دکتور امان عصمتی

جرمنی

در حاشیه ی سیمینار شادروان جاوید

چندی پیش سیمینار با شکوه شادروان استاد جاوید، از سوی شماری از فرهنگ دوستان ما در المان راه اندازی شد. سیمینار به وضاحت شاهکار های ادبی دانشمند زنده یاد را به سمع مشترکین مجلس رسانید.

یکی از نکاتی که برایم در آن مجلس بسیار با ارزش بود، معرفی شادروان استاد جاوید، توسط نگارشی از استاد عنایت الله شهرانی دانشمند گرامی بود.

نکته دوم قابل ذکر تحصیلات عالی و تدریس زنده یاد استاد جاوید در شهر تاشکند بود، که نمایانگر دید وسیع استاد در عالم ادبیات بالعموم و امتزاج ادبی زبانهای منطقه بالخصوص است.

نکته سومی تلاش پیچیده بعضی از دانشمندان محترم ادب در سیمینار بود، مبنی بر آشنایی استاد جاوید در باره زبان پشتو و تلاش شان در قسمت معرفت این زبان به دوایر ادبی بین المللی از طریق ترجمه آثار درامه نویس معروف انگلیسی «شکسپیر» است که البته مورد سیایش برخی ها قرار نگرفت. و نیز تحلیل علمی و وسیع استاد جاوید درباره اشعار دری خوشحال خان ختک، مورد استقبال عده ای دیگر واقع نشد.

همچنان در سیمینار از بسیاری بزرگان شعر و ادب نام برده شد، از بلخی ها، سعدی ها، بیدل ها، رودکی ها، بیرونی ها و دیگران... ولی نکته انتقاد بنده این است که از زبان ازبکی هیچ سخنی زده نشد. نمیدانم ریشه ی این تجاهل عارفانه کجاست و چرا؟ تحصیلات استاد جاوید در تاشکند بایست دلیلی باشد که اقلا از معرفت استاد و آشنایی شان از زبان ازبکی یادآور شد.

ناصر خسرو می گوید:

     خسرو غریب است و گدا                 افتاده در کوی شــــما

     شاید که از بهر خــــــــدا                  سوی غریبان بنگرید

ازبک ها در وطن عزیز ما افغانستان تاریخ پرعظمت دارند و تلاش سیاستمداران معاصر، بخصوص در قرن اخیر، مبنی از انکار و اغماز از این زبان و ادبیات جامع آن، بی ثمر بوده است.

آرزوی قلبی بنده این است که بگذارید افتخار فردوسی ها، بیدل ها، رودکی ها، و... نمایانگر عظمت ادبی همه ی ما و شما باشند و همچنان تاج محل ها، قصرهای لاهور، باغ های بابر، و شهر های مثل غزنه، هرات، سمرقند، بلخ و بخارا از عظمت تاریخی همه ی ما و شما ترانه بسرایند.

***********