|
به نام خدا
جشن باستانی نوروز از زمانه‌هی باستان تا كنون، با شكوهمندی در سرزمین
افغانستان تجلیل مي‌گردد. ین جشن باستانی كه نویدبخش ختم زمستان و آغازگر
بهار مي‌باشد، تاریخ كهن دارد. در درازنی تاریخ ین جشن‌ِ بهاری از نسلی به
نسلی به میراث رسیده و در هر مقطع تاریخي، به تناسب شریط و خواسته‌هی
زمانه به شكلها و شیوه‌هی خاص برگزار شده است. در تجلیل از ین جشن و مراسم
كهن و باستاني، مبتنی بر فرهنگ مردم سرزمین باستاني‌ی كه اكنون به نام
افغانستان یاد مي‌شود، یك چیز عمده وجود داشته است كه همانا پیشواز از بهار
و شكرگزاری در برابر خداوند بوده است
در زمانة ما، هر ولیت و هر بخش افغانستان به شیوه‌هی گوناگون محلي، نوروز
را پیشواز مي‌گیرند; ولی یك چیز عام و مشترك كه وجود دارد ین است كه همة
خانواده‌ها پیش از ورود نوروز، «خانه‌تكاني» مي‌كنند. خانه‌تكانی مفهومش
ین است كه به خاطر استقبال از نوروز، ین نخستین روز بهاری و نخستین روز سال
نو هجری خورشیدي، خانه‌هیشان را پاك و صفا مي‌نمیند. صندلیها و بخاریها را
مي‌بردارند و به تاوه‌خانه‌ها دیگر آتش نمي‌كنند. فرشها و بستره‌ها را
مي‌تكانند و خانه‌ها، دهلیزها و صحن حویلی را پاك و جارو مي‌نمیند. شیشه‌هی
ارسیها و كلكینها را مي‌شویند و صافی مي‌كنند. كوچه‌ها و پیرامون حویلي‌ها
را پاك و صفا مي‌كنند. لباسهی نو تهیه مي‌نمیند و یا لباسهی كهنه را
مي‌شویند و به خصوص مي‌كوشند كه بری كودكان لباس جدید آماده نمیند.
تن‌هیشان را به حمامها و سیر جاهی مناسب شست‌وشو نموده و مي‌كوشند كه جسم و
جانشان را از آلودگیها پاك نمیند
بدین ترتیب بری خوش آمد بهار و نوروز آمادگی مي‌گیرند و تلاش مي‌ورزند كه
با چهره‌هی شاد و لبان متبسم به استقبال جشن باستانی نوروز بروند. پیش از
تحویل سال، سفره‌ها را با هفت سین یا هفت شین و یا هفت میوه رنگین
مي‌سازند; سبزي، ماهی و شیرینی بید بر سر سفره باشد. بعضاً شمعها را نیز
روشن مي‌كنند. همة اعضی خانواده بر گرد سفره جمع مي‌شوند و منتظر ورود
نوروز و سال نو مي‌باشند. پدر و مادر و یا هر كه بزرگ خانواده باشد، بر صدر
مجلس مي‌نشیند. در حین ورود سال نو، همة اعضی خانواده دستها را به رسم دعا
بالا مي‌كنند و بزرگ خانواده دعی شكرگزاری را قرائت مي‌كند و همه در برابر
دعی شكرگزاری آمین گفته از خداوند التجا و تمنا مي‌نمیند تا سال نو را بری
یشان سال صلح و امنیت، آسیش، آرامش، خیر و بركت ساخته و قدم سال نو را
بری خانوادة یشان و بری همة مردم وطن و مردم جهان نیك بگرداند.
پس از ختم دعا، كوچكان دستهی بزرگان را بوسیده و بزرگان رخسار كوچكان را
بوسیده، ورود سال نو و نوروز را به همدیگر تبریك گفته و به صرف غذاهی
گوناگون و هفت میوه كه بر سر سفرة رنگین مرتب چیده شده است مي‌پردازند.
