داکتر حمید هامی

hameedhaami@yahoo.com

» ترانه ساز» سرودگر دشواريهاي ميهن درگذشت

منبع: سایت سرنوشت

 استاد شاه ولي ولي «ترانه ساز» كه بيشترين آوازخوانان كشور ما، شهرت شان را مديون آهنگ ها و طرز هاي ساخته شده اويند،‌ به عمر ٨١ ساله گي در پانزدهم دسمبر در كاليفورنياي ايالات متحده به علت بيماري سرطان ريه درگذشت.

ترانه ساز فرزند محمد ولی خان دروازی، وزیر خارجهء در حکومت امان الله خان است که در دوران حکومت نادرخان به همین جرم اعدام گردید.

 ترانه ساز، در خانواده يي آگاه و عالم به دنيا آمد و موسيقي را به گونة‌ اكادميك فرا گرفت. او نه تنها به آهنگسازي مي پرداخت، بلكه تصنيف ساز بسيار چيره دستی نيز بود.

 هنوز هم هنوز هم به ياد من استي

تو در خاطر و در نهاد من استي

گذشت روزگاران – بسي نوبهاران

بسي سال و ماه شد – بسي برگريزان

زمين گير گشتم، ز هجر تو اي جان

هنوز هم هنوز هم به ياد من استي

 ترانه ساز،‌ اين تصنيف را در طرزي ساخت و آن گاه كه الطاف حسين سرآهنگ،‌ اين آهنگ را سرود، ماندگار شد. استاد الطاف حسين، اين آهنگ را در بسياري از كنسرت هايش به شيوه هاي مختلف اجرا كرده است؛ در يكي از محافل، استاد ترانه ساز به او گفت كه اين آهنگ را به اين زيبايي كه تو ميسرايي، نساخته بودم.

 تو بامني، تو بامني،‌ توبامني

اي دور اي محال

در عالم خيال

تو بامني، توبامني، توبامني

 استاد ترانه ساز تصنیف بالا را برای احمدظاهر ساخت.  احمد ظاهر طرز ها و تصنيف هاي دیگری از ترانه ساز را نیز خوانده است. به همين گونه بسياري از آوازخوانان، موسيقي را از او فرا گرفتند.

 روزي در آرشيف راديو افغانستان، كارت آهنگ هاي هنرمندان را مرور مي كردم، براي نخستين بار بود كه متوجه شدم، حتا استاد سرآهنگ نيز غزل هايي را كه ترانه ساز كمپوز كرده‌،‌ اجرا كرده است. اگر به خطا نرفته باشم:

 چون جان خراباتم، جانان خراباتم

از ساخته هاي ترانه ساز است.  

 ولي آن گاه كه افغانستان مورد تجاوز ارتش سرخ قرار گرفت، استاد ترانه ساز ديگر آن كمپوزيتوري نبود كه آهنگ هاي بزمي ميساخت؛ او يكباره شيوه تغيير داد و آهنگ هاي بيشمار ميهني و رزمي ساخت. از پراگنده گي هاي رهبران تنظيم هاي مجاهدين، شكايت ها كرد و سرود:

 متحد شويد همه گي متحد شويد

بهر نجات كشور ما متحد شويد

از اين كه من منم، تو كدامي و كيستي

من رهبرِ فلان گروهم تو چيستي

صرفنظر براي خدا متحد شويد

تا فرصت است به دست شما متحد شويد

 و آن گاه كه كشور به سوي تباهي كشانيده شد، سرود:

 كله ها خاليست،‌ خالي، آدمِ دانا كجاست

تا رهاند مملكت را از تباهي ها كجاست

 اين تصنيف و طرز نيز از ترانه ساز است:

 احمد شه مسعود،‌ احمد شه مسعود

فرزند نياكان، اي وارث محمود

چشم جهان حيرت پيكار توست

دشمن بزدل همه گي خوار توست

قوت چهاريار همه گي يار توست

احمد شه مسعود، احمد شه مسعود

شخصيت ملي مهد كبير

چشم اميد همه برنا و پير

مدنظر خواستة مردم بگير

پير شوي، پير شوي،‌ پير پير

احمد شه مسعود،‌ احمد شه مسعود

 ترانه ساز، تصنيف ساز بسيار خوش قريحه بود. او بعد از وفات استاد اولمير و در روزگاري كه كشور ما مورد تجاوز قرار داشت، آهنگ «دا زمونز زيبا وطن» را اجرا كرد و آميزشي از پشتو و دري را بر آن افزود:

 اولميره چيري يي، چه ز جور دشمنان

سراسر مملكت، طفل و پير و نوجوان

اوس په خون غلطان دي، دا افغانستان دي

 ترانه ساز، در واپسين سال هاي عمر، به غزلخواني روي آورد، كمپوز هايي ساخت و تعدادي را هم خود اجرا كرد.  

خدايش ببخشايد و بهشت برين را جايش كند.