۱۹ دسمبر ۲۰۱۲ :جناب رییس و اعضای محترم شورای امنیت !
می خواهم بصورت مختصر فعالیت یکساله خویش را به نیابت از خانواده ملل متحد در افغانستان حضور شما به عرض برسانم که چالشی بس بزرگ و اما یک امتیاز برایم بشمار میرود.


به تصویر کشاندن افغانستان بصورت مکرر و مداوم به مثابه جایگاه جنگ و ترور توسط رسانه های بین المللی در کابل نگران کننده است. بدون شک هنوز هم مشکل ها و تراژیدی در این کشور وجود دارد. من شخصأ با افراد مجروح و داغ دیده ملاقات کرده ام و شاهد آن هستم که تهدید و ترس چه اثرات طاقت فرسایی را می تواند بوجود بیآورد. اما افغانستان امروز فراتر و بیشتر از این مسایل است.
در سفر سال گذشته ام به ۲۲ ولایت، دختران و پسرانی را دیدم که دور از تصور ما نسبت به یک دهه قبل، اکنون از آموزش خوبی برخوردار می باشند؛ شهر ها و روستا های پر جمعیت و صنعتی در حال رشد اند و نهاد های دولتی با آهنگ کندی در حال توانمند شدن اند و با این وجود افغانها تصمیم گرفته اند، تا خودشان سرنوشت خود را به دست بگیرند.
هرگونه انتقال – در ذات خود - یک دوره بسیار حساس می باشد. قاطعیت و مشارکت پایدار با افغانستان چیزیست که در مرحله کنونی لازم است و این خود تضمین می کند که افغانها به ایجاد آینده بهتر اعتماد و توجه دارند.
کنفرانس های توکیو و شیکاگو اساس و بنیاد مستحکمی را ایجاد کرد. برای دوره انتقال و یک دهه بعد از انتقال هم کمک های بین المللی جدی تعهد شد و اما باید طوری مصرف گردد که باعث تقویت مجدد حاکمیت افغانها گردد. دولت به نوبه خود در برابر حسابدهی و ایجاد نهاد های مردمی، رعایت حقوق بشر، اقتصاد پویا و توسعه پایدار تعهد کرده است.
همه تلاش ها در این مدت به ایجاد سیستم و ساختار ها برای پالیسی دیالوگ میان دولت و جامعه بین المللی جهت پاسخ و نظارت بر تعهدات معطوف بوده. من از ادعای قاطع افغانها برای ضمانت پایداری این حرکت استقبال می نمایم.
کمیته رهبری که در سطح بلند سیاسی بر اجرای تعهدات نشست توکیو نظارت و راهنمایی دارد، اولین نشست مشترک و مثبت خویش میان دولت و شرکای انکشافی اش را با بحث روی مسئله انتخابات و حکومتداری به تاریخ ۵ دسمبر برگزار کرد. نشست بعدی روی مسایل حکومتداری محلی، تمامیت مالی عامه و رشد فراگیر به عنوان ضامن پروسه انتقال پایدار بحث خواهد کرد.
تصویب پالیسی مدیریت کمک ها همراه با استراتیژی های توافق شده برای کمک انکشافی موثر یکی از تعهدات کلیدی انجام شده توسط جامعه بین المللی بود. قرار است در ماه جنوری نشست بورد مشترک هماهنگی و نظارت روی این سند توافق کند. نهایی شدن برنامه های اولویت ملی نیز به عنوان محرک های اجرای تعهدات توکیو از اهمیت برجسته ای برخوردار هستند.
حکومتداری سالم و مردمی برای اصل موضوع انتقال محوری بوده و از ثبات و پایداری نیز حمایت می کند. این مساله انتقال قدرت را که مورد قبول اکثریت و بر اساس قانون اساسی باشد، با انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۳نیز شامل می شود. دستاورد قانونی و مورد توقع این انتخابات می تواند تأثیر و پیامد های جدی بر ثبات در سراسر منطقه داشته باشد.