در روز نوروز، زنان و مردان و به خصوص كودكان، لباسهی نو و رنگارنگ
پوشیده، همگی از خانه‌ها بیرون گردیده سبزه لگدكردن مي‌روند. سبزه لگدكردن
مفهومش ین است كه به سوی طبیعت در فضی باز، در دامنة كوهها، به تپه‌ها،
دشتها، صحراها و در میان كشتزارها و مزرعه‌ها و بالی كوهها رفته هوی تازه و
پر طراوت بهاری را استنشاق و استشمام مي‌نمیند. به چیدن گلهی نورسته لاله و
سیر گلهی خودرو مبادرت كرده، از گلها غنچه‌ها مي‌سازند و بعد رهسپار
میله‌جاها (تفرجگاهها) و یا منازلشان مي‌شوند.
در روز نوروز، در هر شهر و دیار، در جیگاههی مخصوص كه معمولاً در گرد و
نواحی زیارتگاهها مي‌باشد، به نام میلة نوروز و به نام میلة روز دهقان،
میله‌ها (مراسم خوشی و شادماني) تنظیم مي‌گردد. در ین میله‌ها نمیشهی قوچ
جنگي، مرغ جنگي، سگ‌جنگی و نمیشهی گاوهی قلبه‌اي، سامان آلات زراعتی،
اسبهی بزكشی و اسبهی سواري، نیزه‌بازي، شتردوانی و سیر بازیهی سرگرم
كننده صورت مي‌گیرد. بری سرگرمی كودكان، اسبهی چرخكی چوبی و ملاقی و سیر
بازیها تنظیم گردیده، تخم‌هی مرغ رنگ كرده شده و سامانهی رنگارنگ بازی
اطفال به فروش می‌رسد.
به هر سو دكانهی ماهي‌فروشي، جلبي‌فروشي، شیریني‌فروشي، خوراكه‌فروشي‌هی
گوناگون، سماوارهی چی و كبابي‌ها افتتاح مي‌شوند. صدی ساز و آواز از هر سو
به گوش مي‌رسد و یك فضی شادمانی و خوشی همه را در آغوش مي‌گیرد. هر كس به
هركس ورود نوروز و سال نو را تبریك گفته، بری همدیگر سال خوش و نیكو آرزو
مي‌كنند.
در روز نوروز خویشاوندان، دوستان و آشنیان به منزل همدیگر رفته، سال نو
را به همدیگر شادباش گفته، كلچه نوروزي، هفت میوه، چی و شیرینی صرف
مي‌كنند و بری همدیگر از خداوند سال نیك و باسعادت آرزو مي‌نمیند. همچنان
اشخاص كم‌سن به نزد اشخاص مسن و سیرین به نزد بزرگان و اشخاص معمر بری
تبریكی سال نو می‌روند.
به طور معمول به خاطر ورود بهار كه زمان كشت و كار آغاز مي‌گردد، در تمام
مراكز ولیات در جریان تجلیل روز دهقان از طرف مسئولان دولتی به دهقانانی كه
گاوهی قلبه‌ی و شیری و سیر حیوانات خوب تربیه كرده‌اند و در تولید محصولات
زراعتي، موفق بوده‌اند جیزه‌هی تشویقی داده مي‌شود.
در روز نوروز ـ كه به نام روز نهال‌شانی نیز معروف گردیده ـ طبق معمول
همه‌ساله، به نهال‌شانی مثمر و غیرمثمر و زینتی نیز مبادرت ورزیده مي‌شود.
در ین روز یكی از سنتهی مردم، رفتن بالی گورستان و دعاخوانی بری گذشتگان
است. در هر ولیت، منطقه و قریة افغانستان، جاهی معروفی بری گردهم‌یی
وجود دارد كه در روز نوروز مردم در همان جاها به مقصد دعی شكرگزاری دید و
بازدید و میله‌كردن جمع مي‌شوند.
