" تاریخ نوین افغانستان"

حدود دو سال از حضور مستقیم، نظامی شوروی در افغانستان سپری شد که حزب حاکم (حزب دموکراتیک خلق افغانستان) جزوه یی را با نام "تاریخ نوین افغانستان" ضمیمهء "حقیقت انقلاب ثور" منتشر کرد. (20/12/1360)

وقتی این جزوه خوانده میشود، بوی جعل تاریخ سازی شوروی گرا به وضاحت از آن به مشام میرسد.

یکی از ویژه گی های آن تاریخ مجهول در این است که نهضت ها و حرکات مثبت و سالم را ملیهم از جنبش ها و انقلاب های روسیه تزاری می بیند. با این جعلکاری، غایت اصلی درین است که نشان داده شود هرچه مثبت و فایده مند و روبه رشد داشته امی، از برکت همسایهء شمالی است. "این تاریخ" می کوشد ذهنیت طلب وابستگی و گردن ماندن به مرام و خواست شوروی را در افغانستان القا کند. اما از آنجایی که در بین خود آنها نیز کتابخوان و عناصر مطلع  از نهاد های مهم از اوضاع و احوال جامعه مانند نقش مستقل مشروطه خواهان اول و دوم وجود دارد، خواسته اند به گونهء ضمنی از ان حرکت نیز اندکی یاد کنند، بدون اینکه قصد و نیت تاثیر گذاری (ناموجود) همسایهء شمالی را در آنها کنار بگذارند و تا حدودی از بار ملامت تاریخ آگاهان و شرمی که ازین بابت حاصل میشود، بکاهند.

چند مثال را نشان میدهیم، اما تاکید بیشتر درین است که "تاریخ نوین افغانستان" با همه صفحات و سطرهای آن خوانده شود. شاید نتوان کتابی به سان این تاریخ مزدور منشقه و استعمار ستا و جعلکار را دید بیبینیم:

"در تحت تاثیر مستقیم انقلاب کبیر سوسیالیستی اکتبر خلق زحمتکش افغانستان، نخستین خلقی است که به قیام مسلحانهء علیهء امپریالیسم انگلستان دست یازیده و طومار ننگین آن را درهم پیچید و استقلال سیاسی افغانستان را حصول نمود" (مقدمهء تاریخ نوین افغانستان)

در حالی که جنگ استقلال افغانستان در سال 1919 عیسوی دنباله کار و زحمت و جانبازی های استقلال خواهان و تحول طلبان است که عده ای در سال 1909 سرکوب شدند و باز وظیفه را دیگران یا ادامه دهنده گان حمل کردند. تاثیرات اوضاع و احوال جهان و حدودی که در افغانستان بازتاب می یافت، باربار در سراج الاخبار به ملاحظه میرسید. نقش محمود طرزی به عنوان شخصی که در روشنگری برای دستیابی به ترقی و تحول و تمدن بیشتر از دیگران کوشا بودف نشان دهندهء آن است که بیشترین تکثیر را از وضعیت ترکیه گرفته بود. اطلاع معلمین هندی مهاجر در کابل، از اوضاع جهان و تاثیر آن جوانانی که به سوی استقلال خواهی و مخالفت با مطلقیت روی آوردند، حاکی از تاثیراتی است که از آزادیخواهی در هند گرفته اند.

جریانات واقایع ایران، بطور مثال قتل ناصرالدین شاه به دست میرزا رضای کرمانی، بدون تردید در افغانستان اثر گذاشته است، میشود، توسل عبدالرحمان لودین به تفنگ به منظور قتل امیرحبیب الله را از روی توافق رفقای سیاسی تشکیلاتی و آن تاثیر پذیری پذیرفت. با آنهم در واقع امکانات تاثیر گذاری درحدود نبوده که مؤجد جنبشها و نهضت های کشورما و از جمله حرکت استقلال خواهان به گونهء صادراتی شده باشد. با آنکه از نظر بعد  مسافه و کسب اطلاع، نشریات ایران وهندوستان بیشتر موثر بود تا روسیهء تزاری. اما جان سخن در اینجاست که مدارک و سندی نداریم که حاکی از جنگ استقلال افغانستان در تحت تاثیر انقلات اکتوبر باشد...

