|
برداشت دقیق علمی این اثر؛ چنانچه از توضیحات نویسنده بر می آید؛ در من اثر بسیار مطلوبی گذاشت؛ و مایـة خرسندیست که اولین تحقیق درین رشته، چنین خصوصیتی دارد.
به نظر می رسد که نویسنده، بهترین آثار، به خصوص کارهای محققین تاجیکی در بارة چیستانهای ملی را که جزء قدیمترین بیان شفاهی در ادبیات جهان می باشد؛ مطالعه کرده است؛ و این واقعیت اهمیت کار او را نشان می دهد.
پیشنهاد جدید ریشهیابی Этимология* لغت چیستان هم قابل توجهست. نویسندة دانشنامه به درستی به تاریخ ادبی لغز و معما توجه فوق العاده مبذول می دارد؛ ولی تحقیق خود را متوجه بررسی همهجانبه و طبقهبندی چیستانهای ملی می کند؛ در عین حال همیشه مثالهای جالب آموزنده ای را که در آن چیستان به شکل موزون و شعری به وسیلة علایم موضوع بیان شده است، می آورد که باید آن را حل کرد. تشریح مراسم طرح چیستان و حل آنها در افغانستان جالب است. همچنان این نتیجهگیری که بیش از هشتاد در صد چیستانها در دوران (حیات) کشاورزی قدیم ساخته شده و بدون تغییر عمده ای تا به امروز زنده است. نویسنده در
زمینـة تحقیق ترکیب چیستانها در دوران مطالعـة دو سالـة خود در افغانستان از امکانات وسیعتری استفاده کرده و به نحو مؤثر تعداد انواع آنها را در مقایسه با تحقیقاتی که درین زمینه تا کنون در تاجیکستان به عمل آمده؛ تکمیل کرده است. تقسیم بندی موضوعات چیستانها در بیست و شش گروه بسیار جالب است که به نحو بارزی در آخر اثر در جدولی آورده شده است. تقسیم بندی سنی 1190 اشخاص افغانی در شهر و ده که شامل نمودار وضع اجتماعی آنها هم می شود؛ نو آوری می باشد.
نویسنده درست اهمیت چیستانها را در حال حاضر در تربیت اطفال مخصوص در مناطقی که هنوز سیستم آموزش (عصری) وجود ندارد؛ تذکر می دهد. دانشنامه ضمناً دلیل دیگری بر اینست که مطالعـة هنرهای ملی ـ فولکلور ـ تاجیکی از طریق کوشش (مشترک) محققین افغانی و تاجیکی تکمیل میشود. درین مورد مشخص به وسیلـة شرکت فلکلورشناسان مشهوری از قبیل رجب امانف، اسدالله صوفیف، واحد اسراری و دیگران که هریک آثار مهمی در بارة چیستانهای تاجیکی تألیف کرده اند؛ نشان داده می شود.
اسدالله شعور در روزهای آخر در مقالـة خود «سینا و موسیقی» (ادبیات و صنعت 10/3/1988) معلوماتها در رشتة تاریخ موسیقی کلاسیک نیز نشان داده است.
یرژی بچکا
پراگ ـ چکوسلواکیا. می 1988
Etymology*
از راست به چپ:
شهید محیالدین عالمپور، پروفیسر داکتر یرژی بچکا، داکتر اسدالله شعور، داکتر سیفالله قویاش پروفیسرو قادروف، اکادمیسین داکتر رجب امانوف، داکتر شمسالدین ظریف صدیقی در عقب گلرخسار صفی یوا شاعر معروف تاجیکستان که صورتش درست دیده نمیشود تالار اتحادیهی نویسندهگان تاجیکستان در شهر دوشنبه دسمبر 1987م در جریان سمینار صد سالهگی ابوالقاسم لاهوتی و سمپوزیم نقد و ادبیات معاصر .
نوشتهی پروفیسر یرژی بچکا به قلم خودش در ذیل تقدیم می شود؛ و از جناب داکتر شمسالحق آریانفر سپاسگزاریم که کاپی آن را از روی اسناد آرشیف مرکز زبان و ادبیات رودکی
اکادمی علوم تاجیکستان برای ما فرستادند. 
|
