کابل ناتهـ، Kabulnath



 

 

 

 

 

 

 

 

 

Deutsch
هـــنـــدو  گذر
آرشيف صفحات اول
همدلان کابل ناتهـ

دريچهء تماس
دروازهء کابل

 

 

 

 
 

   

محمد ایوب عظیمی

    

 
قصر هندکی یا قصر چهلستون کابل

 

 

 

شاهان گورگانی توجه بیشتر در سرسبزی،کشیدن جوی ها،انهار واحداث باغ ها درکابل داشتن از جمله می توان باغ بابر،باغهای شهرآرا،جهان آرا و باغ هندکی(هند کوچک ، چهلستون) نام برد، دامنه باغ هندک از کوتل هندکی استقامت قلعهچه شروع تا خنگوت ،بهسود( دارالامان فعلی ) وسعت داشته و میدان فراخ اسپ دوانی شاهان گورگانی در همین منطقه واقع شده بود.الغ بیگ میرزا حکمران کابل در سال ۱۴۶۸ میلادی بعد از مرگ پدر، خود را در بالاحصار موجودۀ کابل، پادشاۀ مستقل کابلستان اعلان و تا سال ۱۴۹۹ میلادی مدت تقریبآ پنجاه سال از ارگ کابل به کابلستان حکمرانی و سلطنت نمود، دورۀ پنجاه سالۀ الغ بیگ میرزا در کابلستان به امن و آرامی مطلق سپری گردید، باغ های ساختۀ الغ بیگ میرزا در کابل، پغمان، استالف و غیره نقاط دور و نزدیک کابل احداث گردید، در عصر الغ بیگ میرزا شخصی بنام ( میرزا ویس اتکه ) جوی را از دریای کابل در ارتفاعات بلند دامنۀ کوه به بالاحصار کابل آورده است که این جوی تا کنون قسمآ آباد مانده و بنام ( بالاجوی ) مسمی میباشد و تا تقریبآچهل سال قبل آب آن تا نواحی منطقۀ ( چهلستون ) کابل میرسید که در همین قسمت بخصوص در حصۀ ( چشمۀ علی ملنگ ) بالای مسیر آن، منازل خود سرانه در آنوقت اعمار گردید و جریان آب را به باغ بابر و بالاحصار کابل قطع کرد. بابر مینویسد که در دامنۀ زیرین این جوی آز حصۀ (تنگی گذرگاه ) تا بالاحصار کابل در دامنۀ کوه ( کوۀ شیر دروازه )، باغ های متعددی احداث و مشجر گردیده که ساحۀ مذکور بقول بابر در آن وقت بنام ( کوچه باغ ) یاد میگردید.

جسد ویس اتکه همراه با دو دختران الغ بیگ میرزا در زیر گنبد خشتی در دامنۀ شهدای صالحین کابل مدفون است که بنام ( زیارت سه اغر ) که اصلآ ( زیارت سه مغل ) بوده است، یاد میگردد. دربیرون مدخل شرقی مقبرۀ مذکور دریک پارچه سنگ بزرگ مرمر سه حفرۀ اغر مانند کنده شده است که آنرا با آب و دانۀ پرندگان پر مینمودند و غالبأ روی موجودیت همین اغُر ها میباشد که مقبرۀ مذکوربنام ( سه اغُر) مسمی شده است.
جوئی که ویس اتکه در زمان الغ بیگ در دامنه این کوه کنده است، تا حال موجود است و از حوالی گلباغ تا بالاحصار خط جریان آن معلوم است و هنوز هم به بالاحصار آب میرساندو بنام بالا جوی مشهور است،
میرزا ویس اتکه در عمرانات آنوقت کابل خدمات فراوانی نموده و طبق متن کتیبۀ سنگی ایکه از ویس آباد که اکنون به اشتباه به ویسل آباد ویا واصل آباد یادمیشود بدست آمده و در موزیم ملی افغانستان گذاشته شده بود، میرزا ویس اتکه در ناحیۀ ( ویس آباد ) کنونی مسجد، حوض و عمرانات دیگر نیز آباد کرده بود که منطقۀ مذکور تا کنون بنام آن مرد بزرگوار ( میرزا ویس اتکه ) مسمی میباشد.
قصر چهلستون نوین درزمامداری شاه زمان درانی که خود از طرف مادر نواسه شاهٔ عالمگیر دوم گورگانی بود که پسر خاله شاه جهان دوم هم می شد ساخته شد.
چهلستون در عصر امیر حبیب الله بنام چهلستون مشهور شد.

