ناشر :مدیریت نشرات ولایت وزرات اطلاعات و کلتور ، مدیر مسوول عزیر احمد اورمړ ،تیراژ ۲۰۰۰ شماره به زبان های پشتو و دری نشرات داشت ،مجله فصلنامه بوده ، که دارای محتوی مطالب اجتماعی شعر ،وداستان ،مقالات تاریخی ،مصاحبه ها و گزارشات بود.
۴– پولیس :۱۳۵۳ـ ۱۳۵۷ ، کابل ، ناشر : اکادمی پولیس و وزارت داخله بوده با تیراژ۱۵۰۰ شماره به زبان های پشتو و دری فعالیت میکرد مجله ماهنامه بوده ،که دارای مطالب اختصاصی و مقالات مختلفه بود.
۵ - دیوه : ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۷ ، جوزجان ، صاحب امتیاز ان مدیریت اطلاعات و کلتور ولایت جوزجان بوده و در مطبعه مزار به چاپ میرسید که دارای تیراژیکهزار شماره بود ، که محتوی انرا اخبا ر و اعلامیه های دولت ،اخبار محلی و و مقالات اجتماعی و ادبی تشکیل میداد.
۶ - رهنمایی : ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۷ ، کابل ، صاحب امتیاز ان مدیریت رهنمای و تعلیمات مسلکی وزارت معارف بود که دارای تیراژ ۲۰۰۰ شماره به زبان های پشتو و دری مجله سه فصله ، که دارای مطالب جهت کمک معلمان برای روش تدریس و اموزش مطالب و تحقیقات اختصاصی بود.
۷ - سیستان : ۱۳۵۲ـ ۱۳۵۷ ، فراه ، صاحب امتیاز ان مدیریت اطلاعات و کلتور ولایت فراه که دارای تیراژ۵۰۰ شماره بوده به زبان های پشتو و دری و جریده هفته گی بوده ، و محتوی ان اخبار و مقالات ارسالی اژانس باختر بود.
۸ - عاطفه : ۱۳۵۲ ـ ۱۳۵۷ هـ ش ، ناشر : ریاست عمومی سره میاشت و در کابل که دارای تیراژ۲۰۰۰ شماره بوده به زبان های پشتو و دری نشرات داشت که محتوی انرا اخبار و مطالب احتماعی و بشری و وقایع و رویداد ها بود.
۹ ـ فاریاب :۱۳۵۲ ـ ۱۳۵۷ ، میمنه ، ناشر و صاحب امتیاز ان مدیریت اطلاعات و کلتور فاریاب و دارای تیراژ یکهزار شماره به زبان های پشتو و دری هفته دو بار به نشر میرسید، مطالب انرا مقالات و اخبار ارسالی اژانس باختر تشکیل میداد.
۱۰ ـ فلکلور : ۱۳۵۲ ـ ۱۳۵۷ ، ناشر و صاحب امتیاز ان امریت فلکلور و ادب در وزارت اطلاعات و کلتور به چاپ میرسید که دارای تیراژ۱۵۰۰ شماره بود ،که محتوی انرا مقالات و تحقیقات در زمینه های احیا و کلتور و فرهنگ عنعنوی افغانستان ،ادبیات عامیانه ،اصلاحات و مسایل دیگر تشکیل میداد.
۱۱ ـ کابل : ۱۳۵۳ ـ ۱۳۷۰ هـ ش ، کابل ، ناشر ان پشتو تولنه ، تیراژان ۱۵۰۰ شماره به زبان پشتو و محتوی ان مقالات تحقیقی در باره ادبیات و زبان پشتو بود .
۱۲ ـ کندز: ۱۳۵۲ ـ ۱۳۵۷ ، کندوز ، صاحب امتیاز ان مدیریت اطلاعات و کلتور ولایت کندز بود که تیراژان به ۱۰۰۰ شماره به زبان های پشتو و دری درچهار صفحه نشر که محتوی انرا اخبار دولت اخبار محلی و مقالات تشکیل میداد .