کمیسیون مستقل انتخابات، تاریخ برگزاری انتخابات را از همین اکنون ۵ اپریل ۲۰۱۴ تعیین کرده است. این گونه وضاحت برای اراده و قاطعیت سیاسی و برنامه ریزی های عملیاتی بسیار مهم می باشد. بخش دوم شاخص انتخاباتی ایجاد یک ساختار انتخاباتی معتبر و نیرومند تا اوایل سال ۲۰۱۳ می باشد. همانگونه که موضوع مورد توافق مهم است، چگونگی توافق روی آن با تعهد در برابر یک پروسه شفاف، فراگیر و بر اساس مشوره نیز مهم می باشد.
مسایل حیاتی مانند سیستم انتخابات، انتصابات در پست های مدیریتی و میکانیزم حل اختلافات همه از موضوعاتی اند که در حال حاضر مورد بحث جدی قرار دارند. توافق کلی طور نهادینه آن زمانی می تواند بهتر بدست آید که در زمینه سند تقنینی تصویب گردد و من پیشرفت هر دو قانون انتخابات را که نیازمند توافق همه جوانب است، از نزدیک تعقیب می کنم.
مشروعیت دستاورد انتخاباتی از طریق توافق میان دست اندرکاران مختلف بر سر چهارچوب انتخاباتی بشکل احسن حصول می گردد. بنابرین نبود یک پروسه جامع در انتصاب اخیر مأمور ارشد انتخاباتی باعث یأس و نا امیدی شد.
شورای وزرا از ایجاد یک سیستم برای تشخیص هویت رأی دهندگان و مشروعیت آن بر اساس دو ستون حمایت می کند. بدین معنی که کارت هویت الکترونیکی صادر گردد و در ضمن یک سلسله اقدامات بازدارنده تقلب که نیازمند رویکرد منسجم تمام نهاد های انتخاباتی و رهبری قوی افغانی در اجرای برنامه کارت هویت ملی می باشد، باید صورت گیرد. این گونه اقدمات باید با رعایت و تقویت مجدد نقش و مسوولیت های مختلف قانونی نهادهای مختلف بشمول صلاحیت کمیسیون مستقل انتخابات در اجراء و نهایی ساختن فهرست رأی دهندگان می باشد. آنها باید تا حد وسیع حق رأی افغانها را در سراسر کشور تضمین کنند و در ضمن شرایط لازم برای مشارکت کامل افغانهای زن و مرد را در روز انتخابات در سراسر کشور فراهم نمایند.
با توجه به تنظیم یا آرایش مجدد کمک های انتخاباتی، مأموریت ملل متحد تحت عنوان نیاز سنجی در ماه دسمبر بنا به دعوت کمیسیون مستقل انتخابات بار اول به کابل سفر کرد. این یک پروسه رسمی به رهبری گروه امور انتخاباتی جهت ارزیابی محیط سیاسی و انتخاباتی، چهارچوب حقوقی و قانونی، ظرفیت و نیاز های شرکای انتخاباتی می باشد.
به دنبال سفر دوم در اوایل سال ۲۰۱۳ تیم نامبرده رهبری ملل متحد را جهت حمایت از پروسه انتخابات به رهبری و اداره خود افغانها با فراهم کردن داده های مناسب، مشوره خواهد داد.
بخاطر تضمین مشروعیت نهاد ها تلاش ها در برابر فساد از اهمیت خاصی در این اجندا برخوردار می باشد. من از گزارش دهی سریع کمیته مستقل ارزیابی و نظارت در خصوص بحران کابل بانک استقبال می نمایم. برگزاری یک تحقیق آشکار بخاطر حسابدهی آشکار گام مهمی شمرده می شود. نیاز به اقدام جدی از جانب دولت در جهت تقویت سکتور مالی کشور می باشد تا اطمینان حاصل گردد که این اتفاق تکرار نخواهد شد.
