حکمرانان هرات ،

  کتابی که باید سرمشق باشد

 

واسع بهادری

    درین تازگیها، کتاب حکمرانان هرات، درهامبورگ منتشر شده است.  نویسنده کتاب مرحوم سید محمد اکبرحمید حسینی چند سال پیش در هامبورگ فوت نموده است. کتاب به وسیله فرزند نویسنده، آقای دوکتورسید معروف رامیا در قطع زیبا وبا پشتی مقبول در کمتر از 300 صفحه به چاپ رسیده است. در تصویر روی جلد، بیننده دو تصویر را می بیند. اولی ارگ قدیمی هرات و دومی عکسی از تعمیرات جدید ولایت.  پس از عنوان روی کتاب، آنچه نظر را جلب میکند، این تذکریه است:
 

گزارشی ازاوضاع اداری وسیاسی ولایت هرات ( 1298-1357). با این سطر دیده میشود که کارنامه های تقریبا شصت ساله حکمرانان مد نظر کتاب است.

وقتی خواننده مطالعه خویش را به پایان میرساند نظر به حدود اطلاع وعلاقه خویش شاید برخوردهای متفاوت داشته باشد. اما نویسنده این سطور، این کتاب را در قطار کتاب های دیدم که طرف تایید وتحسین مردمان مطلع وبا خبر از مسایل کتاب ومحتوی آنهاست  ؛ مثلا: به ندرت میشود که در آن اشتباه تایپی را ببینیم. این موضوع نشان میدهد که فرزند نویسنده در کار چاپ دقت به خرچ داده است. درکتاب عکسهای شاهان ، صدراعظم ها  ووالیها در زمان حاکمیت شان به چشم میخورد. ونه تنها عکس آن افراد واشخاص دیده میشود بلکه  عکس تعمیرات ، پلها ، وعکس های عده ای از اشخاصی که از آنها درکتاب نام برده شده است ، جلب توجه میکند. در حقیقت عکسهای نشر شده درکتاب نیز به خوبی آن افزوده است.

وقتی در شرح حال والی ها وکارهای که انجام داده اند ،دیده میشود ، خواننده به یک موضوع دیگر دقت میکند که سویه فرهنگی ،تمدن دوستی ویا بی  اعتنایی به فرهنک وتمدن و خصوصیات شخصی و روحی یک والی چقدر تاثیر دارد. نویسنده محترم بسیار محترمانه وبا ریز بینی این خصوصیات را در کتاب آورده است. درهمین رابطه است که خواننده در دل خود نسبت به نویسنده مرحومی احترامی را نیز حس میکند. این احترام وقتی زیادتر وبا اهمیت تر میشود که بعضی از نویسندگان اگر با کسی موافقت نداشته اند، حتی اگر استخوان هایش هم خاک شده باشد ، آرامش نمیگذارند. برعلاوه این سرمشق خوب کتاب، اگر به آن توجهی شود که نمونه وسرمشق دیگران باشد، در آنصورت کار والی ها دردیگر ولایات افغانستان مد نظر گرفته میشود که برای آشنایی با افغانستان بسیار دلچسپ خواهد بود. مثلا اگر کار والی ها در ولایات شرقی ، جنوبی و شمالی ومرکزی هم نوشته شود ، یک قدم نیکو وخوب برای تاریخ وشناسایی اداره ومردم  برداشته میشود.

خوبی دیگر این کتاب در آن است که پیش ازنشر آن چند تن آن را دیده وطرح وپیشنهادی کرده اند. بطور مثال صفحاتی را که جناب لطیف ناظمی نوشته است، برای متن کتاب وبرای خواننده کمک کننده است.
 

خداوند روح نویسنده گرامی را شاد داشته باشد.

************