۱۴ ـ هرات : ۱۳۵۲ ـ ۱۳۵۷ ، بوده ناشر ان مدیریت نشرات ولایات وزارت اطلاعات و کلتور و دارای تیراژ500 تا ۱۰۰۰شماره به زبان های پشتو و دری نشرات داشته و محتوی مقالات اجتماعی و داستان و شعر و معرفی کلتور و مسایل تاریخی بود.
۱۴ ـ کندهار :۱۳۵۲ ـ ۱۳۵۷ ، مجله سه ماه ، ناشر و صاحب امتیاز ان مدیریت نشرات ولایات وزارت اطلاعات و فرهنگ که در کابل و تیراژ شماره ان به ۱۵۰۰ شماره میرسید به زبان های پشتو و دری نشرات داشت که محتوی انرا مقالات اجتماعی و ،تاریخی ،و ادبی تشکیل میداد.
۱۵ ـ هلمند : ۱۳۵۳ ، ناشر ان مدیریت اطلاعات و کلتور هلمند بعد از هفت ثور محمد عمر فرحت مدیر مسوول ان بود دراین دوره ،تیراژان ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ شماره وبه زبان های پشتو و دری نشرات داشت که جریده هفتگی و در چهار صفحه و محتوی انرا اخبار ارسالی اژانس باختر ،اخبار محلی و مقالات تشکیل میداد.( ۲ )
۱۶ ـ اردو : سال تأسیس ۱۲۹۹ هـ ش ، از طرف وازرت دفاع افغانستان انتشار می یافت .
مجلات پوهنتونی عبارتند از : ادب، وژمه ، جغرافیا ، بلوتن جغرافیا : پوهنځی ادبیات و علوم بشری ، شرعیات ، زراعت ، ساینس ، اقتصاد ، تعلیم وتربیه و طب و دیگر پوهنځی های پوهنتون کابل هر دو ماه یا ۳ ماه انتشار میافت .

رادیو و تلویزیون افغانستان :
در مورد ایجاد و فعالیت رادیو قبلا مطالب گسترده یی انتشار داده شده است در این بخش با ایجاد و فعالیت تلویزیون بسنده مینمایم : تلویزیون افغانستان توسط محمد داود خان رئیس جمهور وقت در سال ۱۳۵۶ تأسیس شد. البته مقدمات آن با سفر محمد موسی شفیق صدراعظم سابق افغانستان به جاپان فراهم شده بود .ساختمان تلویزیون در کنار ساختمان رادیو افغانستان بنا شد و دستگاه‌ها و آنتن‌های آن بالای کوه آسمایی کابل نصب ګردید . برای اداره و پیشبرد این رسانه تعدادی از دانشجویان به کشورهای ایران، بلغاریا، و جاپان اعزام شدند که تعدادی از آنها کارمندان وزارت اطلاعات و فرهنگ بودند.
در سال ۱۳۵۶ و اغاز ۱۳۵۷ به نشرات مقدماتی نیز اغاز نمود .محمد داود میخواست تا تلویزیون با معیار های بین المللی قبل از نشرات رسمی به تهیه و ترجمه فلم های مستند ، راپورتاژها و غنی ساختن ارشیف این اداره بپردازد و مواد نشراتی تلویزیون تا شش ماه قبل اماده وثبت گردد .

کودتای هفت ثور ۱۳۵۷ هـ ش و روند مطبوعات حزبی :
تاریخ ۳۶ سال قبل برای نسل امروز گنگ وناشناخته نیست . نسل فعلی یا خود در رأس و زوایای دولت ها بود و یا آسیب دیده از آنها . به عباره دیگر این ۳۶ سال موافقان ومخالفان خود را داشت . بررسی کلی این دوره کار نیست که مطابق سلیقه خویش آرایش دهیم . چشم دیدهای مان ؛ تاریخ ما است .
