داکتر اکرم عثمان

باید به عقلانیت اقتدا کنیم

در یک بیان کلی تاریخ منطقهء ما تاریخ قومهای مختلف است. همیشه قومهای غالب با استفاده از زور، سنن، ارزشها و مطامع شانرا بر اقوام مغلوب تحمیل کرده اند.

گاهی اقوام همتبار باهم متحد شده اند و در چهارچوب یک کانفدراسیون، یا چیزی شبیه ملت را ایجاد کرده اند. ولی پایهء چنان راه حلی باز هم اعمال زور بود. عناصر تشکیل دهنده کی کانفدراسیون در خاور زمین و باختر زمین از هم متفاوتند.

در باخترزمین اتحادیه های اقوام، حاصل یک روند معرفتی بودند. از دولت شهرهای یونان که در آنها نوعی دموکراسی برقرار بود تا بنیاد گذاران حقوق روم و تا پایه گذاران دولت های مدرن که عمدتأ بعد از قرن شانزدهم میلادی به میان آمدند، در باخترزمین یا غرب اروپا پا گرفتند و همه به گونه ای به عقلانیت اقتدا کردند و مراحل بلوغ و تکامل شانرا در تعامل با نیاز عمومی ومؤسسات برآمد. از آن نیازها پیمودند و به تدریج به نظامهای امروزی رسیدند.

یکی از شرایط لازم نظامهای مدرن، قوام یابی یک حس فرا فرقه ای، فرا قومی، فرا زبانی و فرا مذهبی میباشد.

ما در تاریخ قدیم و جدید خویش به کرات از چنان مایه ای برخوردار بوده ایم. بطور مثال در نبرد مردم حوزه تمدنی ما علیه ایلغار تازی ها و ترکتازی ها دیگر جهانخوارها آن میثاق نا نوشته که زبان وجدان ساکنان این سرزمین بود خود را نشان داد و به عنوان عامل جوشش لایه های مختلف جامعه عام و خاص را به نبرد ترغیب کرد.

در جنگهای آزادی بخش مردم ما در قرن نزدهم علیه تجاوز انگلیسها از همان احساس والا بهره بردند و از نوامیس دفاع نمودند.

در پیکار های قرن بیستم چه به ضد تهاجم اتحاد شوروی سابق و چه تجاوز همسایه ها و چه دیگر ابر قدرتها بازهم همان انگیزه، زمینه وحدت، همدلی و همسویی هموطنان ما را فراهم کرد و از یگانگی عاشقان این کوی و برزن خبر داد.

باشد که تمام اقشار جامعهء ما در سایهء تفاهم و تساهل به مقام تأسیس یک ملت آگاه و متعهد برسیم.

***********