|
پیمان ناتو
براساس معاهدهٌ واشینگتن بتاریخ چهارم اپریل سال
1949
تاسیس گردید.
اما مفکوره
تاسیس این پیمان از گذشته موجود بود. کشور های اروپایی می خواستند در
زمینهٌ جلوگیری از نفوذ اتحاد شوروی به سوی غرب، تضمین امنیتی ایالات
متحدهٌ امریکا را حاصل کنند.
بعد از ختم
جنگ دوم جهانی، اتحاد شوروی بدور اروپای مرکزی و اروپای شرقی حصار آهنینی
را بوجود آورد. همین بود که پنج کشور اروپایی بخاطر دفع خطر اتحاد شوروی،
در سال 1949
بخاطر تاسیس اتحادیهٌ اروپای غربی در بروکسل یک پیمان را به امضا رسانیدند.
روبرت والتر
رییس بخش امنیت و دفاع اتحادیهٌ اروپا می گوید که بدون امضا شدن پیمان
بروکسل، بوجود آمدن ناتو یک امر ممکن نمی بود. روبرت والتر می گوید:
"معاهدهٌ
بروکسل 61
سال قبل به امضا رسید. این معاهده بین فرانسه، بریتانیا، بلجیم، هالیند و
لوکزامبورگ امضا شد. بعد در سال
1949
معاهدهٌ واشینگتن امضا شد. امریکا و کانادا نیز به این اتحادیه شامل شدند.
به این ترتیب مسایل اروپایی بعد از جنگ دوم جهانی تنظیم وبه پیش رفت."
بر اساس ماده
پنجم معاهدهٌ واشینگتن، مساعدت امریکا در صورت حملهٌ احتمالی اتحاد شوروی
به کشور های اروپایی، تضمین گردید. همین ماده صراحت دارد، در صورتیکه بالای
یکی از اعضای پیمان ناتو حمله صورت گیرد، سایر اعضای پیمان به آنکشور
مساعدت خواهند کرد.
ناتو در سال
1951
سرقوماندانی اعلایش را در اروپا ایجاد و جنرال امریکایی "داویت ایزنهاور"
در راس آن گماشته شد. یکسال بعد ترکیه و یونان به ناتو پیوستند.
در سال
1955
آلمان به ناتو شامل شد. روبرت والتر رییس بخش امنیت و دفاع اتحادیهٌ اروپا،
شامل شدن جرمنی را به این پیمان یک انکشاف مهم می پندارد. وی می گوید:
"شامل شدن
جرمنی در پیمان ناتو واقعاً یک امر مهم بود. من همچنان فکر می کنم، پیشرفت
اقتصاد اروپا و بوجود آمدن اتحادیهٌ اروپا نیز خیلی مهم بود."
تنش میان
ناتو و اتحاد شوروی زمانی افزایش یافت که ایالات متحده، به جای اسلحه عادی
و متداول، با اسلحهٌ هستوی تجهیز گردید.
اختلاف بین
شرق و غرب بیشتر شد و این اختلافات باعث شد تا در سال
1961
دیوار برلین ساخته شود. در عین زمان امریکا برای فرانسه و جرمنی مشوره
ساختن اسلحهٌ هستوی را نداده، پیشنهاد ایجاد نیروی هستوی اروپا را کرد. این
موقف امریکا خوش رییس جمهور فرانسه، "شارل دوگول" نیامد و در سال
1966
از قوماندانی نظامی پیمان ناتو خارج شد و قوماندانی ناتو نیز به بلجیم
انتقال گردید.
10
سال قبل پولیند، جمهوریت چک و هنگری به سادگی به عضویت ناتو در آمدند. ناتو
به قلمرو اتحاد شوروی سابق داخل شد و کشورهای استونیا، لاتویا و لیتوانیا
به عضویت ناتو در آمدند. یکجا شدن سلواکیا، بلغاریا، رومانیا و سلونیا با
ناتو نیز بجز از اعتراض مسکو دشواری دیگری را برای آن پیمان در قبال نداشت.
ولی این موج
توسعهٌ ناتو زمانی با شکست مواجه گردید که می خواست عضویت آن پیمان را به
کشور های گرجستان و اوکرائین بدهد. مسکو که دوباره با بدست آوردن پول تیل
قدرت گرفته بود شدیداً با عضویت کشور های گرجستان و اوکرائین مخالفت کرد و
تا امروز نیز عضویت آن کشور ها به پیمان ناتو یقینی نمی باشد.
افغانستان یک
مثال از توسعهٌ ماموریت ناتو در خارج از چوکات اروپا به شمار می رود.
باستیان گیکریخ یک کارشناس مرکز مطالعات بین الملی لندن، افغانستان را یک
آزمون در مقابل ناتو می داند. وی می گوید:
" من فکر می
کنم افغانستان واقعاً ممثل همهٌ آن مسایلی است که باید ناتو با آن مقابله
کند. من فکر می کنم مهمترین مسئله، تقسیم بار مسئولیت بین اعضای ناتو، دفاع
مشترک، توازن ادارهٌ بحران ها و روابط ناتو با روسیه می باشد. من فکر می
کنم افغانستان بخش اساسی این تصویر می باشد."
بقا ناتو
همیشه با این مسئله که این پیمان به چه اندازه برای امریکا مفید می باشد
ارتباط داشته است.
ناتو اینک
26
عضو دارد و در مسئلهٌ منافع باید مصلحت همهٌ اعضای این سازمان در نظر گرفته
شود.
[ درین تازه گیها، با شمولیت
البانیا و کوراتین، تعداد اعضای این پیمان به ٢٨ کشور رسید.]
|