در آغازین روز هانظارتِ شدید بر مطبوعات‌ و جلوگیری‌ از فعالیت‌ جراید آزاد، با كودتای‌ ۷ ثور ۱۳۵۷ در كابل‌ و روی‌ كار آمدن‌ حكومت‌ طرفدار اتحاد شوروی در افغانستان‌ و جنگ‌ داخلی متعاقب‌ آن‌، باز هم‌ شدت‌ یافت‌. در دوره‌ زمامداری‌ ح . د ،خ . ا . نظام‌ مطبوعاتی‌ در افغانستان‌ متلاشی‌ شد، بسیاری‌ از روزنامه‌نگاران‌ و نویسندگان‌، زندانی‌ یا كشته‌ شدند یا از كشور گریختند. نشریات‌ بسیاری‌ تعطیل‌ شد و نیز بسیاری‌ از مراكز چاپ‌ و نشر از بین‌ رفت‌. از سوی‌ دیگر، مطبوعات‌ افغانستان‌ ابزاری‌ برای‌ تبلیغ‌ و تهییج‌ و نیز سازمان‌دهی‌ مردم‌ در زمینه‌ مقاصد حزب‌ حاكم‌ و دولت‌ جمهوری دیموکرانیک افغانستان شدند و پس‌ از اینكه‌ روسها عملا افغانستان‌ را اشغال‌ كردند، مطبوعات‌ كشور در انحصار روسها قرار گرفت‌ و مشاوران‌ مطبوعاتی‌ و نشریاتی‌ روس‌ در سازمانهای‌ تبلیغی‌ افغانستان‌ امور مهم‌ را در دست‌ گرفتند .
در این‌ دوره‌، مهم‌ترین‌ نشریه‌ ( انقلاب ثور یا دثور انقلاب ) به مدیریت علی گل پیوند و بعدا محمد عیان عیان بود وبنابر اظهار صبورالله سیاهسنگ « لبه ی تیزنشرات این دور بیشتر متوجه خانواده ی سلظنتی وآل یحیی یعنی جمهوریت سردارمحمد داود بود .تاخت وتازهای دراین دوران بیشترو پیشتراز آنکه جنبه سیاسی وایدیولوژیک داشته با شد رنگ ورونق شخصی داشتندو بیشتراهانت بود درکارتون، درشعر، درطنزو فکاهه وغیره ، اواسط پیدایش نیروهای مقاومت بود که ازنورستان تاهرات دامنه پیدا کرد وبه مظبوعات وظیفه ای تازه تری داد وبرای نخستین باراصطلاحات: عناصر ضد انقلاب، اشرار... امپریالیزم، نوکرازتجاع وغیره به مطبوعات راه یافت بعدش هم جاروجنجالهای درون حزبی پیداشد وقسمت زیادی ازمطبوعات وقف دشواریهای سیاسی شد.» (۳)
یکی ازنشریه های که به مسایل برنامه یی وایدیولوژیکی حزب میپرداخت ، جریده ی خلق بود که انتشارآن پس ازتقریبا ۱۲ سال تعطیل ازسرگرفته شده بود ، این نشریه به زبانهای دری ، پشتو، اردو و انگلیسی منتشر میشد . این هفته نامه درپاکستان خواننده گانی داشت وهرهفته چندین هزارنسخه ي آن به پاکستان فرستاده مییشد علی الظاهر پاکستان نگران بود وضیا الحق حاکم نظامی پاکستان ضمن مذاکره بانورمحمد تره کی رهبرحزبی ودولتی افغانستان تقاضاکردتا از ارسال جریده ای خلق به پاکستان جلوگیری کند .
