کابل ناتهـ، Kabulnath
برگرفته شده از: اندیشهء نو
مصاحبۀ اختصاصی
با هنرمند پر آوازه ورئیس تولیدموسیقی برای تلویزیون ورادیو افغانستان
شمس الدین مسرور رهبر گروه هنرمندان افغانی
در پنجمین جشنواره ترانه های شرقی سمر قند.
عالیترین جایزۀ پنجمین جشنوارۀ
ترانه های شرقی به افغانستان تعلق گرفت
محترم شمس الدین مسرور یکی از هنرمندان پرتلاش موسیقی کشور بوده که نه تنها آواز گیرای شان با نواختن ارباب ودوتار باعث شهرتش در داخل و خارج شده بلکه مدال طلا و افتخارات بزرگی را برای مردمش در جشنواره های بین المللی بدست آورده ، اینک در سکوی دیگری از افتخارات با جمعی از هنرمندان کشور قرار گرفته که در شرایط بسیار دشوار وناگوار به این جایگاهً افتخارقرار گرفته است.
مجمع فرهنگی افغانهای مقیم کانادا مصاحبه اختصاصی را با وی ترتیب داده، با حفظ دست آورد ها
شکایت را از مسئولین وعدم درک از مسئولیت شان در برابر فرهنگ وتشویق هنرمندان دارند.
مثل داریم « به ناکس که بچه کنیم چه
حاصل» و جالب وشنیدنی است.
عقاب- چندی قبل شما غرض اشتراک به پنجمین جشنوارۀ ترانه های شرق که از پنجاه کشور هنرمندان
دست اول به این جشنواره از قاره های مختلف اشتراک کرده بودند با جمعی هنر مندان افغانستان عازم
شهر سمرقند کشور ازبکستان شده بودید. اگر کمی در زمینهً این سفر هنری تان معلوماتی را به
خوانندگان محترم ارائه دارید .
شمس الدین – تشکر از شما برای اینکه نزد شنویندگان محترم سوال ایجاد نشود که من در کانادا و چگونه به آن جشنواره اشتراک نموده ام. باید تذکر داد که توسط وزارت اطلاعات وکلتور ج اسلامی افغانستان دعوت شدم وبتاریخ اول ثور ١٣٨٤ به امضای رئیس جمهوری افغانستان جناب حامد کرزی بحیث رئیس تولید موسیقی تلویزیون ورادیو مقرر نمودند.البته با درنظر داشت همان طورکه ضربات مهمی را عرصه های حیات مختلف جامعه منجمله فرهنگ در طی سه دهه متحمل شده موسیقی و هنر افغانستان آنرا پشت سر گذاشته است . باید آنرا
از سر احیا نمود با تشویش ودرد اذهان نمود اگر توجه جدی در زمینه صورت نگیرد موسیقی اصیل افغانی در طی مدت کوتاه از بین خواهند رفت. نقش آلات موسیقی غرب و عدم تکامل وبازسازی آلات موسیقی و هنر افغانی که نسل جوان برای پیدا کردن نانی رو آورده اند . موسیقی اصیل افغانی را در حالت دشوار قرار داده است. بعد از دوهفته وزیر محترم اطلاعات وفرهنگ مرا خواست و گفت که جشنواره ترانه های شرقی در ٢٤ اگست٢٠٠٥ در سمر قند کشور ازبکستان دایر میگردد باید آمادگی اشتراک به آن را بگیرید.
عقاب- چه تعداد هنر مندان اعم از آهنگسازان، آواز خوانان و نوازندگان افغان به این جشنواره اشتراک کرده بودند؟
شمس الدین مسرور- شخص وزیر اطلاعات وفرهنگ یک گروه شش نفری را که عبارت از چار خواننده آقایان بیلتون، سلام لوگری، صفدر توکلی، و من ونوازندگان گل علم دهل نواز، حنیف آرمینه نواز در بسیاری موارد من بحیث ارباب نواز نیز آنان را همکاری مینمودم . بحیث مسئول گروه و تجارب جشنواره بین المللی( جشنواره بین المللی ترانه شرق به اشتراک١٠٢ کشور جهان در سال ١٣٥٩ش دونفرمن بحیث خواننده و رباب نواز ومرحوم آقای ملنگ نجرابی زیر بغلی نواز که مصادف با ٧٩ امین سالگروز کیم ال سونگ رهبر کوریای شمالی بود به نمايدگی کشورافغانستان اشتراک نمودم. در نتیجه مدال طلای این جشنواره را برای کشورم بدست آوردم.