در كابل
مردم شهر كابل و حومة آن، در روز نوروز عمدتاً در زیارت سخي، شهدی
صالحین، عاشقان و عارفان، خواجه صفا، باغ بابرشاه و زیارت ملا بزرگ جمع
مي‌شوند. در ین روز در كابل دو رویداد هیجان‌انگیز صورت مي‌گیرد; یكی بلند
كردن جنده (بیرق) زیارت سخی و دیگری بالا كردن توغ (علم) مندوي.
برافراشتن بیرق سخی در كابل: معتقدان و اخلاص‌مندان علی شیرخدا، چند روز
پیش از نوروز به خاطر آمادگی از تجلیل روز تولد شاه اولیا و پوش جدید علم
مبارك و برافراشتن علم ترتیبات مي‌گیرند. شب نوروز همان جا در زیارتگاه سخی
شب را با منقبت‌خوانی در صفات امام علی و دعاخوانی به پیان مي‌رسانند و روز
نوروز كه نخستین روز سال نو خورشیدی مي‌باشد، به ساعت 9 صبح در حالی كه
شاروال (شهردار) كابل و والی كابل و تعدادی از روحانیون و جمع غفیری از
اهالی كابل حاضر مي‌باشند، علم سخي، شاه اولیا، توسط معتقدان و
اخلاص‌مندان سرسپرده‌اش در میان شور و هلهله و هیجانات مردم بلند مي‌گردد.
در حین بلند شدن علم، اركستر بلدیة كابل موزیك احترام مي‌نوازد و از هر سو
صداهی هیجان‌آمیز «یا علی یا علي» و صدی كف‌زدنهی هیجان‌انگیز به گوش
می‌رسد.
به خاطر ین مراسم عنعنوی و دیني، رئیس بلدیة كابل و یكی از معمرترین
روحانیان، بیانیه‌هیی یراد مي‌نمیند و ورود سال نو و ین رویداد بزرگ را به
همه تبریك و شادباش مي‌گویند. بعد دعییه‌ی خوانده مي‌شود و از خداوند التجا
مي‌گردد كه در كشور صلح و امن برقرار بوده، خیر بركت، صحت و سعادت دارین
نصیب مردم گردد.
مردم را اعتقاد بر ین است هرگاه بیرق سخی به سهولت بلند شود، آن سال یك سال
نیكو و پربركت بوده و اگر بیرق به مشكل بلند گردد، شگون آن سال خوب نیست.
بعد از ین كه بیرق بلند شد، كف‌زدنهی ممتد شادي‌آمیز ادامه مي‌یابد و هر یك
به همدیگر ین رویداد با شكوه و نیكو را شادباش مي‌گویند و سپس هجوم زیارت
كنندگان به سوی علم آغاز می‌شود. هزاران نفر تلاش مي‌ورزند تا دستشان به
چوب علم تماس نمید و بدین‌گونه از ثواب زیارت كردن برخوردار شوند.
زنان دستمالهی ابریشمین و سیر تكه‌هی قیمتی را به خاطر برآورده شدن مرادشان
به پیة بیرق سخی مي‌پیچند و هركس تلاش مي‌ورزد كه اگر بتواند توته‌ی را از
پوش جنده بری تبریك بركند.
معتقدان و اخلاص‌مندان مخصوص، در میان ین گیرودار و كش‌ومكش تلاش مي‌ورزند
تا نظم را حفظ نموده و گذرگاهی بری زیارت‌كنندگان باز نمیند.
در جریان ین مراسم و هجوم سیل زیارت‌كنندگان، گاهی حادثه‌هی ناگواری هم رخ
مي‌دهد و بعضیها زیر پا گردیده صدمه‌هیی برمي‌دارند.
پیش از ورود نوروز و بالا شدن بیرق، بعضی از مریضان لاعلاج و یا
صعب‌العلاج مي‌یند و در پی علم جا مي‌گیرند، به امید ین‌كه سخی شاه اولیا
موجب شفیابی آنان بشود.
بلند كردن توغ مندوی در كابل: مندوی كابل، جی انبار و فروش مواد غذیی و
ضرورتهی گوناگون زندگی مردم است. دكانداران و مردم را عقیده بر ین است كه
پوش كردن جدید توغ مندوی و برافراشتن مجدد آن، هر ساله به روز نوروز و
اعطی خیرات و نذر در ین روز اول سال، باعث خیر و بركت مندوی مي‌شود و
مندوی در جریان سال خالی نمي‌ماند.