خیال محمد کټوازی ازوزیران اطلاعات وکلتور آن دوره داستان راباز میگوید : «من خودم درآن مذاکرات حاضربودم که نورمحمد تره کی به هاوانا رفت ، به میانجیگری کاسترو باضیاالحق مذاکره کرده که درافغانستان صلح برقرارشود، دراین مذاکرات ضیاالحق خواستهای داشت ونورمحمدتره کی هم ، خواست تره کی این بودکه پاکستان درامور افغانستان مداخله نکند، به مخالفین کمک نکند وآنها رابرضد افغانستان تربیه نکند .مادرقله ای شمشاد و در مرز با پاکستان کاریک تلویزیون راشروع کرده بودیم که برای پاکستان نشرات کند ، جریده ی خلق راکه به زبانهای اردو و پشتو و انگلیسی منتشرمیکردیم هرهفته چندین هزار شماره به پاکستان میفرستادیم وخواست ضیاالحق این بودکه ارسال جريده ای خلق رامتوقف سازیم وتبلیغات رادیو وتلویزیون شمشاد راتعطیل کنیم. ضباالحق میترسید که این نشرات ضدیت جدیدی درپاکستان برآورده وانقلاب به پاکستان سرایت کند.»(۴)
بعدا روزنامه ای انقلاب ثور به‌ نام‌ حقیقت‌ انقلاب‌ ثور به‌ مدیریت مسؤول صدیق‌ رهپو (كاوون‌) و مدیریت‌ ظاهر طنین‌ از ۶ جدی ۱۳۵۸ آغاز به‌ كار كرد كه‌ در بر دارنده‌ اخبار، اعلامیه‌ها، مقاله‌های‌ سیاسی‌ و مطالب‌ ح .د.خ.ا. بود. جراید دیگری‌ نیز در دوره‌ حاكمیت‌ ۷ ثور منتشر شد، از جمله‌: افغانستان‌ امروز ، اخبار هفته‌، اردو، پیشاهنگ‌، حقیقت‌ سرباز، درفش‌ جوانان‌، زنده‌گی‌ حزبی‌، دوستی‌، فرهنگ‌ خلق‌ ، و صدای‌ وطن‌ .
در این دوره بسیاری از نشریات افزون بر تغییر خط‌مشی، نام آن‌ها نیز تغییر کرد. روزنامة «جمهوریت»، نخست‌ به «انقلاب ثور، سپس به «حقیقت انقلاب ثور» تغییر نام داد. این روزنامه، ارگان نشراتی ح.د.خ.ا. شد. روزنامة «کابل تایمز» نیز به تقلید از نیو تایمز شوروی به کابل نیو تایمز تغییر نام داد. این روزنامه متن گزارش‌های گنگرة ح.د.خ.ا. و مصوبات کمیتة مرکزی این حزب را منتشر می‌کرد.
روزنامة «هیواد» که سابقه نشراتی بیشتر داشت دراین وقت که از طرف «شورای انقلابی و شورای وزیران» منتشر می‌شد، به تقلید از «وستیای» شوروی بنیاد گرفته بود. این روزنامه صبح‌ها منتشر می‌شد و یک روز در میان سرمقاله‌هایی به زبان فارسی و پشتو می‌نوشت.
هم‌چنین در این دوره به تقلید از نشریات شوروی برای وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های دولتی، ارگان‌های انتشاراتی در نظر گرفته شد. نشریه «درفش جوانان» به تقلید از «درفش شوروی»، «حقیقت سرباز» به تقلید از «پراودای کومسومول» و نشریة «کار» به تقلید از «ترود» شوروی در کابل منتشر شد.
علاوه بر این، برخی از نشریات بدون واسطه توسط خود سفارت اتحاد شوروی در کابل منتشر می‌شدند که مهم‌ترین این نشریات عبارت بودند‌ از «جوانان امروز»، «ترقی و سوسیالیزم» و مجلة «صلح». در کنار این نشریات، روز‌نامه‌ها و نشریات دیگری نیز به چاپ می‌رسید که همه بازتاب‌دهندة افکار ح .د.خ.ا. بود‌ند.
در برخی از شهرهای دیگر افغانستان نیز تعدای روزنامه و مجله که همه زیر نظر ح.د.خ.ا، قرار داشتند، به نشر می‌رسید که به عنوان مهم‌ترین‌ها، می‌توان از روزنامه اتفاق اسلام، بلخ، بیدار، سمنگان، جوزجان، ارزگان، بامیان، گوارش ( به زبان ترکمنی ) ، پلوشه، قندهار، سوب (به زبان بلوچی )، یلدوز ( به زبان اربیکی )و ستوری نام برد.