قصرچهلستون سمبول بازی بزرگ ;


درسپتامبرسال١۸٩٣هیت بریتانوی تحت ریاست دیورند در این قصرجاگزین شدند,
از این قصرتا آواخر سلطنت امیرحبیب الله نمایندگی غیر رسمی و مخفی بریتانیا بصورت وقفهٔ ائی کار گرفته شده،امیر حبیب الله محافل عیاشی خود را دراین قصر و باغ محوطه قصر دایر میکرد چنانچه محمدرحیم شیؤن پسر کاکائی امیر حبیب الله در کتاب «برگهائ از تاریخ معاصر وطن »درمورد حضور ناگهانی سرور سلطان ملکه رسمی و مادر شاه امان الله در یکی از محافل عیاشی امیر حبیب الله در قصر چهلستون و مشاجره شان اشاره داشته که بعد ها سرور سلطان ،انتقام خود را ازشوهرش توسط پسر خودشاه امان الله گرفت ،این قصروباغ در زمامداری شاه امان الله و امیر حبیب الله کلکانی کمتر استفاده شده و با رویکار آمدن نادر تا سقوط سلطنت بازهم مورد استفادهٔ جواسیس انگلیس قرارگرفت بخصوص بعد از اعمار سفارت شوروی سابق دردارالامان انگلیس ها از بخشی از این تعمیر جهت زیر نظارت گرفتن روس ها کار میگرفتند قسمیکه آمریکا با ساخت شفاخانه نور و مکتب آمریکائی درنزدیکی سفارت شوروی متلاشی «فدراتیف روسیه » تا حال نظارت استخباراتی دارند.
درزمان اشغال کشور توسط روسها اولین کنفرانس مطبوعاتی ببرک کارمل بدستور روسها غرض نشان دادن پیروزی به غرب درهمین قصر دایر شد،تا سقوط رژیم تحت حمایه روسیه شوروی توسط روسها و بخشی آن توسط دولت در مواقع خاص استفاده میشد.
با تسخیر کابل توسط مجاهدین بعد از گذشت چند هفته مولوی جلال الدین حقانی در آنجا جابجا و بعد از غارت محل را به نیرو های عرب وپاکستانی که درپهلوی حکمتیار علیه دولت اسلامی می جنگیدند تسلیم کرد ،صفحه دیگر از بازی بزرگ باز شد،تآینکه در جنگها به مخروبه مبدل گردید تاحال خرابه است.


منابع؛
- تصویر KABUL - 1894- L.A.HAMILTON .WELLCOM LIBRARY LONDON
ـ برگهائ از تاریخ معاصر وطن ـ شیون ـ محمدرحیم۰
ـ ظهیرالدین محمد بابر و یادی ازکابل ـ امینی ـ محمد اکبر۰
ـ بالا حصار کابل و پیش آمد های تاریخی ـ جلد اول ـ کـهـزاد ـاحـمـد عـلـی۰
ـ یاداشت های خانم L.A.HAMILTON داکتر شخصی امیر عبدالرحمن و نگارنده کتاب « دختر خواجه، دختر وزیر»۰
ـ یاداشت های شخصی خودم۰
محمد ایوب عظیمی ـ عقرب ۱۳۹۲

بالا

دروازهً کابل

الا

شمارهء مسلسل ۲۵۴            سال  یــــــــــــازدهم                   فوس/جدی       ۱۳۹۴     هجری  خورشیدی         شانزدهم دسمبر    ۲۰۱۵