اثرات تباه کننده صنعت مواد مخدر با فساد رابطه تنگاتنگ دارد. افزایش میزان محصولات حشیش و تریاک در این دوره طوری که گزارش شده، باید به مثابه هشداری باشد که اقتصاد غیر قانونی یکی از موانع جدی در برابر انکشاف رسمی و رشد پایدار می باشد. توجه گسترده برای برخورد با این پدیده شوم نه تنها به عهده تمویل کنندگان بین المللی بلکه نیازمند هرگونه تلاش موازی بخصوص استفاده از پلاتفورم هایی مانند اقدامات اعتبار سازی پروسه استانبول برای مبارزه با مواد مخدر نیز می باشد.
در اخیر می خواهم بگویم که بخاطر تضمین یک چهارچوب نهادی سالم، شاهد تأخیر طولانی در یک سلسله انتصابات در پست های ارشد بوده ام، که شامل مقتضای قانون اساسی برای تعین قاضی القضات جدید نیز می شود. در حین حال جامعه مدنی هنوز هم نگران طولانی شدن پروسه انتصابات در کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان است. برای اعتبار پایدار این نهاد که صلاحیت قانونی دارد و کار آن بصورت گسترده طی ده سال اخیر مورد احترام و قابل قبول بوده، داشتن رهبری پویا و موثر بسیار ضروری می باشد.
همانگونه که در نشست توکیو واضح شد، حفاظت از حقوق بشر یکی از مبانی مهم برای مشروعیت دولت و سنگ تهداب مشارکت پایدار بین المللی می باشد. دستاورد های ده سال اخیر بخصوص در عرصه حقوق زنان و دختران باید تقویت و گسترده تر شود.
طی سه سال اخیر شاهد پیشرفت در تطبیق قانون محو خشونت علیه زنان بودیم، اما هنوز تقاضا های زیادی بی پاسخ مانده و فقط تعداد کمی از این گونه موارد گزارش شده است. اما چیزی که به نظر میرسد باعث افزایش اعتماد مسوولین به برخورد با این مسایل و پیگیری موفقانه شده باعث دلگرمی من می شود. واحد حقوق بشر یوناما طی یک سال گذشته در بیش از ۱۶ ولایت تحقیقاتی را انجام داده و در نتیجه ۴۷۹ مورد خشونت علیه زنان، ۱۶۳ مورد کوتاهی مسوولین در اعلام جرم و ۱۰۰ مورد اتهام را ثبت کرده است.
در این دوره چالش های فرا روی زنان برای مشارکت فعال در زندگی اجتماعی هنوز یکی از موانع جدی شمرده می شود. انیسه دخترجوانی که یکی از رضاکاران فعال در برنامه واکسیناسیون در ولایت کاپیسا بود، به تاریخ ۱ دسمبر (۱۱ قوس) به قتل رسید. ده روز بعد؛ درست در روز جهانی حقوق بشر سر پرست ریاست امور زنان ولایت لغمان نیز به قتل رسید، در حالیکه رییس قبلی این ریاست چند ماه قبل تر از او کشته شده بود.
در کل افراد ملکی هنوز هم بار سخت جنگ را بردوش می کشند. بنا به گزارش های ثبت شده، شمار تلفات ملکی در جریان تابستان افزایش یافته و افراد ملکی در حد نگران کننده هنوز از سوی عناصر ضد دولتی مختلف هدف قرار می گیرند. از اول جنوری تا ۳۱ اکتوبر به تعداد ۱۲۷۹ فرد ملکی کشته و ۲۱۱۲ تن دیگر زخمی شدند که نسبت به دوره مشابه سال ۲۰۱۱ میزان تلفات یک سوم افزایش یافته و گروه های مخالف ضد دولتی مسوول ۸۵ درصد تلفات و زخمی شدن افراد ملکی می باشند.
