با آن که رهبری تلاش ها برای برقراری ثبات در افغانستان را ایالات متحده امریکا و ناتو به عهده دارند، برخی از همسایه های مقتدر افغانستان نیز به شکلی از اشکال علاقه مندی برای سهم گیری در این تلاش ها دارند.

روزنامه کریسچن ساینس مانیتور می نویسد:
هند، چین، ایران، پاکستان و روسیه هر کدام در افغانستان سرمایه گذاری کرده اند، بطور مثال پیکنگ ملیاردها دالر سرمایه گذاری را در معدن مس عینک متعهد شده، تهران کمک هایش را در مناطق همسرحد با آن کشور سرازیر می کند.
اما خارج ازمنافع ملی خود این کشورها، مسوولیت جنگ دشوار با طالبان در افغانستان به غرب واگذار شده است. در عین حال بنا بر برخی از اختلاف نظرها روی مسایل که به افغانستان مربوط نمی شود، از همکاری در افغانستان خودداری می کنند.

روزنامهء کریسچن ساینس مانیتور با نگاه به نقش که این کشورها در افغانستان، می نویسد:
سوال که قبل از همه مطرح می شود این است که همسایه های بزرگ افغانستان تا چه حد می توانند در زمینهء برقراری صلح در این کشور موثر واقع شوند؟

کریسچن ساینس مونیتور می نویسد:
با گذشت هر روز در منطقه این مفکوره بیشتر تقویه می شود که یک افغانستان مستقل و با ثبات می تواند روابط بهتر با همسایگان خود داشته باشد.
باوجود رقابت های ذات البینی ، حتی هند و پاکستان مباحثاتی را با افغانستان آغاز کرده اند که آن ها چگونه می توانند با طالبان مبارزه کنند.

اما برخی از کارشناسان می گویند، پاکستان طالبان افغان را به حیث ابزار مقابله با نفوذ روبه افزایش هند در صورت خروج نیروهای امریکایی، تلقی می کند.

اما سوال این است که در حال حاضر کشورهای همسایه افغانستان تا چه حد در تلاش های برقراری صلح و بازسازی در افغانستان سهیم هستند؟

روزنامه می نویسد:
هند در حال حاضر در محدودهء کمک های انکشافی، روابط فرهنگی و احداث پروژه ها در افغانستان حضور دارد.
این کشور بیش از یک ملیارد دالر [1.300] در افغانستان سرمایه گذاری کرده است که بزرگترین سرمایه گذاری خارجی این کشور به شمار می رود.

نقش چین در افغانستان اساساً اقتصادی است. این کشور سه ملیارد و 500 ملیون دالر به مصرف رسانیده تا حقوق استخراج معدن مس عینک را به دست آورد که بزرگترین سرمایه گذاری در یک پروژه در افغانستان است.

از سال 2001 به این سو ایران نقش فعال در بازسازی افغانستان مخصوصاً در مناطق نزدیک به سرحدش با افغانستان گرفته است.

روسیه تعهد کرده که راه های هوایی و زمینی اش را به حیث بدیل راه پاکستان برای اکمالات ناتو در افغانستان باز نگه می دارد. این کشور همچنین افسران مبارزه با مواد مخدر افغانستان را آموزش داده است.

اما روزنامه سوال می کند که چرا کشورهای همسایه افغانستان باید به سهم شان در این تلاش ها ادامه بدهند؟

روزنامه کریسچن ساینس مونیتور می نویسد:
هند نقش افغانستان با ثبات را با در نظر داشت نگرانی های امنیتی و شیوع تروریزم در منطقه مهم می داند. همچنین هند که تشنهء انرژی می باشد، متوجهء منابع گاز و نفت در آسیایی مرکزی است.

براهاما چیلانی یک کارشناس مرکز تحقیقات پالیسی در دهلی نو می گوید: «هند طی چندین دهه به حد کافی حسن نیت در افغانستان کسب کرده است، اما اگر هر لحظهء که بخواهد، به شکل نظامی در این کشور دخیل شود، وضعیت تغییر خواهد کرد.»

به نوشتهء روزنامه چین در کنار منافع اقتصادی اش خواهان ثبات در افغانستان است تا اتحادش را با پاکستان حفظ کرده باشد و همچنین از بی ثباتی در منطقه شینجن که محل تحرکات مسلمانان ایغور جدایی طلب می باشد، جلوگیری کند.

روزنامه در ارتباط به نقش روسیه می نویسد:
ناتو از این کشور که سابقهء اشغال افغانستان را دارد، خواسته است که به افغانستان هلیکوپتر فراهم کند و همچنین در زمینهء آموزش قوای هوایی افغانستان کمک کند.

روسیه گفته است که خواهان پیروزی ناتو است و در ارتباط به این تقاضا غور می کند. اما این کشور در ارتباط به این پیمان دوران جنگ سرد، عمیقاً مشکوک است.

به نوشتهء روزنامه کریسچن ساینس مانیتور ایالات متحده امریکا می گوید، ایران که با افغان ها زبان مشترک و روابط تاریخی دارد می تواند نقش عمدهء را بازی کند. این درحالیست که نگرانی های هم دربارهء برنامه هسته ای ایران موجود است.
ادعا می شود که این کشور برای تروریست ها در منطقه سلاح فراهم می کند. همچنین برخی از کارشناسان به این باور اند که ایران قوی شدن طالبان را به نفع خود می شمارد، زیرا که این دشمن سرسخت می تواند نیروهای امریکایی را مصروف نگه دارد.

اما به نوشته روزنامه با این همه ایران می خواهد با برقراری ثبات در افغانستان، تجارت را افزایش دهد و جلو جریان قاچاق مواد مخدر از مسیر سرحدات آن گرفته شود.

اما از جملهء چیز های که در برابر همکاری های منطقه ای قرار دارد یکی هم شک و تردید پاکستان از افزایش نفوذ هند در افغانستان است که هند را به استفاده از این نفوذش برای تمویل بلوچ های جدایی طلب متهم می کند.

کریسچن ساینس مانیتور می نویسد:
هند نیز از حضور قوی چین در افغانستان و پاکستان نا آرام است.

از سوی دیگر به نوشته روزنامه ، عموما شک و تردید در منطقه در ارتباط به ستراتیژی امریکا در افغانستان، می تواند این کشورها را وادارد تا از نقشی که در افغانستان بازی می کنند، عقب نشینی کنند.

رادیوی آزادی

(())(())(())(())(())(())