هنری کار درین بود که قبل از اشتراک در جشنواره از سفارت کوریای شمالی بمناسبت برگزاری جشنواره شعری را به زبان کوریایی تقاضا نمودم وسفیر با بی باوری اظهار داشت که شما به زبان کوریایی بلدیت ندارید نمی توانید آنرا بخوانید اما من توانستم شعر را حفظ و کمپوزی را برایش ساخته به فیستوال پیش کش نمایم که دیگر کشور ها با چنین روحیه ابتکاری به جشنواره نیامده بود)، درمدت کوتاهی برویت پلان دقیق، مشق وتمرین، اجرا ونمایش هنری با آمادگی کامل و کیفت عالی کار به پیشواز جشنواره رفتیم . باید اعتراف کرد که گروه هنری افغانستان بتناسب سایر کشور ها که با ترکیب از نخبگان دست اول هنر مندان وگروه بزرگی از نوازندگان به جشنواره آمده بودند، بسیار کوچک وحتی قابل مقایسه نبود.
عقاب- قرار اخبار مصور وغیر مصور بی بی سی گروه هنر مندان افغانستان در میان پنجاه کشور جهان درین جشنواره افتخار مقام اول را بدست آورد، اگر در زمینۀ جریان برگزاری جشنواره با تفصیل بیشتر سخن بگویید خوش می شویم.
شمس الدین مسرور- جشنواره بتاریخ ٢٤ اگست ٢٠٠٥ در محل بنام ریگستان که مدرسی شیر در و آثار گرانبهای دوران تمدن اسلامی درآن واقع شده دایر گردید. گروه های مختلف هنری از کشور های مختلف جهان درین جشنواره پروگرام های خاصی را با خواندن ترانه های شرقی هنرنمای نموده و سهم گرفته و. گروه هنری افغانستان نیز با لباس محلی وآلات موسیقی محلی رباب ، دمبوره ، دهل و آرمنیه و با خواندن های محلی ( پشتو، دری و ازبکی ، هزاره گی ) توجه تماشاچیان را بخود جلب کرد ، من نیز با خواندن ترانه های تاجیکی ، ازبکی وبخصوص شعر ی را که به وصف سمرقند سرودم و چنین آغاز میشد:
شهر سمـــرقند مقبل وزیبا
نام سمـــرقند وِرد زبان ها
جشن موسیقی در شهـر قند
سرور وشادی در شهر سمرقند
که توسط گروه بشکل جمعی تکرار میشد ودر محفل که بیشتر از ٢٥ هزار نفر بشمول رهبران ازبکستان و سازمان یونسکو مربوط به سازمان ملل متحد هئیت نمایندگی کشور ها اشتراک نموده بودند، خواندم با حفظ کمبود گروه بزرگی از نوازندگان مورد استقبال بی سابقۀ اشتراک کنندگان قرار گرفت . بر اساس فیصله هئیت داوران این جشنواره باید هفت مقام برتر مورد تقدیر دولت ازبکستان و سازمان یونسکو قرار میگرفت.
در ختم جشنواره هئیت داوران از جملۀ برندگان دست اول جشنواره گروه هنری افغانستان را بحیث برنده جایزه اول از هفت جایزه مستحق شناخت، که با کف زدن های ممتد بی شماری از حاضرین جشنواره ونمایندگان رسانه های گروهی جهان قرارگرفت، و جایزۀ را به گروۀ هنرمندان افغانستان توسط رئیس سازمان یونسکو مربوط سازمان ملل متحد برایم تفویض نمود . جای افتخار وسر بلندی است با همه دشواری های مادی و معنوی وعدم موجودیت مراکز هنری حمایت کننده از هنرمندان ومشکلات متعدد که جامعه ما به آن مواجه است ، باز هم هنرمندان افغانستان با تلاش و همت بلند انسانی نام و درفش فرهنگ کهن بار افغانستان را در جشنواره ها ومحافل هنری وفرهنگی جهان بلند نگهه داشته اند.
عقاب- آیا بعد از رسیدن به افغانستان روحیه وبرخورد مقامات مسئول در زمینۀ استقبال از شما وسایر هنر مندان که با افتخارات بزرگ جهانی در کشوریکه فرهنگ آن از بنیاد فروریخته وهنر مند هیچ گونه پشتوانه مادی ومعنوی را برای رشد وگسترش هنرش ندارند و بسا موارد مورد تحقیر و حتی بعضآ این پاسداری از مشعل هنر بقیمت جان آنان تمام شده ، چگونه بود.
