قاری عبدالله فرزند حافظ قطب الدین یکی ازسخنسرایان واستادان بزرگ فرهنگ وادب سرزمین ما بود که درمیان متفکران کشورما دارای قدرومنزلتی بس والاست.

وی به سال ۱۲۸۸خورشیدی درشهرکابل دریک خانواده بافضل ودانش دیده به جهان گشوده ودرطول زندگی پربارخود در زمینه های مختلف فرهنگی، ادبی ، دینی همچنین سالها تدریس درمکاتب کشورخدمت ارزنده ای بفرهنگ کشورمان انجام داده است.

قاری درکودکی بکسب دانش پرداخت و نتنها ازعلوم وفنون گوناگون اعم ازقرآن واخبارواحادیث دینی و فقه واصول وتفسیر و منطق و کلام وحکمت قدیم بهره ها جست بلکه با حفظ کردن اشعارشاعران متقدم ذوق ادب خود را شگوفان کرد ودیری نگذشت که سرآمدهمگان شد وبدرجه ازدانش دینی وعلمی وادبی رسید ، جانشینن پدرشد وخاندان را روشن کرد

قاری درتسلط بزبان وادب دری کم نظیر، نطقش واضح وبلیغ وخطش زیبا ودلنشین بودوبویژه خط نستعلیق را با مهارت واستادانه مینوشت وآثار واندوخته هایش را درخدمت نشردانش وآگاهی مردم این سرزمین قرارمیداد، بزودی آوازه علم وفضل واخلاق وفضایل اودرمجامع بلند پایتخت انعکاس یافت هنوزبیست ساله نشده بود که دردربارشاهی بحیث امام ومشاورعلمی وادبی امیرحبیب الله که درآنوقت نائب السلطنه بود برگزیده شد. قاری عبدالله بسبب علاقه فراوانی که به اشعارسعدی، فردوسی،حافظ  خیام، نظامی ومولوی داشت اشعارآنان را باصدای بلند میخواند وهمین عشق وعلاقه پایه وانگیزه ای شد تا خود بسرودن شعروشاعری روی بیاورد.

وی اولین قصیده خود را درردیف آفتاب درسال ۱۳۰۹ هجری سرود، بعد قصیده ای دیگردرسال ۱۳۱۲ بتعقیب ورود نائب السلطنه وقت ازلندن برشته نظم درآورد سپس قصیده دیگرخود را درتهنیت اولین جشن درسال ۱۳۱۴هجری در دربارامیرعبدالرحمن خان سروده ولقب ضیاء المله والدین را ازآن خودساخت.

قاری عبدالله پس ازمدتی خدمت بدربار، برای روشن شدن اذهان مردمش بویژه تربیه نسل آینده کشوردرخود رسالتی احساس میکرد وهمین احساس مسئوولیت سبب شد تا سالیان درازی بعنوان معلم واستاد بتدریس اشتغال داشته باشد. وی یکی ازنخستین آموزگاران لیسه حبیبیه وسایرمکاتب عالیه ای که  بعدها تاسیس گردید، بوده وتعداد زیادی ازشاعران ونویسندگان دوره بعد بطورمستقیم وغیرمستقیم ازجمله شاگردان وتعلیم یافتگان اوبشمارمیروند

یکی ازکارهای سترگ وخدمات برجسته دیگراو تالیف وتصنیف کتب درسی مکاتب آنروزگاردررشته های ادبیات فقه اللغه، تاریخ، منطق ، بلاغت ، معانی وبیان، نقدادبی ، ترجمنه ها وتحقیقات وتدقیقات امورعرفانی است ، بدینگونه قاری درتاریخ معارف جدیدافغانستان سهم عمده ای را بعهده گرفت کمه ثمراتش برهمگان قابل لمس است.

عشق قاری بشعردری عمدتا حاصل عشق ومحبت واحترام اوبه انسان بود وشعراومحصول رسیدن بچنین انسانی درتمامی اشعاراوبویژه قصایدیکه درباب آزادی واستقلال واستعمارواستبداد ستیزی بمناسبت سالگرداستقلال افغانستان سروده این شیفتتگی وشیدایی بصورت بلاانقطاع موج میزند.

غزلیات اوبا آنکه بخش عمده آن بشیوه شاعران سبک هندی بویژه کلیم کاشانی ، بیدل وصائب تبریزی سروده شده است اما بسبب قدرت قاری برفن شعروسادگی روانی برقله شعردری جای دارد ، قاری عبدالله که درسال ۱۳۱۲لقب ملک الشعرای افغانستان را ازآن خودساخت ،ازادبای بزرگ زمان خود بود و صاحب تالیفات گرانسنگی درادب وعرفان قاری عبدالله ملک الشعرا مردی شریف ، بزرگوار، متواضع وفروتن ازدنیا وتعلقات چشم پوشیده بود چنانکه گفته است:

 هوای رتبه مرا از غروردرسرنیست

که لایق سرما مغزهست وافسرنیست

قاری عبدالله عمردرازیافته ودوران شاعری اومعاصراست با دوره حکومت امیرعبدالرحمن خان ۱۲۱۹ـ ۱۲۹۷ تا بخشی ازدوران پادشاهی ظاهرشاه (سال خلع ۱۳۵۲) وسرانجام ملک الشعرای افغانستان این خدمتگارعالم معارف وثقافت بروز جمعه نهم ثورسال ۱۳۲۲ هجری شمسی بعمر۷۵ سالگی سرببالین خواب گذاشته وبه لامکان سفرکرد.

نام ویادش گرامی

(())(())(())(())(())(())