|
هادی غفاری - Jul 29,
2008 - 11:25
باميان
آژانس خبری پژواک، ٨ اسد
يک باستان شناس افغان ميگويد که وجود مجسمه بودای خوابيده
در ولايت باميان که مزين با طلا است، حتمی شده است.
اين مجسمهء
تزيين شده با سکه های نذری زايرين بودايی که بر اساس يافته هاى يک زاير
چينى ٣٠٠ متر طول دارد، در موقعيت بين شهر سلطنتی ومعبد شرقی در مرکز
باميان قرار دارد.
پروفيسر زمريالی طرزی
باستان شناس
افغان که از هفت سال بدينسو در راس تيم تحقيقاتی وکاوشگری افغان- فرانسه
در باميان کارش را شروع کرده به آژانس خبرى پژواک
گفت که حفاری آنها امسال در بين دو پيکره تخريب
شدهء
بودا درموقعيت معبد شرقی آغاز گرديده است.
طرزى افزود که تا سال گذشته ،پنجاه درصد احتمال داشت که
بوداى خوابيده وجود دارد، اما حالا نظر به مطالعات برگرفته شده از سفرنامهء
هيوان سانک (زاير چينى) و بر اساس تحقيقاتى که تيم اوانجام داده ، وجود
بوداى خوابيده، صد درصد تثبيت شده است.
وى ميگويد که از يکهفته بدينسو که کار حفارى مجدد را
بخاطر کشف بوداى خوابيده و آثار تاريخى ديگر زمان بوديزم آغاز نموده اند،
همهء
آن به سفرنامه زاير چينى در مورد موجوديت بوداى خوابيده صدق ميکند.
به گفتهء
طرزى طبق تحقيقات و سفرنامهء
زاير چينى، معماران و هنرمندان وقت ،پيکره بودا را تراشيده و هدف شان اين
بوده که پيکره بايد در زير زمين به طور خوابيده وجود داشته باشد.
اين باستان شناس افغانى مى افزايد: (( چنانچه که ما از
هفت سال تا حال
مشغول کاوشگری وحفاری می باشیم به این باور رسیدیم که
بودای هزار پا (مقیاس اندازه گيرى واحد چینی ) که
معادل ٣٠٠ متر طول ميشود، در
همین منطقه وجود دارد واحتمالا از ده الی بيست متر درزیر
زمین قرار گرفته است .))
موصوف میگوید که از مدت کار شان در
بامیان هرآنچه را که هیوان سانک زایر چینی گفته،
کشف کرده اند وگفته های زایر چینی در
مناطق ترکستان خاور میانه وهند نیز طبق تشریح که
داده، درست بوده وطبق همان تشریح
نتیجه داده است.
قرار مطالعات وى، زاير چينى در زمانهاى بعد از کوشانى ها
به افغانستان آمده و سفر نامهء
داشت که از آن در بخش باستان شناسى به حيث سند استفاده ميشود.
پروفيسر طرزى بخشى
ازروایات زایر چینی را حکايت نموده که در سفر نامه اش گفته است که در این
شهر (بامیان) در شمال شرق
شهر سلطنتی متصل به کوه، بوداى به قامت ١٤٠ الی ١٥٠ پا که
همانا بودای ٥٥
متری است ( در وقت طالبان منهدم گرديد)، درشرق
بودا یک معبدیست که توسط شاه اولی ساخته شده ونزدیک
به همین معبد، بودای خوابیده ایست که هزارپا طول
دارد.
وى گفت: (( سال قبل ما
شهر سلطنتی ومعبد
شرقی را کشف کردیم وما را متیقن ساخت که بودای خوابیده نیز در همین
موقعیت می باشد .))
اما این باستانشناس ميگويد که گفته نمى توانند که در این
سالیان دراز بوداى خوابيده به
شکل اولی خود باقی مانده باشد، یا زیورات بودا در زمانهای
یعقوب بن لیس صفاری ، تيموریها ،غوری ها
وغزنوی ها ازبین رفته باشد.
به گفتهء
طرزى، اگر این بودا به
صورت اولی خود کشف گردد، بیش از ٣٠٠متر طول، ٣٠ متر برجسته
گی و ٤٠ متر عرض داشته
ومزین با تزئينات خاص خواهد بود
.
