|
نمایش 250 اثر حفریاتی موزیم ملی افغانستان در ایالات متحدۀ امریکا
سرانجام بپایان رسید. قرار است بتاریخ سی ام سپتمبر 2009 م. آثار مذکور
جهت
نمایش از نیویارک به شهر ( اوتاوا ) پایتخت کشور کانادا آورده شود ودر
تالارموزیم تمدن کاناد
(Canadian
Museum of Civilization)
سراز
تاریخ اول ماۀ نومبر، به نمایش گذاشته شود. این مطلب را سرمحقق میرعبدالرؤف
ذاکر آمر انستیتوت باستانشناسی افغانستان که از کابل بمنظور انتقال این
آثار( از نیویارک به اوتاوا) به نیویارک آمده اند؛ طی یک صحبت تیلفونی
اظهارداشتند.
طبق
پلان مطروحه ؛ ترتیب و تنظیم آثار مذکور در تالار موزیم تمدن کانادا مدت
تقریبا یک ماه را دربر خواهد گرفت تا برای نمایش بروی علاقمندان اش آماده
ساخته شود. این آثار برای مدت چهار ماه از روز افتتاح نمایش آن، در تالار
موزیم تمدن کانادا در شهر اوتاوا در معرض نمایش قرار داده میشود تا
علاقمندان بطور رایگان از آن دیدن بعمل آورند.
چهار
ماه فرصت خوب و مناسبی برای ما افغان های مقیم کانادا مخصوصآ نسل جوان
افغان مامیباشد تا از این آثار - یادگار نیاکان ما - در اوتاوا دیدن نماییم
و آنهای از ما که تا کنون این آثار را ندیده اند؛ با دیدن آن؛ با بخش اندکی
از تمدن و فرهنگ بزرگ پدران شان آشنایی یابند.
شرح و
معرفی مختصراین آثار و ساحات مکشوفۀ آنرا از لحاظ مطالعات باستانشناسی قبلآ
نگاشته و آنرا غرض مطالعۀ هموطنان عزیز افغانم در شمارۀ گذشتۀ ماهنامۀ
وزین زرنگار (15 سپتمبر- 2009 م.) و سایت زیبا و جهانی کابل نات
Kabulnath.de؛
بخش همدلان کابل نات در زیر تصویر ونام ( محمد اکبر امینی) به نشر رسانده
ام که امیدوارم تا اندازۀ برمعلومات عزیزانم در مورد این آثار و ساحات
مکشوفۀ آن، افزوده باشم. مخصوصآ اینکه در آن نبشته قسمتی از خاطرات حفریات
دور سوم طلاتپه را که من نگارنده در آن حفریات اشتراک داشتم ، برای اولین
بار نشر کردم و مطالبی را از اعمال و نیات داکتر سریاندی باستانشناس روسی
برملا کردم تا نسل های بعدی ما در آینده هوشیار بوده متوجۀ حرکات و نیات
این باستانشناسان خارجی باشند.
