پوهاند دوكتور عبدالقيوم قويم

دانشی مرد گرانمایه جناب ایشر داس !
از شما سپاسگزاری می کنم که از بانوی ادب و سخن، فریده انوری تبجیل و تکریم بشکوه و فرمند بعمل آورده ايد .متبرک باد این بزرگداشت نیکو !
من نمی دانم در باره فریده انوری از کجا شروع کنم و چی بنویسم . فریده انوری را زمانیکه در دانشکده ادبیات دانشگاه کابل دانشجوی ما بود می شناختم ، استادان استعداد او را در فنِ شریف گوینده گی می ستودند ووی را همیشه مورد تشویق و ستایش قرار میدادند .
با آنهم ،یاد بانو فریده انوری که ایزد یکتا حفظش کند ؛ مرا می بَرد به رادیو افغانستان قدیم که برای من مهم ترین پایگاه و کانون علمی و فرهنگی کشور تلقی می‌شد ،راستی چی انسان‌های با صفا و چیز فهمی در آنجا حضور داشتند که هریک در بخش خود کار های بزرگ و ماندگاری را در عرصهٔ ادبیات ،فرهنگ و موسیقی انجام دادند.
فريده انورى، نام آشنا در تاريخ راديو و تلویزیون افغانستان است. او‌ به عنوان يك نطاق و دكلماتور برجسته، سالها به هنر زيباى سخنورى و دكلمه پرداخته و هنوز که هنوز است صدای رسا و منحصر به خودش ، بسيارى از شنوندگان را مجذوب خود مى کند و به دل هايشان نفوذمی نماید .
تا آنجا که من به بیاد دارم ، فریده انوری با تعهد و عشق به هنر گویندگی روی آورد ،باآنکه تحصیلات عالی دانشگاهی داشت ، در داخل و خارج کشور درس خوانده بود و میتوانست و توان این را نیز داشت تا مناصب دیگر را برای خود بر گزیند؛ اما او عاشقانه کار در رادیو افغانستان را انتخاب کرد تا منحیث یک زن ، زن با شهامت ، زن مدیر و مدبر ، صدای هنر و ادب کشورش شود و حقا که چنین شد .
فريده انورى، تنها يك گوينده نیست ؛ او پيشگامى است در عرصهٔ فرهنگ ، رسانه و همچنان برنامه سازی در رادیو و تلویزیون وقت افغانستان.
او با نوآ ورى در برنامه هاى خود و استفاده از تكنيكهاى جديد ، به ارتقاى سطح كيفى برنامه هاى راديويى و تلويزيونى كمك شايانى كرد.
صداى او، الهام بخش بسيارى از گويندگان جوان بود و راه را براى نسلهاى بعدى به عنوان گوینده حتا شاعر و داستان نویس هموار كرد. من شاعران و داستان نویسانی را می شناسم که صدای فریده انوری در خوانش اشعار و داستان ها برای آنها انگیزه داد‌تا شعر بسرایند و داستان بنویسند . همچنان صداى او پلى بود ميان نويسندگان آثار ادبی و مخاطبان.
ناگفته نباید گذاشت که نقش برنامه های ادبی و هنری رادیویی و بعد ها تلویزیونی در آن زمان کمتر ازثاثیر گذاری یک نهاد علمی برای شناخت زبان ها و ادبیات ملی ما و همچنان ادبیات غرب نبود ، در پهلوی درس های مکاتب و دانشگاه ها ، همان برنامه ها نیز در سطح درک و فهم جامعه ما از ادبیات و به خصوص شعر و داستان و حتا نوع صحبت کردن در اجتماع ، تأثیرات خود را داشت و ما تا اواخر دههٔ شصت خورشیدی این نوع کیفیت را می توانستیم درک کنیم و بیبینیم ، بعد ها به دلیل جنگ های ونا هنجاری های گوناگون این مسایل رنگ باخت .
سال‌های پسین با استفاده از آزادی رسانه و مطبوعات به اصطلاح نو آوری های در هنر گویندگی بوجود آمد که کیفیت زبان و به تبع آن سطح کیفیت دانشِ شنونده و بیننده را تا حدودی خراب کرد و حد اقل مانند گذشته لهجه های معیاری برای گویندگی در زبان پشتو ‌ و فارسی در رسانه ها رعایت نمی شد ، این به اصطلاح نو آوری شاید تنوع ایجاد می کرد اما چنانچه قبلا عرض شد کیفیت سطح فهم شنوده و درک فهم او را از از گویش درست ، به تنزل می بُرد .
فريده انورى با صدای رسا و لحنى دلنشين، سبك گويندگى خاص خود را دارد كه او را از ساير گويندگان متمايز مى کند من به چند ویژه گی او در هنر گوینده گی اشاره می کنم :
۱- تسلط برزبان فارسى: او به زبان فارسى مسلط است و
كلمات را با دقت و زيبايى تلفظ مى نماید .
۲- لحن آرام و دلنشين: صداى آرام و لحن دلنشين او شنونده را به خود جذب و ايجاد آرامش کند .
۳- تعبير احساسات: فريده انورى با صدايش، طيف گستردهٔ از احساسات را به زيبايى منتقل می نماید و شنونده را در دنياى موضوع و متن غرق مى کند
۴- تكنيك هاى تنوع صدا: او با استفاده از تكنيكهاى تنوع
صدا، جمله ها را با تأكيد و لحن مناسب بيان می نماید و به متن عمق و زيبايى مى بخشد.
۵: هماهنگى با متن: فريده انورى با درك عميق از متن، واژه ها و جمله ها را با هماهنگى كامل بيان مى نماید و به شنونده كمك مى کند تا بهتر با متن ارتباط برقرار كند.
سال‌ها بعد شاید بعد از سال 2003 میلادی زمانیکه صدای فریده انوری را از رادیود آزادی شنیدم ، با وجود حلاوت گذشته متوجه پختگی و قوت خاصی در صدایش شدم .
گذشت زمان ، وقوع حوادث گوناگون اجتماعی و سیاسی در کشور ، مهاجرت و دوری از وطن ، عشق ،پرخاش ، عرفان وبلاخره حجم حجیمِ از تجربهٔ روزگاران را میتوانستم از اعقاق صدایش درک کنم .
دیر بماند و با عافیت .

پوهاند دوكتور عبدالقيوم قويم
۲۹ ، سنبله ۱۴۰۳ ش - كابل