طبق روایت هیوان سانک
زایر چینی ( درحصه پایین جدار کبیر بامیان وپهلوی
معبد شرقی بودای
خوابیده وجود دارد) ،اما تیم طرزى با مشکلات دیگری مواجه گردیده، زيرا در
این ساحه، مقبره
های از دوران اسلامی مانند زیارت میر سید علی یخ سوز وجود دارد .
همچنان مقبره فعلی
مردم منطقه که ازمقدسات گفته میشود ونیز خانه شخصی
به نام سلطان احمد می باشد
که طرزی میگوید سلطان احمد بسیار با خشونت با وی رفتار
میکند ونمی گذارد نزدیک خانه
اش، کاوشگری صورت بگیرد
.
پروفيسر طرزی ،از دولت
خواست که ساحه را
استملاک نماید تا آنان کارشان را به راحتى و بدون مزاحمت
ادامه بدهند.
زایر چینی در مورد معابد بودايی
گفته است که ده معبد در این وادی وجود دارد وتا
هنوز٨ معبد توسط تیم تحقیقاتی باستان شناسی
افغان -فرانسه وتیم جاپانی ها کشف گردیده است .
تیم کاوشگری افغان- فرانسه
سالانه از ١٠٠ الی ١٥٠ قلم آثار باستانی وتاریخی از
قبیل سرهای مجسمه های کوچک بودا
از ١٥ الی ٢٠ عدد، انواع تيکر ها، سنگ های تراش شده
ومسکوکات طلا ونقره را از
زیر خاک کشف وتحویل ریاست اطلاعات وفرهنگ بامیان نموده
اند.
سال گذشته، چهل سر جداشده از پیکره های
بودا و یک مجسمه بودا درحال تفکر که قدامت آنها به
قرون چهارم وپنجم ميلادى بر ميگردد، توسط باستان شناسان افغانى و فرانسوى
در باميان نيز کشف شد.
در ظرف چند سال اخير آثار غیر
منقولهء
کشف شده شامل استوپه های خورد وکلان ،مجسمه های نشسته در حال دعا ء و
معابد زایرین
بودايى بوده که کشفیات مهم در راستای باستان شناسی پنداشته ميشود.
طرزی در گذشته گفته
بود که آثار غیر منقول، شامل ٤
استوپه نذری ( محلی که خیرات ونذورات زائرین بودا در آن
جمع آوری ميگردد) ،معبد
شرقی, ١٩ پا, مجسمه در حال تفکر ودو مجسمه نیم تنه بوداى
نیم متری را نيز در
نتیجه حفریات از
همين محل کشف نموده اند .
سال گذشته این تیم ٥
سکه طلايی را کشف
کردند که مربوط
به پاد شاه کیدارا )
کوشانی کوچک) بود که به شکل قاب وبا
نشان یک ضرب روی آن حک شده است
.
زمريالى طرزى در
مورد تاریخ بودیزم در باميان میگوید: ((از زمانی که
ما به حفاری وکاوشگری پرداختیم به این نتیجه رسيده ايم که بامیان در عصر
کوشانیها بودیزم
بوده واين عصر در زمان یعقوب بن لیس صفاری که بت شکن بود، ختم گردیده
است .((
وی مى افزايد که تاریخ نشان میدهد که
در زمان یعقوب صفاری، بُت هاى کوچک زیادی که با
زیورات طلاء آراسته بوده ،
توسط اين شخص به خلیفه عباسی
به بغداد فرستاده شد.
طرزی در مورد بُعد
فرهنگی باميان ميگويد که قبلاً همه به این باور بودند که بامیان به خاطر
مرکز مدنیت بودايی
و اينکه در مسیر جاده ابریشم قرار دارد، اهمیت دارد و از
لحاط تجارت واقتصاد جای مهم بوده ،اما
تيم آنها کشف کرده که بامیان در عصر غوری ها وغزنوی
ها نیز مدنیت مهم تری داشته .
بامیان در آن دوره شهر سلطنتی بزرگ به حساب می رفت . شهر
بامیان در دوره های اسلامى غوری ها
و غزنویها ؛ به شهر سلطنتی نصف
البلاد نیز اطلاق ميشد.
به هرحال کشف بودای
خوابیده که به باور طرزی ، روزی پیدا خواهد شد
دوباره بامیان را به جهان نام دار
خواهد ساخت وبزرگترین مجسمه دنیا در این ولایت خواهد بود
.
فرهنگیان بامیان از این
موضوع خرسند به
نظر میرسند.