در زمان حکومت نجیب‌الله و بعد از اعلام طرح آشتی ملی توسط وی و با توجه به این‌که در خود شوروی هم فضا تغییر کرده بود، فضای مطبوعات در افغانستان نیز تغییر کرد و چند نشریة به ظاهر مستقل اما تحت نظردولت و اعضای حزب فوق نیز در این دوره منتشر شد. «اخبار هفته» و «سباون» با مدیریت ظاهر طنین، «آزادی» با مدیریت غلام‌سخی غیرت، «شوخک» با مدیریت عزیز مختار از این دست نشریات بودند.
برخی از نشریات دیگری که بعد از کودتایی ۷ ثور و در دوران حضور نیرو‌های شوروی در افغانستان از طرف ح .د.خ.ا. منتشر می‌شد و بازتاب‌دهندة افکار و فعالیت‌های این حزب بود، عبارت‌اند از:
دهقان : نشریه حزب دموکراتیک خلق ، انیس : روزنامه دولتی ، درفش محصلان : نشریه سازمان دموکراتیک جوانان ، قلم: نشریة انجمن نویسندگان ،ژوندون : نشریة اتحادیه نویسندگان ،خراسان: نشریة ریاست آکادمی علوم ، آواز : مجله رادیو و تلویزیون ، هنر: مجله انجمن نویسندگان ، زنان افغانستان و میرمن: مجلات سازمان زنان ، پیام : روزنامه حزب وطن (در دوران نجیب‌الله) ، جنبش : نشریه سازمان کارگران‌ ، زیری : نشریه آکادمی علوم ، زیری: سالنامة آکادمی علوم ، افغانستان تودی : روزنامه (به زبان انگلیسی) ، زندگی حزبی، مجله حزب دموکراتیک خلق ، غرجستان: مجله مرکز ملیت هزاره ، هری : مجله انجمن فرهنگیان هرات باستان ، سوادآموزی: مجله ریاست سواد‌آموزی وزارت معارف، ادب : مجله پوهنځی ادبیات ، نای : مجله فرهنگیان مولانا جلاالدین رومی ،وژمه: مجله پوهنځی ادبیات ،
بعدا مجلات پوهنځی های پوهنتون کابل ازبین رفت و صرف دو مجله بنامهای ؛ علوم طبیعی : مجله بخش پوهنځی های علوم طبیعی و علوم اجتماعی : مجله بخش پوهنځی های علوم اجتماعی ، انتشار یافت . در زمامداری نجیب الله این دو مجله هم به یک مجله اختصاص یافت و تحت نام دانش نشر میګردید .
کتاب، : مجله ریاست کتاب‌خانه‌های کابل ،څارنوالی: مجله ریاست ستره‌محکمه ، ملیت‌های برادر : مجله وزارت سرحدات ، قضا، مجله ریاست ستره‌محکمه،
ژوندون : مجله اتحادیه نویسندگان ، شمشاد : مجله انجمن فرهنگیان خوشحال‌خان ختک
دوستی: مجله کمیتة صلح و هم‌بستگی ، سره میاشت: مجله ریاست سره میاشت (هلال احمر) ، عاطفه : مجله ریاست سره میاشت ، وطن : مجله حزب وطن (در دوران نجیب‌الله)
فرهنگ خلق : مجله پیش آهنگ، مجله فولکور، مجله دکمکیانو انیس، مجله جامعه و دانش، مجله افغانستان امروز، مجله مسایل سوسیالیزم، مجله آریانا : مجله از طرف اکادمی علوم ،
اکادمی علوم افغانستان :

آکادمی علوم افغانستان در تاریخ ۲ حمل ۱۳۴۹ تاسیس گردید. این اداره مرکز تحقیقات علمی افغانستان بوده و در دهٔ شصت و هشتاد همردیف با دولت افغانستان فعالیت‌های مؤثر انجام داده‌است اما در سال ۱۳۵۷ هـ ش اداره مستقل و نهاد علمی قبول شد. اما در شروع این سال مجلات از رهبران کودتا ۷ ثور و بیانات آنها مملو بود تا اینکه روند علمی باز یافت مدتی را در برګرفت .