در صبح روز نوروز به ساعت 8 صبح، شاروال (شهردار) كابل از دفتر خویش با
سیر اركان رسمی عالی رتبه بلدیة كابل در طی یك مراسم رسمی در حالی كه موترش
توسط پلیسهی موتر سیكل‌سوار اسكورت مي‌شود، به منظور برافراشتن توغ مندوی و
بیرق زیارت سخی حركت مي‌نمید. او نخست به مندوی رفته توغ مندوی را بلند
مي‌كند و بعد از آن به زیارت سخی رفته در برافراشتن بیرق سخی سهم مي‌گیرد.
در مندوی همة علافان و سیر دكانداران و جمع غفیری از اهالی شهر كابل به
منظور اشتراك در مراسم برافراشتن توغ مندوي، در ماركیت اساسی مندوی جیی كه
بر بالی دروازة ورودی آن بیرق بالا مي‌شود گرد مي‌یند. توغ مندوی با یك تكه
سبز پوش جدید گردیده، در میان شور و هلهله جمع انبوهی از حضار برافراشته
مي‌شود و رئیس بلدیة كابل بدین مناسبت خجسته بیانیه‌ی یراد مي‌نمید و بعد
توسط یك روحانی معمر دعی شكرگزاری به آرزوی خیر و بركت، صلح و امنیت ادا
مي‌شود و بعد كلچه‌هی نوروزی و شیرچی و شیرینی نوروزی صرف مي‌گردد.
در هرات
اهالی شهر عمدتاً در مسجد جامع شهر گرد آمده و پس از دعی شكرگزاری و تمنی
خیر و بركت و صلح و امنیت از دربار خداوندی و شادباش‌گویی سال نو به
همدیگر، رهسپار زیارتگاه خواجه عبدالله انصاري، سیر زیارتگاهها و تخت سفر
و سیر تفرجگاهها مي‌شوند.
در قندهار
اهالی شهر به خرقة شریف گرد آمده و پس از دعی شكرگزاری و التجی خیر و بركت
و صلح و امنیت در سال جدید، و تبریك‌گویی سال نو به همدیگر، راهی
چهل‌زینه، زیارت شاه و سیر زیارتگاهها و تفریحگاهها مي‌شوند.
در غزني
مردم شهر و حومه در زیارت حكیم سنیی و پیرامون آن جمع گردیده سال نو را به
همدیگر تبریك گفته و بعد از دعی شكرگزاری و طلب خیر و بركت و صلح و امنیت
در سال جدید به سیر زیارتگاه و تفرجگاهها مي‌روند مي‌گویند كه در شهر غزنی
۹۹ زیارتگاه اولیا است اگر یكی دیگر هم مي‌بود غزنی حكم كعبه را پیدا
مي‌كرد.
در بامیان
مردم شهر و گرد و نواحی در میدان مقابل مجسمه‌هی بودا گردآمده و بعد از
تبریكی نوروز و سال نو به همدیگر و دعی شكرگزاری و تمنی خیر و بركت و صلح و
امنیت در سال نو، راهی زیارتگاهها و تفرجگاهها و پاشیدن بذرهی بهاری و غرس
كردن نهالها مي‌شوند.
به همین گونه در تمامی شهرها و محلات و قریه‌هی افغانستان، مراسم نوروز و
سال نو به شیوه‌هی گوناگون بر پا مي‌شود كه در اكثر ین مراسم شخصیتهی رسمی
دولتی نیز اشتراك مي‌نمیند.
در مزارشریف
هیجان‌آمیزترین و باشكوه‌ترین ین مراسم در شهر مزارشریف ولیت بلخ برگزار
مي‌شود.
