این جا درمسال (عبادتگاه) هندو ها در کارته پروان شهر کابل است، یگانه مدرسه ای که کودکان پسر و دختر هندو و سیک علاقمند به تعلیم، می توانند بدون هراس و ترس تنها مسائل مذهبی را فرا گیرند.

مشخصات هندوهای افغانستان، چهره های سیاه رنگ شان بوده و مشخصه سیک ها نیز نتراشیدن موهای سر و ریش و به خصوص جمع نمودن موها و بستن آن به شکل هرم در بالای سرشان است.

همین نشانه ها باعث شده تا کودکان این اقلیت های قومی و مذهبی در افغانستان، در جاده ها و مکاتب عمومی از سوی کودکان مسلمان مورد توهین لفظی قرار گرفته، اذیت فیزیکی شده و از تعلیم در مدارس عمومی باز مانند.

در درمسال کارته پروان، دختران هندوها در یک گروه، دختران سیک در گروه دیگر و همین گونه پسران هندو و سیک در زیر یک سقف اما در گروه های جداگانه توسط استادان شان درس مذهبی می آموزند.

 »ویکی سینگ»، پسر ۱۱ سال سیک، یکی از دانش آموزان همین درمسال است. وی در حالی که موهایش را در مرکز سرش جمع نموده و با یک پارچه زرد رنگ بسته، از علاقمندی اش به آموزش یاد می کند.

وی که یک ماه نیز در مکتب عمومی درس خوانده، می گوید که علاقه داشت تا مانند دیگر پسران مکتب عمومی را تمام نموده و وارد دانشگاه شود، اما به دلیل آزار و اذیت از سوی پسران غیر هندو مکتب را ترک کرده است.

ویکی می گوید: « هم درسی هایم مرا کافر، کچالو (سیب زمینی) و هندو گفته و بعضی وقت ها لت و کوب (ضرب و شتم) می کردند. به همین دلیل دیگر مکتب نرفته، تنها در درمسال درس مذهبی می خوانم.«

»مونا» دختر ۹ ساله هندو که وی نیز در درمسال درس مذهبی می خواند، می گوید که علاقه داشت تا مکتب برود و درس بخواند، اما فامیلش (خانواده اش (از ترس این که وی در مکاتب اذیت و توهین شود به او اجازه مکتب رفتن را نداده است.

اما بیرون از درمسال، در لیسه (دبیرستان) عالی استقلال شهر کابل، «رنجیت سینگ» یکی از دو دانش آموز هندو ها و سیک می گوید که وی نیز در ابتدا از سوی هم صنفی هایش با الفاظی چون هندو، کافر و کچالو توهین می شد ولی به دلیل علاقه به آموزش، این همه را تحمل می کرد.

او می گوید که حالا هم صنفی هایش با وی دوست شده و در مدرسه هیچ مشکلی ندارد، اما در مسیر راه هنوز هم برخی از مردم وی را به دلیل هندو بودنش توهین می کنند.

رفتار دانش آموزان و مدیران مکاتب چگونه است؟

شماری از دانش آموزان غیر هندو می گویند، آنان می دانند که هندوها و سیک ها نیز اتباع افغانستان هستند، اما از روی شیطنت و تفریح دانش آموزان هندو را اذیت می کنند.

اما برخی دیگری از دانش آموزان مسلمان، این گونه شیطنت ها را که باعث می شود تا کودکان هندو ها و سیک از آموزش بازمانند را بی انصافی می دانند.
«فردوس فرخ امیری» یک دانش آموز مسلمان در لیسه عالی استقلال می گوید که هندو ها[هندوان افغانستان] نیز اتباع افغانستان بوده و دانش آموزان مسلمان نباید آنان را اذیت نموده و مانع تحصیل شان شوند.

وی می افزاید که عده ای از دانش آموزان به دلیل عدم آگاهی و نداشتن تربیت سالم خانوادگی، باعث توهین و تحقیر برادران هندوان افغان شده و باید به این گونه دانش آموزان فهمانده شود که با یکدیگر تفاوت ندارند.