مجلات آریانا، افغانستان، تحقیقات کوشانی، باستانشناسی افغانستان و هرات باستان از جمله مجلاتی بود که این نهاد علمی به آن توجه داشت و از طرف بخش های جداګانه انتشار می یافت دانشمند و باستان شناسی محترم محمد اکبر امینی که سالیان پربار زندګی خویش را وقف تحقیقات اکادمیک نموده اند طی یادداشتی به بررسی این مجلات پرداخته اند :
۱ ـ مجله آ ریانا : اورگان نشراتی انجمن تاریخ بود که با تأسیس اکادمی علوم افغانستان در سال ۱۳۵۹ هـ ش.، انجمن تاریخ و مجله آن به آن اکادمی مربوط شد.
۲ ـ مجلۀ افغانستان : اورگان نشراتی ریاست گرځندوی یا توریزم افغانستان بود که به زبان انگلیسی به نشر می رسید. اما سه مجلۀ تحقیقات کوشانی،باستانشناسی افغانستان و هرات باستان که مجلات اختصاصی مطالعات باستانشناسی بود بعد از وقوع کودتای ثور برای اولین بار اساس گذاشته شد:
۳ ـ مجلۀ باستانشناسی افغانستان : اورگان نشراتی انستیتوت باستانشناسی و حفظ آبدات تاریخی افغانستان در سال ۱۳۵۸ هـ ش به نشرات آغاز کرد. نگارنده ( محترم محمد اکبر امینی ) اولین مهتمم مجلۀ مذکور تعین شدم که آن مجله را به پنج زبان: فارسی، پشتو، انگلیسی؛ روسی و فرانسوی از چاپ برآوردیم.
۴ ـ مجلۀ تحقیقات کوشانی : اورگان نشراتی مرکز بین المللی مطالعات کوشانی در عقرب سال ۱۳۵۷ هـ ش اولین شماره اش را به پیشواز از چهارمین سیمینار بین المللی مطالعات کوشانی که در کابل دایر گردیده بود از چاپ برآمد.
۵ ـ مجلۀ هرات باستان : اورگان نشراتی پروژۀ بین المللی احیای هرات در سال ۱۳۵۹ هـ ش به نشرات اش آغاز نمود.
در سال ۱۳۵۹ هـ ش انستیتوت باستانشناسی افغانستان با مرکز بین المللی مطالعات کوشانی که در چوکات وزارت اطلاعات و کلتور فعالیت داشت با تأسیس اکادمی علوم افغانستان به این اکادمی مدغم گردید. ولی پروژۀ بین المللی احیای هرات در چوکات وزارت اطلاعات و کلتور باقی ماند.
در سال ۱۳۶۵ هـ ش به اثر روی دست گرفتن پالیسی آشتی ملی، نشریه های زیادی بمنظور تبلیغ در راستای سیاست آشتی ملی جدیداً رویکار آمد که مطابع دولتی وقت، دیگر ظرفیت و توان چاپ و طبع تمام نشریه های سابقه و جدید را نداشت . از این رو شورای وزیران دولت نجیب الله، نشرات یک تعداد از مجلات موقوتۀ اختصاصی علمی را که نیاز زیاد در آن شرایط به نشرآنها نمی دید، سر از شروع سال ۱۳۶۶ هـ ش قطع کرد که هر سه مجلۀ اختصاصی باستانشناسی افغانستان، تحقیقت کوشانی و هرات باستان در آن جمله شامل بود.
در سال ۱۳۶۸ هـ ش مرکز باستانشناسی اکادمی علوم افغانستان با پشتیبانی ریاست اکادمی علوم افغانستان، تنها امر نشر مجدد مجلۀ باستانشناسی افغانستان را از شورای وزیران وقت بدست آورد که نگارنده ( محترم محمد اکبر امینی ) به حیث اولین مدیر مسول مجلۀ مذکور توظیف شدم که شمارۀ اول دور دوم این مجله را در ماۀ حوت همان سال از چاپ برآوردم.
