رشید بهادری

بخش دوم

از آن چه تا به حال گفته آمدیم؛ آشکار شد که موسیقی را علم هم به شمار آورد ولی در حقیقت موسیقی هنر است آن هم هنری که با ذوق، شوق و احساس بشر عجین شده است. این هنر شایسته و والا را که روح و روان آدمی را آرامش می دهد و در برخی از حالات هر انسان با احساس را به وجد می آورد و با کیفیت دل نوازش آدمی را به رقص و پایکوبی وا می دارد پس می توان چنین یاد آور شد که این هنر نه تنها احساس بل عواطف بشری را نیز ارضا و با پی گیری از فراورده های خوشنود سازش، آلام و درد های روانی هر انسان درمانده و جبون را شفا می بخشد. موسیقی از اثر پیشرفت روز افزون بشر ( البته در طی قرون و از اعصار گذشته تا امروز ) چنان رشد نموده و در پیوست به آن شگفتی هایی را که می شود اعجاب برانگیز دانست؛ در محافل هنری و همه مکان هایی که ساز و سرود را به راه می اندازند ما خود به وضاحت شاهد بوده ایم و هستیم.
آلات موسیقی چه شرقی و چه غربی از اثر دستیابی به راز ها و رموزِ هر چه بیشترِ شان برای نواختن با نوتیشن های روز تا روز حساب شده، نوآفرین و ابداع ( از گونه های سحر آفرین ) این هنر خجسته را، از دیگر هنر های مُرَوج در جامعه متمایز جلوه داده و هر انسان با احساس حتا آدم های متفاوت را شاد نگه می دارد و چون دارویی آرامبخش لحظه به لحظه روحیه می بخشد. و اثر می گذارد.
با این همه توضیحاتی که ارایه شد نیاز است بدانیم موسیقی از چه و چگونه پا گرفته است تا در تمام سرزمین های هر قاره یی هوا خواهان و طرفداران پُر و پا قرص خودش را داشته باشند که دارند.
پس از تحقیق و پژوهش های دامنه داری از سوی نخبگان و آگاهان هنر و فرهنگ به این آگاهی دست یافتند که نخستین و آغازین معلم موسیقی بشر ، طبیعت بوده است. بنابران هر آن چه از طبیعت‌ِ گوارا، هر گونه آهنگ هایی به گوش ها طنین انداخته است و تا هنوز می اندازد همه باعث گردیده است تا در ذهن و ضمیر انسان چنان توانمندی را القا نماید که آن صدا ها در نهاد هر انسان، شور و شوق حتا وجد را ایجاد نماید. به طور مثال آهنگ ریزش یک آبشار، صدای باد های دلپذیر، صفیر انواع پرندگان و … همچنان ده ها شاید صد ها آواز دیگری موجبِ به وجود آمدن موسیقی به شمار آیند. واضح است که الهام از این چنین صدا ها و نوا های گوناگون انگیزه شده اند تا به رویت آن ها، انواع آلات موسیقی به وجود آمده و چگونگی ایجاد موسیقی را موجب شوند. باز هم پرسشی مطرح می شود که از چه زمانی این احساس به انسان منتقل گردیده است تا باشد به این ادعا اتکا نمایند؟
در پاسخ به این آرزومندی باید چنین پرداخت که بدون تردید انسان و موسیقی یکجا به وجود آمده و این دو ( انسان و طبیعت ) در تبانی با هم ؛ به خصوص با اختراع چرخ، موسیقی قدمی بیشتر به جلو نهاده است. چون انسان های آن زمان متوجه شدند نه تنها در طبیعت از آن چه یاد شد بل صدا های متعدد دیگری مانند چرخ و دیگر جامدات در طبیعت، صدا های گوناگون دیگری نیز باعث گردیده اند و باید به خاطر اقتاع خاطر، ردِ پای همه را گرفت و از هماهنگی کامل این فراورده ها بهره برد.
افلاطون فیلسوف شهیر یونان باستان ( قبل از میلاد ) در مورد موسیقی چنین اظهار نظر کرده است:
« موسیقی برای ادامه ی حیاتِ انسان لازمی است. »
موسیقی قوه ی تدقیق، هوش، احساس و در نهایت عواطف روحی بشر را افزایش داده و روان هر انسان قابل درک را آرامش می بخشد. برای فهم هر چه بیشترِ موسیقی چه بهتر که تعریفی جامع ارایه شود تا از ورای آن چشمداشتی که از این دستاورد متصور است بهتر به این مبحث ورود نماییم.
- تعریفی کلی از موسیقی: موسیقی در حقیقت صنعتِ ترکیبِ صدا ها است از برای بیان احساسات و عواطف. اگر به این تعریف کلی دقت نماییم به این نتیجه می رسیم که همه ی نوا پردازان و سازندگان موسیقی در تمام کشور های جهان، با در نظر داشت از این تعریف با هم همنوا می باشند و روی همین خط در حرکت اند.
شوپنهاور فیلسوف و دانشمند دیگری موسیقی را مافوق تصورات ذهنی دانسته آن را زبان احساسات و عواطف روحی می پندارد. » ناگفته نباید گذاشت که در قاموس فرهنگ، هنر موسیقی عالی ترین هنرِ انسان قلمداد شده است.
موسیقی را نمی توان به زبان قلم باز گفت، باید شنید و آزمود.
و باید به یاد داشته باشیم همان طوری که احساسات شروع و انتهای عقل است و افسانه و روایت ها ابتدا و انتهای تاریخ می باشد یا سخنان عشق آمیز آغاز و پایان شعر به حساب می رود به همان پیمانه تمام موسیقی های جهان، آغاز و انتهای زبان است و خواهد بود.

(بقیه در شماره آینده)