استادان و مدیران مکاتب می گویند که آنان تلاش می کنند تا دانش آموزان هندو و سیک ها، از سوی دیگر شاگردان اذیت فیزیکی و توهین لفظی نشوند، اما برخی از دانش آموزان به دور از نظر آنان این کار را می کنند.

»سید ناصر عسکر زاده»، مدیر لیسه استقلال کابل می گوید که آغوش معارف) آموزش و پرورش) به روی تمام اتباع کشور چه هندو و چه مسلمان باز بوده و مطابق قانون، همه شهروندان کشور حق آموزش و تعلیم را دارند.

آقای عسکر زاده می گوید که بیست سال قبل، شمار دانش آموزان هندو ها در کشور زیاد بود، اما به دلیل جنگ ها، هندو ها و سیک ها نیز مانند دیگر اقوام کشور، مهاجر شده و حضور دانش آموزان آنان نیز در مکاتب کم رنگ شده است.
نظر به ارقامی که آقای عسکر زاده عنوان کرد، در حالی که در لیسه استقلال بیش از هفت هزار دانش آموز وجود دارد، تنها دو تن شان هندو و سیک هستند.

نگرانی از بی سواد ماندن

شهروندان هندو ها و سیک در افغانستان می گویند که اگر وضعیت به همین گونه ادامه یابد و زمینه برای آموزش و پرورش کودکان شان مساعد نشود، نگرانی آن وجود دارد که بی سواد بمانند.

«انار کلی هنریار»، یک نماینده هندو ها و سیک در کابل، می گوید که به دلیل توهین، تحقیر و لت و کوب اطفال هندو و سیک در مسیر راه و در داخل مکاتب، آنان از درس دلسرد شده و نمی توانند به صورت رسمی درس بخوانند.

وی می گوید که در حال حاضر کمتر از ده دانش آموز هندو ها و سیک در مکاتب کابل درس می خوانند و حدود ۳۰ کودک دختر و پسر  روزانه یک ساعت مسائل مذهبی را در درمسال می آموزند، در حالی کودکان زیادی از تعلیم باز مانده اند.

خانم هنریار می افزاید که با وجود این که بارها از وزارت معارف تقاضا نموده اند تا به مشکل دانش آموزان هندو ها و سیک رسیدگی نموده و یک راه حل پیدا کند، اما طی هفت سال گذشته هیچ توجهی صورت نگرفته است.

»چرند سینگ» که پدر سه کودک است، می گوید که آن عده از هندو و سیک ها که سرمایه دار بودند به دلیل این که اطفال شان بی سواد بزرگ نشوند، به کشورهای خارج مهاجر شده اند، اما برخی دیگر مانند وی که وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند در کشور باقی مانده اند.

او که نگران بی سواد ماندن کودکانش است می گوید که به دلیل لت و کوب و توهین اطفالش از سوی اطفال دیگر اقوام، آن ها به مدارس عمومی نرفته و حالا صرف یک دخترش در درمسال درس مذهبی می خوانند.

»خالد مقصودی» یک شهروند مسلمان کابل نیز با نگرانی هندوها و سیک های افغانستان خود را شریک دانسته و می گوید خانواده ها باید به اطفال شان بفمانند که مانع تعلیم و آموزش کودکان هندو نشوند.

تبعیض ممنوع

در افغانستان اقوام مختلف زندگی می کنند، اما اکثریت مسلمان بوده و هندوها و سیک ها تنها اقلیت مذهبی غیر مسلمان هستند.
اما در قانون اساسی افغانستان هر نوع تبعیضی علیه اقلیت های قومی و مذهبی ممنوع بوده و دولت نیز مکلف شده تا زمینه آموزش را برای همه شهروندان کشور مساعد سازد.

»بهروز جهانیار» از فعالان حقوق بشر و استاد یک دانشگاه خصوصی در کابل می گوید که هندوها و سیک ها اتباع افغانستان بوده و تمام مواردی که قوانین برای دیگر اتباع کشور از جمله آزادی و حق تعلیم پیش بینی کرده است، برای آنان نیز باید در نظر گرفته شود.

