از
شمار کتابهای بیشماری که در سال 2007 ترسایی آذین چاپ یافتند و روانۀ قفسه
ها و شاید پیشتر از آن روانۀ اذهان و دفترچه ها گردیدند، دو کتاب غوغا
برانگیز را میخواهم به گونۀ مختصر معرفی نمایم.
با استفاده از شمارۀ زمستانی سال 2007 فصلنامۀ «
تهالیا مگزین » که مرا در راستا مدد رساند.
یکی از این کتابها « تاریخ زشتی » از خامۀ
اومبیرتو ایکو (1) نویسنده، ادبیاتشناس، فیلسوف، پیداگوگ است. گفتنی میدانم
که اموبیرتو ایکو نویسندۀ فیلمنامۀ معروف « نام دیر روزه » است. هرگاه فرصت
میسر شد، به معرفی این کتاب و فلم ساخته شده بر آن که شاهکارش خوانده اند،
خواهم پرداخت.
آثار معروف اومبیرتو ایکو ( 1932 ) که در خور
یاددهانی اند، از این قرار اند:
باودولینو ( رمان ) |
Baudolino |
نام
روزه ( رمان ) [ نام گل گلاب] |
Der Name der
Rose |
کتب و
بهشت ( ادبیاتشناسی ) |
Die Bücher und das
Paradies |
شعلۀ
اسرار آمیز [شعله های پُر اسرار] ملکه لوانا ( رمان ) |
Die geheimnisvolle
Flamme der Königen Loana |
مرز های
تحلیل ( ادبیاتشناسی ) |
Die Grenzen der
Interpretation |
جزیرۀ
روز پیشین ( رمان ) |
Die Insel des vorigen
Tages |
هنر و
زیبایی در قرون اوسطا |
Kunst und Schönheit im
Mittelalter |
مانندخودش اما با دیگر واژه ها (در مورد
ترجمه) |
Quasi dasselbe mit
anderen Wörtern |
در مورد
خدا و جهان |
Über Gott und die Welt |
در
مورد آیینه و دیگر پدیده ها |
Über Spiegel
und andere Phänomene |
چهار خط
[ گونۀ حروف، ـ م ]
مورالی |
Vier moralische
Schriften |
میان
مولف و متن |
Zwischen Autor und
Text |
Die Geschichte der
Hässlichkeit
تاریخ
زشتی
زیبایی نسبی است
بقه یی میپرسد « زیبایی چیست؟ »، فولتیار به
استهزا میگیرد: « زنکی با چشمان گرد و زیبایی از کلۀ کوچک بیرون بر آمده،
با دهان بزرگ و چپات ، با شکم زرد و پشت نسواری...»
از زمانها بدین سو زشتی به حیث متضاد زیبایی به
کار میرود. قلب هنرمندان، نویسنده گان، فیلسوفان، بلی تمام انسانها برای
زیبایی، درخشش، ظرافت و دلربایی میتپد. در حلقۀ فرهنگی ما، با یک پدیدۀ زشت
نمیتوان چنان آفرید که با یک پدیدۀ زیبا. زشت، طرد میشود، به هراس
میاندازد؛ گهگاهی جادو میکند اما از دور. در حقیقت با آن بیگانه ایم.
جادوی بیگانه
اووم بیرتو زشتی را
نه زیر تاثیر تعریفهای پیشین به ملاحظه میگیرد. او آگاهانه نمیخواهد
آن را در برابر زیبایی قرار بدهد. برای اثر تازۀ فرهنگیش « تاریخ زشتی »
نمونه های بیشماری را که آنها از همان ابتدا به صفت زشت پذیرفته شده بودند،
جستجو میکند. در نتیجه، زشت به راستی بر هنر کهن تسلط دارد. ما با دیوها،
جادوگران، شیطانها برابر میشویم. با دیدن نقاشیهای پیتر پاول رابینس ما را
بیشتر احساس هراس فرا میگیرد تا هم آهنگی.
ایبر هارت شتراوب از « دی ویلت » یکی از روزنامه
های معتبر آلمان در مورد چنین تبصره میکند:
« زیبایی خسته کن است، اومبیرتو ایکو نشان میدهد
که {تاریخ زشتی} چه ها برای پیشکش دارد. »،
10 نوامبر 2007
نتیجه: زشت مسلما نمیتواند زیبا تر از زیبا باشد
ـ اما به هر صورت میتواند دلچسپ واقع شود.
Der junge Stalin
ستالین جوان
سالهای ماجراجویانۀ نوجوانی
این پرسش به یک معمای هیجان بر انگیز وابسته گی
دارد:
کدام زنجیر واره های خصلتی که در سالهای نوجوانی
در شخصیت یک انسان لنگر میاندازند در بزرگی خویش را انکشاف میدهند؟
و این معمای مطرح شده در کتاب تازۀ تاریخ نگار
و پژوهندۀ انگلیسی سایمن سیگبگ مانتی فیور زیر نام « ستالین جوان » مادۀ
محترقۀ نوی را میافروزد. « ستالین جوان » حاوی شخصیترین و اسرار آمیز ترین
سخنها پیرامون
زنده گی سیاسی و شخصی یکی از زشتترین دیکتاتور
های تاریخ جهان است.
« او همیشه متمایز بود »، چنین در « ستالین جوان
» آمده.
مانتی فیور که با « ستالین ـ در محوطۀ تزار سرخ
» یک اثر جهانی در خور توجه را عرضه داشته بود، با شخصیت این دیکتاتور
بزرگ از آنجا آشنا بوده است. مانتی فیور در کتاب خویش پاسخ روشن میدهد: «
همه چیز هایی که دیکتاتور بعدی را میسازند، در ستالین جوان وجود داشت». او
در سالهای جوانیش یک کانگستر بود که نه از سرقت بانکی نه از تهدید سر و مال
و نه از قتل گامی به عقب میگذاشت. اما مانتی فیور او را همچنان به صفت یک
شاعر، یک همسر، یک معشوق و یک پدر به تصویر میکشد.
ده سال پژوهش
مانتی فیور طی ده سال در بیشتر از بیست و سه
شهر ـ در آرشیفهای بسیار در تمام جهان از ماسکو و سایبریا تا کلیفورنیا
سرگردان بوده است. اسناد هنوز افشا نشده و قصه های ناگفته در معرض مطالعه
قرار داده میشوند. ستالین در عین حالی که خیلی ذکی و تیز هوش بود،
یک قاتل هم بود.
سایمن سیگبگ مانتی فیور ( 1965 ) انگلیسی، تاریخ
شناس سرزمین روسیه در کامبریج تحصیل نموده است. آثارش مورد پذیرش منتقدان سرشناس قرار گرفته و به بیست
و هفت زبان ترجمه شده اند. او را به حیث مورخ، رمان نویس، و نطاق تلویزیون میشناسند.
The Observer
در مورد کتاب « ستالین جوان » مینویسد: « یکی از
مهمترین بیوگرافیهای سال 2007».
14 فبروری 2008
اشاره ها
1.Umberto Eco
2. Simon Segbag Motefiore
|