از سرنوشت این مجله در دوران امارت های مجاهدین و طالبان خبری ندارم. همین قدر می دانم که مجلۀ باستانشناسی افغانستان بعد از سال ۲۰۰۱ م. دوباره به نشرات خود شروع کرده است. (۵ )
با دیدن سایت رسمی اکادمی علوم نشرات آنها وسعت یافته است مانند : کابل ، خراسان ، پشتو ، مطالعات منطقوی ،طبیعت ، اریانا، تبیان ،افغانستان ، باستان شناسی ،ساینس و تکنالوژی ، کوشانیان ، زیری و تفکر .(۶)

رادیو وتلویزیون افغانستان :
در پهلوی این همه جراید و نشرات رادیو تلویزیون افغانستان در کابل نشرات خود را روی پالیسی ها دولت و ح .د.خ.ا. داشت . با کودتا هفت ثور ۱۳۵۷ بنا به مصلحت سیاسی و و حزبی ،به نشرات عادی پرداخت که در اوایل نشرات تلویزیون به مدت سه ساعت شبانه پخش میشد. مشاورین مطبوعاتی در تغییر برنامه به گرایش های سیاست اتحاد شوروی توصیه مینمود،دستگاه اخذه مارس را که نشرات کانال های نشراتی روسیه را دریافت مینمود و بایستی همه این برنامه با تبصره های جانبی دوباره از طریق تلویزیون افغانستان نشر میگردید .درعقب ساختمان تلویزیون کابل جابجا گردند،محدودیت های در نشرات وضع گردید و همه محتوی برنامه ها ،شعاری و سیاسی شده بود .بعدا برنامه (همسایه بزرگ شمالی ما )جای همه برنامه های ابتکاری تلویزیون را گرفت .مجموعه نشرات رادیو ،اخبار و اعلامیه ها ،بیانات دراز مدت رهبران ح .د.خ.ا. ،گزارشات از جلسات و میتنگ های خاص حزبی ،موسیقی مبتذل غیر هنری ، فلم های ممالک سوسیالیستی یا فلم های مبتذل پاکستانی که زاده ذوق برخی رهبران بود، بیشتر نشر میشد .تلویزیون کابل تنها یک کانال نشراتی داشت .اما روس ها با دو کانال دیگر که از طریق دستگاه مارس و قمر مصنوعی پخش میگردید ،سعی میکردند تا اذهان عامه را در افغانستان به سود و منافع خود بچرخانند.
تلویزیون بهترین وسیله تبلیغاتی جمهوری دیموکراتیک و به خصوص روس ها در بقای قوای شان در افغانستان بود به همین لحاظ یک مقدار مواد تبلیغی و تخنیکی را در توسعه این اهداف از طریق تلویزیون سعی مینمودند،نشر نمایند در سال ۱۳۶۲ دستگاه اخذه و فرستنده را با نیروی بیشتر که ارتباط با قمر مصنوعی انترسپوتنک روسیه داشت در بالای ساختمان وزارت مخابرات نصب نمودند. این دستگاه که به نام دستگاه (شمشاد)معروف و مسمی است میتوانست در ارتباطات مخابروی و هم برنامه ها و گزارشات تصویری نقش ارزنده را بازی نماید.
تلویزیون برای رژیم ۷ ثور به مثابه یک وسیله تبلیغاتی و تفریحی مهم بود و روی این منظور در گسترش این وسیله مفاهموی سعی زیادی نمودند ،اولتر از همه وسایل اخذوی و استدیو های کوچک ثبت و نشر را در مراکز ولایات بدخشان ،بغلان ،بلخ،هرات ،فراه ،میمنه ،کندهار ،خوست ،گردیز ،غزنی وننگرهار نصب نمود .تشکیلاتی را به نام (استدیو های ولایات )در کابل به وجود اورد که مواد تبلیغاتی بعد از ثبت ،یا توسط دستگاه مخابروی شمشاد به این مراکز فرستاده و یا توسط هلیکوپتر انتقال داده میشد(۷)

مطبوعات در افغانستان در دهه های دیموکراسی :
( بخش چهارم و اخیر ) ( ۸ ثور ۱۳۷۱ هـ ش = ۱۸ اپریل ۱۹۹۲ م تا امروز )

دولت اسلامی افغانستان و حضور مجاهدین ، طالبان و دیموکراسی وارداتی :

ادامه دارد .....