وی گفت که در مواد ۶، ۲۲، ۱۶، ۱۷ قانون اساسی افغانستان، هر نوع تبعیض ممنوع اعلام شده، انکشاف (توسعه) متوازن در همه مناطق و ارتقای معارف در همه سطوح و تعلیمات دینی و مناسک شهروندان از مکلفیت (مسئولیت) حکومت عنوان شده است.

راه بیرون رفت چیست؟

شهروندان هندو و سیک در حال حاضر یگانه راه حل را ایجاد مکاتب ابتدایی اختصاصی برای اطفال شان می دانند، اما مسئولان معارف افغانستان آن را راه حل نمی دانند.

«اجیت سینگ» یک باشنده (ساکن) شهر جلال آباد ولایت (استان) ننگرهار در شرق افغانستان می گوید که آنان مدارس اختصاصی ندارند و اطفال شان صرف در درمسال درس مذهبی می خوانند.

وی می افزاید که تنها یک موسسه، زمینه آموزش را برای اطفال آنان در جلال آباد مهیا کرده، اما هیچ مکتبی از سوی دولت برای شان تاسیس نشده است.

همچنان هندوها و سیک های ولایت کندهار (قندهار) شاکی اند که فرا راه آموزش اطفال شان مشکلات وجود دارد، اما دولت تاکنون برای حل آن اقدامی نکرده است.

سردار سینگ، نماینده هندو ها و سیک ها در ولایت جنوبی کندهار، می گوید که اطفال آنان با اطفال مسلمانان در مکاتب یک جا درس می خواندند، اما بر اثر برخورد نادرست و لت و کوب شان توسط دیگر اطفال از مکتب رفتن دلسرد شده اند.

وی می افزاید که چندین بار از وزارت معارف خواسته اند تا حداقل یک مکتب مخصوص برای اطفال آنان ایجاد کند، اما تاکنون اقدام نشده و صرف یک زمین را برای اعمار آن مشخص کرده است.

انار کلی هنریار نیز می گوید، در هفت سالی که گذشت با وجود تقاضای مکرر از وزارت معارف به خاطر ایجاد یک مکتب ابتدایی تاکنون این خواست شان عملی نشده است.

خانم هنریار می افزاید که آنان خواهش اضافه ندارند. یک مکتب ابتدایی می خواهند که اطفال شان تا صنف ششم در آن جا آموزش ببینند و برای شامل شدن در مکاتب عمومی آماده شوند.

اما «محمد صدیق پتمن» معین (معاون) وزارت معارف افغانستان می گوید که وزارت معارف آماده است تا برای هندوها و سیک ها مدارس جداگانه بسازد، اما این کار به ضرر خودشان است زیرا از تعلیم در مکاتب عموی که هیچگونه ممانعتی وجود ندارد، باز می مانند.

معین وزارت معارف افغانستان اضافه می کند که آنان اعمار (ساختن) مکاتب برای هندوها و سیک ها را در کابل و ننگرهار آغاز کرده اند، اما شماری از هندوها نیز با این کار مخالف هستند و می خواهند فرزندان شان در مکاتب عمومی درس بخوانند.

این در حالیست که قبل از جنگ های داخلی، شمار دانش آموزان هندو و سیک در مکاتب عمومی کشور پر رنگ بوده و کسی برای آنان مشکل ایجاد نمی کرد.
کارشناسان می گویند که جنگ های چندین ساله علاوه بر ویرانی ها، باعث فقر فرهنگی شده و تاثیر گذاشته تا کودکان مسلمان، اطفال هندو ها و سیک های کشور را نپذیرفته و مانع تعلیم شان شوند.

در حال حاضر، هندو ها و سیک های افغانستان در ولایت های کابل، کندهار، هلمند، ننگرهار و غزنی زندگی می کنند که  بیشترشان تاجر و مغازه دار هستند.