موضوع دیگری را نگاه کنیم:

مینویسند: "امیر امان الله خان به تاریخ 7 اگست 1921، اسد سال 1300 خورشیدی، جهت بررسی مساله و تصویب قرارداد افغان ـ شوروی در کابل لویه جرگه را دایر کرد. در جریان بحث چهارروزه نماینده گان ارتجاع در تحت رهنمایی انگستان اصرار میکردند که پیشنهاد های نمایندهء فوق العادهء انگلیسی قبول شود. اما منافع ملی افغانستان پیروز گردید و اکثر اشتراک کننده گان پیشنهاد انگلیس ها را به مثابهء سوءقصدی علیه استقلال کشور ارزیابی کرده، آن را رد و تصویب قرارداد با روسیهءشوروی طرفداری کردند....

انگلستان بعدازین رویدادهای سازنده است که مجبور گردید قرارداد نهایی صلح را با افغانستان بر اساس به رسمیت شناختن استقلال کامل آن ... امضاء نماید.

چند اشارهً مختصر به ادعا های بالا:

ـ لویه جرگه در ماه اسد سال 1303 به منظور بررسی و تصویب قرارداد افغان ـ شوروی دایره نشده بود بلکه در چهارچوب  اجندای صحبت پیرامون معاهده های افغانستان با چندین کشور اروپایی ترکیه و ایران صورت گرفت که حدود یک و نیم روز را احتوا کرد و معاهده با اتحادشوروی جزی از آن بود. مخالفت برخی از نمایندگان و پیشنهاد های آنها متأثر از موضع مخالفت امیز با سیاست اشغالگری دیرینه و ادامهء آن بود. موضوع بخارا، وعدهء مقامات مسکو مبنی بر استرداد، درقد و بحث پنجده نه تنها خواست برخی از نمایندگاه لویه جرگه بود، بلکه شخص شاه و دولت او چندبار دیگر نیزآن را طرف صحبت قرار داده بودند و جالب این است که خود مقامات روسیه شوروی نیز تعهد سپرده بودند که جزیزهء درقد را به افغانستان دوباره واگذار شوند. آنچه را که عملی نکردند. در باره پیشروی های عساکر روسیه در بخارا، نخست مقامات مسکو تفاهم و خود ارادیت را مطرح کردند اما آن موضع گونه یی از وضع مؤقت بود، زیرا از تدارک و سازماندهی کمیتهء جوانان بخارا و تصرف قدرت که بدون مشاراکت و رهبری روسیه شوروی از نامکنات بود، اگاهی داشتند. در نتیجه همانطور نیز شد.

امیر شاه عالم که با دستگاه روبه اضمحلال و فاقد کفایت در بخارا حاکمیت داشت، از میان برداشته شد و روسیهء شوروی با این ادعا که کمیتهء جوانان بخارا با استقلال خویش عمل کرده ادامهء امور را بدست گرفته اند طرف افغان را در برابر عمل ناانجام شده یی نهادند. اما نباید فراموش کرد، (آنجه را که تاریخنگاران شوروی زده، در افغانستان بصورت قصدی پنهان میکنند.) که دولت امانی با حفظ رسمیت شناختن حکومت روسیه شوروی سپاهیان کمکی نیز به نفع امیر عالم شاه فرستاد و در اواخر سلطنت امیر حبیب الله خان در خواست کمک شده بود، امان الله خان از پذیرفت وعملی کرد. پس از تصرفت قدرت به وسیلهء کمیتهء جوانان بخارا آن سپاهیان اسیر شدند. نمایندگان این مسئله و معضله را نباید در روابط میان افغانستان و روسیه شوروی از نظر دور داشت.

تردیدی نیست که اگر طرف افغانستان، توانمندی ادامهء پشتیبانی و جنگ را از داعیه استقلال رسیده افغانستان، در کمال بهره مندی و از استقلال و آزادی دسترسی به امکانات تسلیحاتی بریتانیه را نیز برای آزادی بخارا در نظر داشت.

در فیصله های لویه جرگه دارالسلطنه کابل، سال 1303 خورشیدی، صفحات 59-60 زیر عنوان "عهدنامه افغانیه با روسیه، موضوعی را میخوانیم که در مقابل جملات جعل آمیز و پر طمطراق نویسندگان "تاریخ نواین" میباشد، ما میبینیم.