لهجات سکندر شاهی

شناسنامه:

 نام کتاب: لهجات سکندرشاهی و لطافت نامتناعی

مؤلف: عمر سماء یحیی الکابلی

مصحح: داکتر سیده بلفیس فاطمه حسینی

چاپ اول: جنوری ٢٠٠١

ناشر: مرکز تحقیقات الحیات دهلی ـ هندوستان

این کتاب بینظیر در عرصه هنر پهناور موسیقی در ٣۲٠ برگ، شامل هفت باب میباشد که از سوی حضرت یحیی کابلی تالیف شده است. کتاب به اهتمام بانوی فرهیخته داکتر سیده بلیقس فاطمه حسینی، از نسخه ی خطی با ویرایش دل انگیز زیور چاپ نصیب شده است، در واقع مؤخذی غنامندیست که همواره مورد استفاده دست اندرکاران موسیقی تواند بود.

در آغاز کتاب بعد از فهرست و معرفی نامهء  مختصر، پیشگفتاری را از قلم جناب سیدامیر حسن عابدی، پروفیسر زبان فارسی در پوهنتون دهلی میخوانیم.

همچنان جناب حسین فقیهی، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا و استاد اعزامی از ایران به دانشگاه دهلی یادداشتی مبنی بر تمجید کار والای داکتر بلقیس نگاشته است.

داکتر بلقیس فاطمه حسینی، در مقدمهء مصحح، چرا و چون و نیازی ویرایش و نیاز چاپ این کتاب را مفصلا بیان میدارد که خواننده فرهیخته از ارزشمندی والای آن مطمئن میگردد.

"لهجات سکندر شاهی، در بارهء موسیقی اثری است بسیار ارزشمند، فصیح و دلکش از تالیفات عمر سماء یحیی کابلی. ظاهرأ تذکره نویسان در بارهء وی چیزی نگفته اند. لذا نویسنده را نیز گزیری نیست، جز آن که تنها به معرفی نام وی اکتفا کند. از سال تولد یا تاریخ ورود او در هند نیز اطلاعی در دست نیست که مولد و منشای او کجا بود و در کجا اقامت داشت.

نسخهء خطی قابل اعتماد لهجات سکندرشاهی نسخه ای است که در کتابخانه تاگور دانشگاه لکهنو نگهداری میشود. اگر چه نسخهء دیگری در کتابخانهء مدراس موجود است ولی آنقدر فرسوده و موریانه خورده است که به هیچوجه قابل استفاده نیست."

ابواباب هفته گانه اثر چنین اند:

-         باب اول بنام سرادهیای معرفی شده است که ٣١ فصل دارد

-         باب دوم در بیان راگ ادهیای و علایم آن است که ١٠ فصل دارد.

-         باب سوم در بیان پرکبرن ادهیای و متعلقات آن که شامل ١٤ فصل است.

-         باب چهارم در بیان پربندها، یعنی انواع نغمه ها و آمیزش اصوات و سروده ها بوده که ٦ فصل دارد.

-         باب پنجم در باین تال ادهیای است

-         باب ششم در بیان یاد ادهیای یعنی مزامیر و سازها میباشد که شامل 5 فصل است.

-         باب هفتم در بیان رقص و دارای ٤۷ فصل است.

در فرجام لغات نامه، مقدمه ای به زبان انگلیسی میباشد.

پندارم که همچنین اثری حجیم و عظیم در مورد موسیقی هند ـ افغانستان  شاید یکی دیگری موجود باشد بناأ از نام اهالی کابل ناتهـ، به قیام آمدن این کار نهایت ارزشمند را به اندیشمند گرامی داکتر بلقیس فاطمه حسینی تبریک عرض میدارم.

دقیقأ خواهم کوشید در آینده همکاری قلمی ایشان را جلب و در کابل ناتهـ، بازتاب دهم.