در پایان ماه اکتوبر یک بمبگذار انتحاری که حدود ۱۵ سال سن داشت، خود را در جریان نماز عید در یک مسجد در شهر میمنه منفجر ساخت و در نتیجه جان ۴۰ فرد بیگناه بشمول ۶ کودک را گرفت.
من فوراً به فاریاب سفر کردم تا شخصاً ابراز تسلیت نموده و خشم شدیدم را نسبت به هدف قرار دادن افراد ملکی به ویژه در عبادتگاه ها ابراز کنم. این نخستین واقعه نه بلکه هفتمین واقعه ی مستندی می باشد که تا به حال در یک مرکز مذهبی در سال ۲۰۱۲ اتفاق می افتد. روش های که در آن افراد ملکی و عبادتگاه ها بصورت عمدی و بدون تفکیک هدف قرار داده می شوند همه دساتیر مذهبی و قوانین بین المللی را نقض می نمایند.
رهبری طالبان به ارزیابی ما در مورد تلفات ملکی قویاً واکنش نشان داده است. ما از سیستم های بررسی و تعاریف حقوقی بین المللی افراد ملکی خود دفاع می نماییم. نقش ملل متحد یک نقش غیر جانبدارانه می باشد. در بعضی مواقع گزارش دهی ما در مورد مسایل بازداشت ها و پولیس محلی برای دولت افغانستان و قوای نظامی بین المللی دشوار بوده است.
به منظور تهیه گزارش کامل و دقیق تمام وقایع بدون در نظر داشت مرتکبین آن، یوناما تمام ادعا ها به شمول ادعاهائی که توسط شورشیان ارائه می گردد مورد تحقیق قرار می دهد. ما با همکاری خود با تمام جناح ها آمادگی نشان می دهیم تا در قسمت کاهش دادن و جلوگیری از تلفات ملکی سهمی ایفاء نموده باشیم و همچنان بتوانیم تا حد ممکن گزارش دقیق و صحیحی ارائه نماییم.
بتاریخ ۱۷ دسمبر در ولایت ننگرهار، یک ماین ضد تانک از دوران های گذشته جنگ ۹ دختر را کشته و دو تن دیگر را زخمی ساخت که میراث وحشتناک جنگ را در حافظه ی ما تازه می سازد. افغانستان در گذشته ی نه چندان دور کشوری بود دارای بیشترین تعداد ماین ها در جهان اما دست آورد های زیادی در این عرصه صورت گرفته است. افغان ها با حمایت خدمات ماین پاکی ملل متحد از سال ۱۹۸۹ بدینسو بیشتر از ۲۰۰۰۰ ساحات ماین گذاری شده را پاک سازی کرده اند. مدت تمدیدی که اخیراً برای افغانستان به تصویب رسید تا افغانستان تعهدات بین المللی خود در رابطه به منع ماین را محقق سازد، شامل پلان کاری به منظور پاک سازی ۴۵۰۰ ساحه ماین گذاری شده ی که هنوز پاک نشده باقی مانده، می شود.
فرصت برای افغانستان برای تبدیل شدن به کشوری عاری از ماین چندان بعید به نظر نمی رسد. تداوم کمک های مالی تمویل کننده گان در سطح فعلی، افغانستان را قادر می سازد تا خطر ماین های زمینی را ظرف شش سال دیگر محو کند. در راستای مبارزه با این چالش، تصویب کنوانسیون حقوق معیوبین را از طرف افغانستان به تاریخ ۱۸ سپتمبر، استقبال می کنیم.
با تقویت فزایندۀ نیرو های ملی امنیتی افغانستان، من ایجاد واحد کاهش تلفات ملکی و رد یابی را که اخیراً از طرف دولت ایجاد شده است استقبال می کنم. تامین منابع و حمایت از این شبکه باید یکی از اولویت های بین المللی باشد. نظارت و حسابدهی در به وجود آوردن اعتماد و اطمینان لازم در نهادهای امنیتی امر حیاتی می باشد.