محمد حسن حسنیار استاد پوهنتون بامیان به آژانس خبرى
پژواک گفت: اگر پیکره
بودای خوابیده، روزی کشف گردد، دیگر بامیان بزرگترین شهر
توریستی دنیا
خواهد شد .
وی افزود: ((با اینکه در این چند
سال، توسط کاوشگران آثار زیاد تاریخی کشف گردیده،
بامیان روز به روز بهتر شناسايی
گردیده ومورد توجه جهانیان وتورستان قرار میگیرد .((
نجیب الله احرار رئيس
اطلاعات وفرهنگ
ولایت بامیان به آژانس خبرى پژواک گفت که تیم کاوشگری زمریالی طرزی ،از
یکهفته بدینسو در
محل حفاری های سال گذشته همراه با نماینده گان وزارت
اطلاعات وفرهنگ ،امنیت ملی ودو
نماینده ریاست اطلاعات وفرهنگ بامیان مشغول کاوشگری است.
وی افزود: ((ما امید
واریم که این تیم
امسال نیز مانند سالهای گذشته در بخش کشف آثار تاریخی وباستانی دست
آورد داشته باشد .))
احرار اظهارداشت که در
صدد اند که یک موزیم
در بامیان ساخته شود وتمام آثار تاریخی در معرض دید
تورستان ملی وبین
المللی قرار بگیرد.
به گفتهء
موصوف، تا هنوز هر آنچه که کشف میگردد،
توسط این تیم ونماینده گان ولایت بامیان به صندوقچه
ها مُهرولاک می گردند وحتی
شهروندان بامیان، از دیدن آن محروم مانده وکسی چیزی را
مشاهده نکرده است
.
در سالهای قبل تیم
کاوشگری جاپانی
ها نیز در فصل تابستان وارد بامیان شده و درمورد نقش
ونگارمغاره هاى اطراف مجسمه هاى مخروبهء
بودا تحقيقات انجام داده و آنرا قديمترين نقش و نگار زمان بوديزم عنوان
کرده اند.
یاما هوچی که در راس
تيم جاپانى قرار
داشت، نقش ونگار ها در مغاره ها ، کشف مرغ نقاشی شده در
بین مغاره و یک معبد در جوار شهر غلغله را کشف نمود
.
در جوار دومجسمه بودا به
طرف شرق وغرب، بیش از سه هزار مغاره وجود دارد که
در عصر بوداییان از این مغاره ها برای
سکونت ویا برای زایرین بودایی مورد استفاده قرار می
گرفت.
فعلاً صد ها خانواده بى سرپناه در برخى از مغاره ها زنده
گى بدوى مانند را سپرى ميکنند.
بامیان از لحاظ اهمیت تاریخی
ومدنی در لست یونسکو ( سازمان حفظ میراثهای فرهنگی
ملل متحد ) قرار
گرفته است .
نماینده یونسکو در کنفرانس دونر ها که چند روز قبل در
باميان برگزار شد
به مسوولين محلی بامیان توصیه کرد که جلو ساخت وساز های خود سرانه وکشیدن
سرک در ساحات تاریخی وباستانی را گرفته و در محافظت
آثار تاریخی کوشا باشند.
همچنین وی خواهان
خوددارى از پرواز
هلیکوپتر ها در فضای بودا هاى تخريب شده وانتقال میدان
هوايی از ساحه مرکز بامیان به ساحات ولسوالى شیبر گرديد.
دو مجسمهء
تخريب شدهء
بودا، يکى از شاهکار هاى زمان بوديزم شمرده ميشود. اين مجسمه ها هفت سال
قبل در زمان حکومت طالبان در( ١١ مارچ ٢٠٠١ ميلادى )مطابق ٢١ حوت ) تحت اين
نام که موجوديت بُت به معناى شرک است ، در پی دو شبانه روز حمله متواتر و
آتشباری سنگين منهدم گرديدند.
بُت بزرگ بنام صلصال با ارتفاع ٥٥ متر و بُت کوچک بنام
شامامه با ارتفاع ٣٣ متر در دل کوه تراشيده شده بود.
اين دو مجسمه با قدامت
١٦٠٠ ساله در مسير جاده قديمی ابريشم در تقريباً سه کيلومترى شمال شهر
باميان موقعيت داشته و يکى از آثار تاريخى و ناب به سطح جهان محسوب ميشود. |