میلة (جشن) گل سرخ در شهر مزار شریف: میلة عنعنوی و باستانی گل سرخ از
میله‌هی تاریخی سرزمین دانش‌خیز و هنرزی بلخ مي‌باشد. به همان اندازه كه
بلخ باستانی تاریخ كهن دارد، میلة گل سرخ هم تاریخ كهن دارد. میلة گل سرخ
اساساً یك جشن بهاری است. مردم سرزمین بلخ به پیشواز نوروز و استقبال از
بهار ـ ین موسم زندگي‌بخش و رستاخیز طبیعت و فصل طراوت و نشاط ـ جشن گل سرخ
را برپا مي‌دارند.
چرا ین جشن را میلة گل سرخ نام نهاده‌اند؟ به خاطر ین كه سرزمین حاصلخیز
بلخ در فصل بهاران غرق گل سرخ مي‌شود. در دشت و دمن، در كوهها و تپه‌ها،
در مزرعه‌ها و باغستانها، در بامهی خانه‌ها و در احاطة حویلي‌ها و در همه
جا گلهی سرخ شقیق و سیر گلها موج مي‌زند و جلوه‌نمیی مي‌كند.
مردمان ین سرزمین پربركت و حاصلخیز همواره ورود نوروز را كه آغازگر سال نو
خورشیدی و نویدبخش بهار است، به فال نیك مي‌گیرند. در ین روز همة مردم اعم
از زنان و مردان، كودكان و جوانان و سالمندان با سیني‌هی هفت میوه و با
غذاهی گوناگون و با لباسهی جدید رنگارنگ و با تنهی شسته و سر و صورت پاك،
به استقبال از بهار، در آغوش طبیعت شاداب و با نشاط و در میان گلها و
سبزه‌ها به جشن و شادمانی مي‌پردازند. از زمانه‌هی بسیار دور، ین جشن و
شادمانی «میلة گل سرخ» نام گرفت. در ین روز رسم بر ین است كه همة
كینه‌ها، عداوتها، نفرتها و آزردگیها دور انداخته شود و راه آشتي، صلح و
محبت و عشق را در دلها باز نمیند.
مردم سفره‌هی مشترك هموار مي‌كنند و غذاهی خویش را مشترك مي‌سازند. پیش از
صرف غذا همدیگر را خوش آمدید گفته به آغوش مي‌گیرند و مي‌بوسند و بعد دعی
شكرگزاری به جا آورده و جشن نوروز، ورود بهار و سال نو را شادباش مي‌گویند.
سپس همگی مشتركاً بر گرد سفره‌ها مي‌نشینند و با نشاط و شادمانی در پرتو
آفتاب گرمابخش بهاری به صرف غذاهی گوناگون كه از هر خانه و كاشانه آورده
شده است مي‌پردازند. پس از صرف غذی میلة گل سرخ، نخستین بذرها در دشت و
دمن پاشیده مي‌شود و دعی خیر و بركت و صلح و امنیت خوانده مي‌شود تا ین
بذرها پرحاصل و پرنعمت گردد و مردم از ثمرة آنها از آرامش و آسیش روحی و
جسمی بهره‌ور شوند.
ین میلة عنعنوی و باستانی با گذشت از فراز و نشیبهی تاریخی با شكلها و
شیوه‌هی گوناگون تا به ین زمانه ادامه یافته و به یقین كه در زمانه‌هی دراز
ینده نیز ادامه خواهد یافت.
در زمانة ما مركز برگزاری و افتتاح میلة گل سرخ، شهر مزارشریف است.
همه‌ساله با برافراشتن علم مبارك زیارت سخی شاه اولیا، میلة گل سرخ افتتاح
مي‌گردد. عقیده بر ین است كه تولد امام متقیان امام علی نیز بدین روز مصادف
شده است.
در میلة گل سرخ هزاران نفر از اطراف و اكناف افغانستان به شهر مزار شریف
مي‌یند. ماه حوت ماه آمادگی و استقبال از میلة گل سرخ است. در ین ماه، در
شهر مزارشریف، مهمانخانه‌ها، مسافرخانه‌ها، هوتلها، رستورانها و
چیخانه‌ها، ترتیب و تنظیم مجدد مي‌گردد. ساكنان شهر مزارشریف و حومه، به
خاطر استقبال از مهمانانی كه از شهر كابل و سیر شهرها و محلهی افغانستان به
منزلشان مي‌یند، آمادگیهی تازه مي‌گیرند.