مطلب
جدید و مهمی دیگری را که در این نبشته به اطلاع هموطنان افغانم میخواهم
برسانم باز هم مربوط به این آثار موزیم ملی افغانستان میباشد و آن اینکه در
جریان نمایش آثار مذکورکه به ابتکار موسسۀ نشنل جیوگرافیکل صورت پذیرفته
است البوم جدیدی از آثار موزیم ملی افغانستان بطور کل واین آثار به نمایش
گذاشته شده بطور خاص، به سه ادیشن انگلیسی، پشتو و فارسی به قطع و صحافت
بسیار زیبا، در 288 صفحه به همکاری علمی پروفیسور پاول برناردPaul
Bernard
باستانشناس فرانسوی که قسمتی از عمر خود را صرف حفریات و تحقیقات
باستانشناسی در افغانستان نموده و مخصوصآ اینکه برای مدت پانزده سال، کار
حفریات ساحۀ باستانی آی خانم را با زحمات شباروزی رهنمایی کرده؛ تهیه
گردیده است. محترم
فرانسوا ژاریژ
Jean Francois Jarrige
آمربخش هنر های آسیایی موزیم گیمی، محترم پیرکامبون
Pierre
Cambon
و محترم پرونیک شیلتس
Veronique Schiltz
آمر موزیم گیمی فرانسه نیز در امر تهیه مطالب، چاپ و غیره امور البوم مذکور
که مایۀ افتخار ما افغان ها میباشد سهم فعال داشته اند.( عکس های نمره 1،2
، 3 و4)
در
این البوم شرح کامل چهار ساحۀ باستانی افغانستان که آثار ساحات مذکور به
نمایش جهانی گذاشته شده؛ از لحاظ مطالعات باستانشناسی داده شده است. علاوتآ
شرح علمی و تخصصی تعداد زیادی از این آثار و آثار دیگرموزیم ملی افغانستان
در لابلای اوراق البوم مذکور آورده شده که ارزش علمی البوم را بسیار بلند
برده و آنرا از سطح صرف یک البوم ؛ بسویۀ یک کتلاگ و کتاب پر ارزش علمی از
باستانشناسی افغانستان درآورده که درنوع خود بی نظیر است.
من
(نگارنده) منحیث یک افغان وکسیکه چند سالی در انستیتوت باستانشناسی
افغانستان باصطلاح بالا و پایین دویده ام؛ از دست اندرکاران و
برگزارکنندگان این نمایش و ذوات محترمیکه در تهیۀ البوم مذکور، همچنان
ترجمه و چاپ ادیشن پشتو و فارسی آن زحمت فراوان کشیده اند ودرمعرفی چهرۀ
اصلی باستانی افغانستان به جهانیان، کوشیده اند ابراز سپاس و قدردانی می
نمایم و برگزاری این نمایش و تهیۀ البوم مذکور را درجهت معرفی کلتور و
تاریخ پرغنای کهن افغانستان عزیز و سهم نیاکان ما در انکشاف تمدن جهانی
بسیار ارزنده و مفید میدانم. توصیۀ من برای جوانان ما درکانادا این است تا
ازاین آثار در اوتاوا دیدن نمایند و البوم آنرا که به زبان های انگلیسی ،
پشتو و فارسی افغانستان نگاشته شده است حتمآ مطالعه نمایند.
گرچه
در تقریبآ بیست سال قبل البوم زیبای بقطع و صحافت بسیار عالی صرف از آثار
طلا تپه از طرف روسها به کمک فنی عکاسان جاپانی، به زبان انگلیسی برای
اولین بار طبع گردید؛ لیکن البوم مذکور بدسترس مردم ما بسیار کم قرار داه
شد و گفته میتوانیم که حتی به کتابخانه های کشورما هم گذاشته نشد.
قرار
اظهارات محترم ذاکر با انتقال آثار از نیویارک به اوتاوا؛ چند صد جلد
ادیشن انگلیسی البوم جدید که از طرف دولت کانادا خریداری شده است نیز به
اوتاوا انتقال داده خواهد شد تا در کتابخانه ها و مراکز فرهنگی سرتاسر
کانادا بدسترس علاقمندان آن گذاشته شود که توزیع این البوم ها در کانادا به
معرفی بیشتر تاریخ و فرهنگ پربار گذشتۀ افغانستان بسیار مفید واقع خواهد شد
و مردم این کشور چهرۀ اصلی تاریخی و تمدن سرزمین معمر و کهن سال افغانستان
امروزی و مردم با کلتور آنرا بهترخواهند شناخت.
ادیشن
پشتو و فارسی این البوم عینآ مانند ادیشن انگلیسی آن به قطع ، صحافت، سایز
و مواد مشابه میباشد که بمصرف گردانندگان این نمایش تهیه و چاپ شده است تا
بطور خاص و رایگان درکتابخانه ها و مراکزعلمی و فرهنگی افغانستان قرار داده
شود که به نمایندگی ازافغانهای عزیز داخل کشورم از تهیه کنندگان این البوم
ها، جهان سپاس و شکران می نمایم.