من از توجه لازم به مسلکی شدن پولیس ملی با نقش تطبیق کننده قانون که ایشان را از اردو متمایز می سازد در مطابقت با تعهدات توکیو استقبال می نمایم. وزیر جدید بر اهمیت برنامه پولیس محلی در بوجود آوردن اعتماد عامه تأکید کرده است. جلسه بورد همکاری پولیس بین المللی در ۱۷ نوامبر حمایت بین المللی را برای چنین دیدگاهی برجسته ساخت.
مصالحه و آشتی ملی و صلح از نیاز های بسیار مهم افغانستان می باشد. کار شورای عالی صلح بعد از سفر مثبت هیات آن به پاکستان که یوناما امور لوژستیکی آنرا فراهم کرد، از تحرک تازه ی برخوردار گردیده است. اشتراک مقامات عالی رتبه در پروسه صلح و نتایج ملموس این سفر در بیانیه مشترک طرفین برجسته گردید. گفتگو های دوامدار بین همسایه ها می تواند بر تفاهمات دو جانبه بیافزاید؛ مساعی صلح و آشتی را تسهیل کرده و شورشیان را نیز در این روند شامل سازد.
یوناما پس از تشویق از جانب طرف های افغان و در مطابقت به مأموریت خود، آماده است تا گفتگو های فراگیر بین الافغانی را تسهیل نماید تا سرانجام سلسله جلسات گفتگو ها را در افغانستان برگزار نماید. بتاریخ ۸ و ۹ دسمبر جلسات مشورتی مقدماتی در میان حلقات مختلف افغانی برگزار گردید تا به کمک آنها نقطه مورد توجه، اجندا، اشخاص اشتراک کننده و چگونگی راه اندازی چنین روندی تعریف گردد. قرار است نخستین گفتگو های غیر رسمی بین الافغانی تحت چتر یوناما در ماه فبروری ۲۰۱۳ در ترکمنستان برگزار گردد.
از قطعنامه ی ۲۰۸۲ شورای امنیت که در آن به دولت افغانستان نقش قویی در نظر گفته شده و انعطاف پذیری زیادی به منظور معافیت از ممنوعیت سفر برای آن عده شورشیانی که خواهان همکاری و کمک در راستای این هدف می باشندُ در نظر گرفته شده است، استقبال می کنم. گفتگو های اکتشافی نیازمند تماس ها با طرف های شناخته شده می باشد و این قطعنامه شرایط سهل تری وضع کرده است که میتوان مطابق آن عمل کرد.
افغانستان بطور فزاینده خود را در پروسه های مشورتی منطقوی، امضای توافقنامه های همکاری های مشترک و عضویت در سازمان های منطقوی دخیل می سازد. پروسه استانبول در خصوص تدابیر توافق شدۀ اعتماد سازی به مرحله کار عملی حرکت کرده است. کار روی مسایل همراه با گروپ های کاری تخنیکی بخودی خود جریان سازنده ی در بلند بردن سطح همکاری های منطقوی محسوب می شود. امیدوارم پلان های تطبیقی در جلسه بعدی مقامات ارشد در باکو که در ماه فبروری برگزار می شود، مورد تصویب قرار گیرد.
افغانستان فعلا از موقف کشور ناظر در سازمان همکاری های شانگهای برخوردار می باشد. در یک تحول جدید، یوناما جهت جلب حمایت برای ایجاد یک افغانستان با ثبات در منطقه گفتگو هایی را از طریق این سازمان آغاز کرده است.