خانه‌ها، حویلي‌ها، باغچه‌ها، پاركها، جاده‌ها، كوچه‌ها و سرك‌ها پاك‌كاری
و صفیی مي‌شوند. به خصوص به پارك اطراف روضه مبارك شاه اولیا، توجة خاص
مبذول مي‌گردد، زیرا تجمع اساسی مردم در شب سال نو و در روز نوروز در همان
جاست.
پارك روضه، جاده‌ها و ساختمانهی پیرامون آن تزیین و چراغان مي‌شود. در
دوران میلة گل سرخ، كسانی كه از اطراف و اكناف افغانستان عازم شهر مزار
شریف مي‌شوند، پیش از پیش برنامة سفرشان را مي‌سازند تا پیش از ورود نوروز
خودشان را به شهر مزار شریف رسانیده و جابه‌جا شوند، زیرا در آن موسم جی
مناسب یافتن كار سهل و ساده نیست.
در میلة گل سرخ نه تنها از اطراف و اكناف افغانستان، بلكه از كشورهی همسیه
نیز اخلاص‌مندان و علاقه‌مندان اشتراك مي‌نمیند.
هنرمندان سرشناس افغانستان به مانند مرحوم استاد غلام حسین، مرحوم استاد
سرآهنگ، مرحوم استاد نتو، مرحوم احمدظاهر، استاد صابر، استاد رحیم‌بخش و
دیگر استادان موسیقی و سریندگان معروف چون آقی مددي، هم‌آهنگ، شیر
غزنوي، بیلتون، استاد دُری لوگري، مهوش، هنگامه، ظاهر هویدا و سیر
هنرمندان اناث و ذكور با اشتراكشان میلة گل سرخ را نشاط و سرور خاص
مي‌بخشیدند.
در شبها و روزهی میلة گل سرخ نوی فرحبخش و نشاطانگیز موسیقی در فضی پر
طراوت بهاری شهر مزار شریف از هر سو به گوش مي‌آمد و همگي، ین شبها و
روزهی طرب‌انگیز و امیدبخش را به پیشواز ورود سال نو و ین جشن بهاری با
شادمانی و محبت به پیان مي‌آوردند.
در دوران میلة گل سرخ، شهر مزارشریف شهر فراواني، شهر محبت و دوستي، شهر
نشاط و شادمانی مي‌باشد. به هر سو جوش و خروش مردم موج مي‌زند. ین جوش و
خروش به خصوص در شب سال نو ـ كه فردی آن در نخستین روز سال نو یعنی به روز
نوروز علم مبارك مزار سخی به اهتزاز درمي‌ید ـ اوج فزینده مي‌گیرد.
در شب سال نو هزاران زن و مرد، پیر و جوان، كودك و بزرگ در پارك روضة
زیارت سخی جمع مي‌شوند و شب را با خوشی و شادمانی بیصبرانه در انتظار ورود
نوروز و برافراشتن علم مبارك شاه اولیا به پیان مي‌رسانند. در حوالی ساعت 9
صبح روز نوروز، علم مبارك مزارشاه اولیا، در حالی كه با تكه سبز جدید پوش
شده‌است، طی یك مراسم رسمی در میان شور و هیجان هزاران نفر برافراشته
مي‌شود. در حین بلند شدن بیرق، موزیك احترام نواخته شده و توپهیی به رسم
احترام شلیك مي‌گردند و خیل انبوهی از كبوتران سپید زیارت سخی در فضی
نیلگون مرقد شاه اولیا بر فراز شهر مزار شریف به پرواز مي‌یند. گاهی در ین
مراسم پرشكوه رئیس دولت یا حكومت افغانستان نیز شركت مي‌نمید و بیانیه‌ی به
خاطر ورود سال نو، افتتاح میلة گل سرخ و ین رویداد پرشكوه یراد مي‌كند و در
غیر آن والی ولیت و یا قوماندان فرقة عسكری ولیت بلخ، بیانیة افتتاح را
یراد مي‌كند. بعد از ختم رسمی مراسم برافراشتن علم مبارك، مسابقة پر هیجان
و جالب عنعنوی بزكشی در دشت شادیان در برابر هزاران تماشاچی برگزار مي‌گردد
و تیم برنده در طی یك مراسم شكوهمند رسمی جام قهرمانی را به دست مي‌آورد.
