معرفی کتاب

ابوالمعانی بیدل
گزیدهء رباعیات و ابیات بیدلانه

 شناسنامه

نام کتاب گزیده رباعیات و ابیات بیدلانه

به همت عبید صافی

ترتیب و تنظیم کتاب: عارف عزیز

طراحی پشتی: تورپیکی عزیز

ناشر: انجمن دوستداران بیدل (ا.د.ب.)

چاپ: انتشارات بامیان « انجمن فرهنگ افغانستان» فرانسه

چاپ اول

پیش از آنکه به معرفی این اثر گرانبها حرفی بگویم لازم است تا از جناب عبید صافی، که همزمان نشر کتاب یک جلد آن را برای این حقیر لطف و مهربانی داشتند، سپاس و امتنان خود را عرض کنم.

گزدیدهء رباعیات و ابیات بیدلانه، که به دوست گرامی و دانشمند انجمن دوستداران بیدل، جناب عمــــر ملکیــــار اهدا گردیده است، کتابیست در خور ستایش چه از رهرگذر مضمون و چه از روی شکل و شمایلش.

گزیده پیش از بیانش، تقریظ و حرف هایی از جناب استاد حیدری وجودی، پرتو نادری، عزیز پائیز و ادریس بقایی را در رابطه با سرودپردازش و چاپش حرفهایی دارد ستودنی و قابل دقت.

استاد وجودی عزیز، در چندبرگ نبشته اش به خواننده برداشت اش را از شعر حضرت ابوالمعانی بیدل و بلندی سروده های وی را مطرح میکند و همت جناب عبید صافی را تحسین می نماید.

 جناب حیدر وجودی آورده است:

"در این روزگار دین زدایی، فرهنگ زدایی، اخلاق زدایی و روزگار حادثه انگیز و فاجعه آفرین که قوت های زور و زر بر دل و دماغ پیر و جوان، شاه وگدا فرمانروایی میکند، به ویژه در کشوری که بر مردم فلک زده آن فقرمادی و معنوی بیداد میکند، مردمی که نود پنج در صد آن از سواد ابتدایی بهره ای ندارند. چنانکه پیامبر مکرم ما فرموده اند:

« من از فقر مادی امت خود هراس ندارم، بیم من از فقر معنوی آنانست. » پس رسالت ما اینست که در هرشرایط در حد صلاحیت خویش در راه پرورش معنی و معنویت خود و پرورش و آموزش نسل نوجوان وجوان کوشش بکنیم، خود و برادران و فرزندان خود را از بیماری مهلک از خود بیگانه گی و از زندان غم، خوف ونا امیدی رهایی بخشیم."

وقتی این مامول برآورده میشود که نوجوانان و جوانان مسلمان از نظام فرهنگ دینی و ملی خود چه مادی و چه معنوی در حد ضرورت و احتیاج آگاهی اساسی و مقدماتی داشته باشند و آگاهانه وظایف خود را با توجه به خط عقل و معاش و معاد در زندگی این جهانی انجام بدهند. ورنه این بیت ابوالمعانی بیدل به حال ما صدق می کند که گفته است:

در جهان معرفت تراشیدیم                لیک فهمیدنی نفهمیدیم

درینجا تکرار و تاکید باید کرد که با گواهی تاریخ قوت های زور و زر با ضعف معنویت نتوانسته و نمی توانند از وسایلی که به دست داشتند و دارند در راه خیرو خیررسانی به جامعه بشری استفاده نمایند که نتایج افعال زشت و سوء استفاده شان از زور و زر نماشگر این مطلب است.

به این حساب نه تنها از نظر گاه عارفان، بلکه از نظر گاه عرفان گرایان و عرفان شناسان روشندل و روشن نگر، آیینه شفافی که انسان را به انسانی که سزاور شان  است نشان می دهد، نظام عرفانی است، عرفان که نمای روح، دین، کتاب و ممثل دین است. اصل دیگری که درین ارتباط قابل اظهار می باشد اینست: همانگونه که قران پیام (ص) مقید در یک زمان و یک گروه خاص نیست در هر مکان و زمان، دستور العمل همه انسانهای روی زمین است، نظام عرفانی اسلامی نیز یک سرچشمه های آن کتاب و سنت است مقید به یک مکان، زمان و گروه خاص نمی باشد. متکی به همین اصل است که انسانهای کامل و مکمل را انسانهای زمانه ها عبارت میکنند. یکی از رسالت های ما اینست که در حد ظرفیت وجودی خود از بحر اندیشه های مشاهیر خویش چیزی به دست بیاوریم به کام مستحقین بریزیم زیرا اندیشه های عرفای ما حکم آب زندگی را دارند."

پرتونادری همچنان در مختصر تحریرش آیینه قدنمای پندار و سرود پردازی بیدل بزرگ را نمادین میسازد که خواننده ی فرهیخته به برخی از نا گفته ها می رسد که خیلی جالب است.

جناب پائیز، در قصده ی چاپ و نشر کتاب را می ستاید.

جناب ادریس بقایی که در واقع معاون فنی انجمن دوستداران بیدل می باشد، این کار انجینر عبید صافی را ستایش کرده و آن را در گسترش کار با بیدل و بیدل شناسی گام بس ارزنده می پندارد.

البته جناب عبید صافی در تذکر مختصر شان شوق همت گذاری این اثر در دو چیز دانسته اند: یکی نبود آگاهی فراگیر تر مردم از مثنوی های حضرت بیدل و دو دیگر بیشتر و پهن تر نویسی در باره آثار و کارهای ادبی آن حضرت.

درست از برگ سی و یکم کتاب، گزیدهء رباعیات بیدل آغاز میگردد که هفتاد و نو لایهء این کتاب را با خود دارند و از برگ هشتاد و دوم ابیات بیدلانه ای بیدل در دوصدوده برگ به خواننده گرامی لبخند میزند.

در پهلوی همت گذاری والا جناب عبید صافی در نشر این کتاب، کار با مسوولیت جناب انجینر عارف عزیز، در ترتیب و تنظیم چاپ، صفحه آرایی چشمگیر است. انتشارات بامیان که همواره اثار فرهنگی بسیار خوب و دارای شکل و شمایل زیبا تقدیم میدارد، این بار نیز کیفیت عالی چاپ و صفحه آرایی را پیشکش کرده، که نمیتوان بدون تحسین از آن چشم پوشید.

اهالی کابل ناتهـ، چاپ و نشر کتاب را به انجمن دوستداران بیدل، به ویژه جناب عبید صافی تبریک میگوید و مطالعه این اثر ناب را به اهل مطالعه و دوستداران بیدل، مشوره میدهد.