میدانیم که تحقیقات و مطالعات باستانشناسی افغانستان اکثرآ توسط تیم های
باستانشناسی خارجی انجام داده شده که متأسفانه تمام نشرات از این مطالعات
به زبانهای خارجی خود تیم های مذکور صوت گرفته است و مردم ما از محتوی و
مطالب آن بعلت نابلدی به زبانهای خارجی، بی بهره مانده اند.
بعد
ازسال 1922 م. که باستانشناسان فرانسوی با امضای قرارداد رسمی سلسلۀ
تحقیقات و حفریات باستانشناسی را در افغانستان رسمآ آغاز و ادامه دادند
کدام نشریۀ خاص باستانشناسی به زبان های ملی پشتو و فارسی رویکار نیامد تا
مردم ما در جریان نتایج این کشفیات قرار گرفته بتوانند. این وضع تا سال های
1978 م. کما کان دوام داشت. در این مدت تقریبآ نیم قرن صرف مجلات آریانا،
افغانستان، لمر، کابل و سالنامۀ کابل جسته جسته در جنب مطالب اختصاصی شان
بعضی ازترجمه های مضامین مربوط به باستانشناسی افغانستان را بنشر میرساندند
ولی در کل روی هرمنظوریکه بود کوشش بعمل می آمد تا نتایج کشفیات
باستانشناسی افغانستان از چشم مردم ما بدور نگهداشته شود. طوریکه در یکی از
نبشته هایم قبلآ گفته ام از سال 1922 تا سال 1978 م. در کتب تاریخ که
درتمام سطوح معارف و موسسات عالی تعلیمی افغانستان تدریس میگردید؛ حتی نامی
از باستانشناسی برده نمی شد چه رسد به آنکه باستانشناسی بحیث یک مضمون علمی
و نیاز امروزی افغانستان باستانی در مکاتب و پوهنتون آن روز ما تدریس می
شد.
بعد
از سال 1978 م. به اثر توجۀ دولت کمونستی وقت افغانستان، نخستین قدم ها
درمعرفی علم باستانشناسی و نتایج تحقیقات باستانشناسی افغانستان برای مردم
ما گذاشته شد. مطالبی درارتباط به علم باستانشناسی برای اولین بار درمکاتب
افغانستان تدریس و دیپارتمنت باستانشناسی اگرچه با کمبود کدر علمی تخصصی
مواجه بود برای اولین بار در پوهنتون کابل افتتاح شد. بهمین ترتیب انستیتوت
باستانشناسی افغانستان از سال 1343 ش. که سال افتتاح آن میباشد تا سال 1358
ش. مدت تقریبآ پانزده سال، فاقد ارگان نشراتی ویژۀ خود بود. در این مدت
آمرین انستیتوت مذکور اعضای این انستیتوت را اجازۀ نوشتن حتی یک سطر در
مورد باستانشناسی افغانستان هم نمیداند. در سال 1358 ش. بود که نخستین
شمارۀ مجلۀ باستانشناسی افغانستان که نگارنده اولین مهتمم آن بودم به زبان
های ملی پشتو، فارسی، انگلیسی، فرانسوی و روسی از چاپ برآمد و از آن ببعد
بود که یک تحرک نسبی در کار منسوبین علمی آن انستیتوت رونما شد و اعضای
مذکور از موقف و حالت صرف حفار و یاری رسان تیم های خارجی بیرون برآمدند و
اجازه یافتند تا روی پروژه های باستانشناسی افغانستان زیر نظر استادان
رهنما کار نمایند و در کدرعلمی اکادمی علوم افغانستان پذیرفته شوند.
