سخنرانی دکتور غنی در این مرکز را با دقت مشاهده کردم. به باورم پنج عنصر
در این سخنرانی اهمیت زیادی برای افغانستان، هند، پاکستان و آسیای میانه
دارد:
۱. فکتمحور
دکتور غنی با ارایهی فکتها و اطلاعات سخن میگفت. شاید این نخستین
بار است که رییس جمهور افغانستان با این پشتوانهی علمی در یکی از
پایگاههای سیاست خارجی پاکستان سخن میگوید. فکتها در محور اقتصاد سیاسی،
مناسبات اجتماعی و دشواریهای استراتژیک در منطقه میچرخیدند. دکتور غنی
دریافته است که جوهر و وزنهی اقتصاد سیاسی بر حاکمیت سیاسی در ژیواستراتژی
منطقهی ما سازنده و اساسی است. این سخنرانی دورنمای اقتصادی را برای ثبات
سیاسی در منطقه به بررسی گرفت و نقش بازیگران اصلی و حاشیهای را به نمایش
گذاشت. جایگاه افغانستان در این دورنما بصورت حرفهای توضیح داده شد.
۲. منتقد سازنده
دکتر غنی در سخنرانیاش یک منتقد متخصص و سازنده بود. او بر نقش
پاکستان در دهلیز عبوری افغانستان میان جنوب و آسیای میانه نقد دقیق و
سازنده ارایه کرد. او با صراحت جایگزینی برای نقدش مطرح کرد و نقش سازندهی
افغانستان را در منافع اقتصادی پاکستان بر این مسیر حیاتی و با اهمیت توجیه
کرد. تا حال، ما چنین نقدی را از رییس جهور افغانستان در مرکز فکری پاکستان
نشنیده بودیم. به یقین کامل باید گفت که این نقد مشروعیت ملی دارد و در
صورتیکه بالای آن کار و لابی صورت گیرد میتواند از مشروعیت بینالمللی
نیز بهرهمند شود.
۳. ساختارمند
سخنرانی دکتور غنی ساختارمند و متسلسل بود. من سخنرانی وی را بار ها
نقد کردهام. گاهی احساسات و گاهی تفوقگری بر مفاهیم سخنرانیهایش حاکم
میشود. اما اینبار دکتور غنی اهداف، چالشها، بازدهها، سفارشات و
پیشنهادات را به گونهی زنجیرهای گره زده بود. شنونده میتوانست به خوبی
این حلقهها را در یک زنجیرهی فکری وصل کند و آنرا با بینش خود مقایسه
کند.
۴. حاکمیت بر افکار
او با سخنرانی مدلل بر افکار شنوندههایش اثر گذاشته بود. شنوندهها
که اکثرا دستاندکاران سیاست خارجی، پژوهشگران و تحلیلگران سیاسی بودند،
میفهمیدند که با سخنران با تجربه و متخصص علوم که به زبان انگلیسی علمی
سخن میگوید، مواجه هستند. اینجا دکتور غنی تلاش میکرد تا تجارب و
آموزههای جهانیاش را به پاکستان و افغانستان گره بزند. تاثیر این روش در
سخنرانی دکتور غنی را میتوان در سیما و کنشهای شنوندگان این نشست
مشاهده کرد.
۵. انعکاس
سخنرانی رییسجمهور در رسانههای پاکستان و هندوستان انعکاس بالایی
داشت. اتفاقا حین سخنرانی، من در شهر دوشنبه تاجیکستان بودم و در هوتلیکه
به سر میبرم به رسانههای منطقه دسترسی داشتم. رسانهها و تحلیلگران
پاکستانی، هندی، روسی و آسیای میانه سخنرانی رییس جمهور را با دقت بررسی
کردند. به باور من سخنرانی خوب آناست که سبب تحلیل و گفتوشنود شود.
سخنرانی دکتر غنی چنین باری را با خود داشت. اما این سخنرانی در
رسانههای افغانستان مورد بررسی و کنکاش دقیق و تخصصی قرار نگرفت.
یادداشت:
تحلیل من هیچ ربطی به گرایشهای سیاسی موجود در کشور ندارد. من این
سخنرانی را از دیدگاه تخصصی در زمینهی علوم و فرهنگ سیاسی بررسی کردهام.
به باور من منصفانه نیست که جوانب سازنده را در روند سیاسی افغانستان
نادیده گیریم. |