در روز نوروز تعداد زیادی از مریضان لاعلاج و صعب‌العلاج از اكناف و اطراف
افغانستان و كشورهی همسیه، به امید شفیابی به شهر مزار شریف و به زیارت
شاه مردان رومي‌آورند و در پی علم مبارك جا مي‌گیرند و استدعی شفیابی
مي‌نمیند و با احساس نیرومند روحی به مقصد خویش نیل مي‌شوند و بسیار گفته
شده كه چشمان كوران بینا شده است.
با برافراشته شدن علم مبارك مزار سخی در روز نوروز، میلة گل سرخ در ولیت
بلخ افتتاح مي‌گردد كه معمولاً چهل روز ادامه مي‌یابد و در روز چهلم علم
مبارك پیین مي‌شود كه معنی ختم میلة گل سرخ را دارد. در جریان روزهی بهاری
و میلة گل سرخ، بیرق زیارت امام صاحب در ولیت كندوز به همین گونه در بسیار
جاهی افغانستان بیرقهی زیارتگاهها برافراشته شده و موسم كشت و كار آغاز
مي‌گردد. مردم در تمام نقاط كشور بر اساس سنتها و عنعنه‌هی خویش، روز
نوروز و سال نو را با سرور و شادمانی استقبال نموده و به منظور زندگانی
بهتر به كار ثمربخش و تولیدی شروع مي‌كنند.
به خاطر ورود نوروز و سال نو خورشیدي، در سراسر افغانستان بر مبنی رسم و
رواج، سنت و عنعنة هر محل مراسمی برگزار مي‌گردد. به كودكان تحفه هی
نوروزی داده مي‌شود و به بزرگان احترام مي‌گردد و به گذشتگان دعی آمرزش
خوانده شده، به زیارت قبرستانها و زیارتگاهها رفته، به دیدار سبزه‌ها و
گلهی بهاری و به زیارت طبیعت مشرف گردیده، بازیهی بهاری به راه انداخته و
بدین‌گونه مقدم روز نوروز و سال نو را گرامی مي‌دارند. دختران و پسران در
دشت و دمن و خانه و كاشانه سرودهیی نوروزی و بهاری مي‌خوانند. گرامی و
جاودان و گسترده باد ین سنت و عنعنه پسندیدة مردم شریف افغانستان!
۱- صندلي: چارپیة چوبی كه در زمستان زیر آن آتش رغال مانده و به بالی آن یك
لحاف بزرگ را كه به نام لحاف صندلی یاد مي‌شود مي‌اندازند و اعضی خانواده
به خاطر فرار از خنكی به دورادور آن نشسته، تن‌شان را با لحاف كه از زیر
آن حرارت مي‌ید مي‌پوشانند.
۲-تاوه‌خانه: در مناطق سردسیر افغانستان به خصوص در مناطق ولیت غزنی زیاد
رواج دارد كه مساجد و خانه‌ها، داری تاوه‌خانه مي‌باشند. تاوه‌خانه طوری
ساخته مي‌شود كه تونلهی كوچك به تعداد نیاز حجم هر خانه از خشت ساخته شده و
به روی آنها سنگهی هموار گذاشته مي‌شود و بعد روی سنگها كاه‌گل مي‌شود و
همة ین تونلها به آتش‌خانه یا تندور وصل مي‌گردد. وقتی در تندور یا
آتش‌خانه، آتش روشن گردید، حرارت آن از طریق تونلها جریان مي‌یابد و دود
آن از طریق دودكش كه قبلاً ساخته شده است به بیرون میرود. پیان
|