بتعقیب، مجلات ( تحقیقات کوشانی) و (هرات باستان) بترتیب منحیث ارگان های
نشراتی مرکز بین المللی مطالعات کوشانی و پروژۀ بین المللی حفظ آبدات
تاریخی هرات به نشرات آغاز کرد که هر سه مجله به کتابخانه ها و مراکز
فرهنگی و علمی داخل و خارج افغانستان توزیع میگردید. این مجلات درعین حال
که مطالب نگاشته شده بوسیلۀ باستانشناسان خارجی از تحقیقات شان در
افغانستان را به شیوۀ برگردان به زبان های پشتو و فارسی نشر میکرد؛ سر آغاز
پژوهش های مستقلانۀ باستانشناسان جوان افغان را نیز مژده میداد که همه،
فضای مطالعات باستانشناسی افغانستان را تا اندازۀ مشبوع نگه میداشت.
از
جملۀ هر سه مجلۀ فوق الذکر تنها مجلۀ باستانشناسی افغانستان از سال 2001 م.
به این طرف به نشرات اش دوباره ادامه داده، دو مجلۀ دیگر ازهمان سالهای
1365 ش. تا کنون از نشرات باز مانده است.
اکنون بعد از گذشت تقریبا سی سال جنگ و بدبختی ها، مجلات مذکور بحیث منابع
دست اول در مورد باستانشناسی افغانستان مورد استفادۀ جوانان افغان قرار
دارد که البوم های جدید پشتو و فارسی آثار موزیم ملی افغانستان در پهلوی آن
غنیمت بزرگ دیگری برای نسل جوان افغان ما در داخل کشور بوده میتواند.
یک
یک جلد ازهرسه نوع این البوم ها اخیرآ توسط محترم ذاکر در دسترسم قرار داده
شده است که ازلطف ایشان و محترم حامد اعتمادی که زحمت پست کردن ومصارف پستی
البوم ها ی وزمین مذکورا بعهده گرفتند یک دنیا تشکر میکنم.پایان
عکس
نمره 1 : اابوم انگلیسی و پشتواز آثار موزیم ملی افغانستان. ادیشن فارسی آن
نیز چاپ شده که فعلآ در دسترس نگارنده قرار ندارد.عکاسی: نگارنده.
عکس
نمره 2: کاسۀ منقوش طلایی مکشوفۀ تپۀ فلول بغلان که در آن تصویر دو نرگاو
کوهاندار کنده شده است.شرح این اثر با آثار دیگر تپۀ فلول در مضمون ( معرفی
مختصر آثار موزیم ملی افغانستان در نیویارک) در شمارۀ قبلی این سایت داده
شده است. این
اثر
مربوط به عصر برونز ( 2000 - 2100 ق.م.) میباشد. کاپی
از البوم جدید :
Hidden
Afghanistan .
عکس
نمره3: جام منقوش طلایی مکشوفۀ تپۀ فلول بغلان که درآن تصویر خوک وحشی حک
گردیده است. مربوط عصر برونز( 2000 – 2100 ق.م.). کاپی از البوم جدید
Hidden Afghanistan
عکس
نمره 4 : کاسۀ منقوش طلایی مکشوفۀ تپۀ فلول بغلان با تریینات هندسی. مربوط
عصر برونز(2000 – 2100 ق.م.). کاپی از البوم جدید
hidden
Afghanistan
.
باساس
معلومات ارائه شده در این البوم جدید؛ از پنج کاسۀ طلایی تپۀ فلول بغلان
فقط همین سه اثر باقی مانده که فعلآ درنمایش جهانی قرار دارد. متباقی آثار
تپۀ فلول فعلآ معلوم نیست. طبق ادعای منسوبین موزیم ملی افغانستان: یکی از
ظروف نقره یی این مجموعه در سال 1989 م. در جملۀ آثاری بود که وزارت
اطلاعات و کلتور وقت نگه میداشت و یکی دیگر آن زمانی در بازار آرت لندن
دیده شده بود.
|