رئیس سازمان یونسکو مربوط سازمان ملل متحد در حالی توزیع جایزه اول پنجمین
شمس الدین مسرور- زمانیکه به کابل رسیدم به شعبات مسئول از اخذ جایزه اول بین المللی این جشنواره به گروه مربوط به افغانستان خبر دادم، هیچ کس باور نمی کردند که این گروه کوچک بدون همه امکانات به این موفقیت بزرگ دست یافته باشد. جریان برگزاری جشنواره توسط تلویزیون ها ورادیوی های اکثر جهان پخش گردیده، وهمه مسئولین ومقامات فرهنگ وهنر در جریان بودند . اما با تآسف با وجود اینکه گروه هنرمندان موسیقی به رهبری من بحیث مسئول رئیس بخش تولید موسیقی برای تلویزیون ورادیو توسط وزیر اطلاعات وفرهنگ غرض اشتراک به این جشنواره موظف شده بودم. هیچ ارگان مسئول علاقه به شنیدن و یا گزارش این افتخارات بین المللی که توسط گروه کوچکی از هنرمندان بوجود آمده بود علاقه نشان نداده نه هم حد اقل از تلاش و ریاضت دست اندرکاران موسیقی قدردانی بعمل آمد، وهمچنان مسئولین تلویزیون های دولتی وشخصی واخبار و جراید در زمینه علاقه مندی نشان نداده، تا اخبار وگزارش مصور آنرا به اذعان جامعه برساند ومن بعدآ به دفتر تلویزیون آیینه که فلمبردار آن به این جشنواره اشتراک کرده بود رفته یک کاپی از جریان جشنواره را گرفته، به تلویزیون افغانستان سپردم نمیدانم آنها بعدآ چه اجرائت در زمینه کردند . ازینجا پیداست که جامعه ما در کدام مرحله از درک وارزشمندی فرهنگ و هنر قرار دارند.
عقاب – شما در ولایت انتاریو کانادا نیز موفقیت بزرگی هنری را بحیث یک افغان به مجموعه کثیرالفرهنگ کانادا افزودید و مدال و جایزهً را بدست آورده اید. امید در زمینه نیز معلومات بیشتر به خوانندگان ارائه دارید.
شمس الدین مسرور- «جوینده یابنده است»، زمانیکه من با فامیلم به شهر تورنتوی کانادا رسیدیم. باخود آلات موسیقی افغانی را از جمله پنچ رباب ویک دوتار را با خود آورده ام. البته دوستان هنرمند ما عبدالله شادکام والفت آهنگ ودیگر دوستان آمدند گفتند که متآثر نباشید و بیائید از خانه برآیید.
از اتحادیه هنرمندان افغان در تورنتو تلویزیون و رادیو CBC دعوت نمودن تا یک برنامه را برای شان آماده نشر نمایند. کامندان رادیو وتلویزیون سی بی سی سالون اتحادیه افغانها ها کرایه گرفته ودیکور ودیزاین انرا نیز انجام دادند. من، الفت آهنگ وسایر هنرمندان درین پروگرام اشتراک نموده بودند واهنگ های افغانی نیز ارائه گردید.
من با لباس محلی رباب، ودوتار نواختم و چند خواندن افغانی را خواندم . در پایان مسئول اتحادیه هنرمندان انتاریو مرا به بغل گرفت و گفت شما چیزی از افغانستان داشتید ودارید. و خواهش نمودند که در فیستیوال ها اشتراک کنید. من بعدآ در چندین فیستیوال ها و مجالس بزرگی شان در جمع سایر کشور ها اشتراک نمودم ونواختم وخواندم، همچنان در مکتب همیشه با همین رباب ودوتار نواختم و آهنگهای افغانی وانگلیسی را خواندم و همین فعالیت های فرهنگی من بوده که دولت اونتاریو واتحادیه هنرمندان انتاریو از هنر وتلاش من بحیث یک افغان با دادن یک مدال و دو جایزه، یاد گاری قدر دانی نمودند.
در حالیکه به کشورم حتی کسی علاقه به شنیدن اخبار جایزه اول بین المللی جشنواره ترانه شرق را نداشتند. تفاوت بکلی در در براداشت از هنر و فرهنگ در دو جامعه کانادا وافغانستان کاملا مشهوداست.
عقاب- رسانه های گروهی افغانها در شهر تورنتو اعم از اخبارومجلات، رادیو وتلویزیون در زمینه با شما تماس گرفته اند تا دست آورد چند هنرمند کهن سال را که تا هنوز مشعل هنر اصیل جامعه را بدوش میکشند در مطبوعات انعکاس دهید.
شمس الدین مسرور- در حالیکه دولت افغانستان به ارزش افتخارات بین المللی هنر مند جامعه خود علاقه نگیرد و درجامعهً افغانی کانادا جای که اعلان ودرآمد پولی، ویا مفاد تجارتی باشد چه علاقه مندی به معرفی هنر وهنرمند وجود دارد. همه رسانه های گروهی شهر ما از جریان قضیه آگاهی دارند ضرور نیست که هنر مند دروازه هریکی را تک تک کند که من چیزی برای نشر دارم، ولی چون رادیو وتلویزیون واخبار شخصی اند بنآ جای تآسف نیست.
من فکر میکنم بعوض اینکه هر روز خبر جنگ وخونریزی را پخش کنیم بهتراست کار های فرهنگی و هنری را برای مردم جامعه پخش نمایم بهتر خواهد بود ، با حفظ جنگ تحمیلی نزدیک به سی سال نشان دهیم که ما دارایی چنین دست آورد های بزرگ فرهنگی نیز هستیم، ومردم را بسوی همکاری واتحاد ملی دعوت نمایم .
***********