در بخش انتقال مسوولیت تامین امنیت، دولت افغانستان خواستار نقش رهبری بیشتر به منظور روان ساختن پروسه های متعدد ذیربط می باشد و بنده بر همکاری ها از جانب کشور های عضو تاکید می کنم. بزودی آغاز مرحله چهارم انتقال امنیت از جانب جلالتمآب رییس جمهور کرزی اعلام خواهد شد. لازم است مقامات و محلات افغان در روند بسته شدن تیم های بازسازی ولایتی بهتر دخیل گردند. تا اکنون، ارتباطات و هماهنگی در بخش واگذاری دارایی ها و مسوولیت ها بطور فوق العاده مختلف بوده است.
کاهش نیروی های بین المللی و همین قسم کاهش پروژه های بزرگ تأمین ثبات که از جانب نیرو های نظامی بین المللی حمایت می شود، تاثیرات چشمگیری اقتصادی برجای خواهد گذاشت. لازم است روی تأمین معیشت پایدار توجه صورت گیرد. بطور کلی، ثبات و تداوم دستاورد های انکشافی به علت سیستم های حکومتداری ضعیف و نا بسنده در سطح ولایات، عدم حمایت حکومت مرکزی، موانع ظرفیتی و پلانگذاری نارسا در بخش ملکی با خطر مواجه اند.
از ملل متحد یک سلسله تقاضاها صورت گرفته تا وظایف و پروژه های جدیدی را عهده دار شود. اما، هسته و هدف اساسی انتقال امنیت آن است که دولت افغانستان باید نقش رهبری داشته باشد. این مساله باید اساس قرار داده شود. در صورت تقاضا از جانب حکومت افغانستان، ملل متحد آماده همکاری خواهد بود. ولی تاکید میکنم که وظایف و تلاش ها باید بخشی از اولویت ها و استراتیژی های ملی افغانستان که روی آن توافق شده است، بوده و در حیطه اختیارات و ظرفیت های ملل متحد باشد. این را به عنوان فرصتی باید مد نظر گرفت که با استفاده از آن، ارایه کمک های انکشافی از نو تنظیم گردد، تا با اولویت ها و استراتیژی های ملی بهتر همراستا گردد.
در عین حالیکه روی ایجاد سیستم های انکشافی پایدار برای آینده تمرکز صورت می گیرد، نیازمندی های عاجل بشری نباید از یاد برده شود. افغانستان هنوز هم به عنوان یکی از فقیر ترین کشور های جهان باقی بوده و با نیازمندی های روزافزون در بخش کمک های بشردوستانه مواجه می باشد. من از کار تیم کمک های بشردوستانه در افغانستان در راستای بهبود و تمرکز قویتر و منسجم تر روی این نیازمندی ها و ارتقای ظرفیت و توانائی های افغانها استقبال می کنم.
میزان سهم گیری در پاسخ به تقاضای کمک های بشردوستانه برای امسال – ۴۸ درصد از ۴۴۸ میلیون دالر که تقاضا شده بود - مأیوس کننده بود. امیدوارم تمویل کننده گان کمک های مالی خویش برای سال آینده را افزایش دهند.
مساله که ایجاب توجه فوری را می کند این است که فصل سخت زمستان افغانستان چالش های بزرگی را در بسیاری از بخش های افغانستان بوجود می آورد. من با مؤسسات ملل متحد مشغول کار بوده ام تا تلاش و اطمینان حاصل نماییم که نیازمندی های گروه های آسیب پذیر مرفوع می گردد. در هماهنگی با مقامات افغان، اقلام غیر غذایی از جمله البسه و مواد سوخت پیش از پیش جابجا شده است تا نیازمندی هایی که در محلات غیر رسمی شهری و مناطق دور دست کوهستانی بروز می کند، مرفوع گردد.
در پایان سخنان خود، میخواهم از هیات دایمی آلمان تحت رهبری سفیر ویتیگ بخاطر حمایت و همکاری شان از کار همۀ ما به عنوان مقام مسوول بخش افغانستان سپاسگزاری کنم. میخواهم از تمام اعضای شورای امنیت که ماموریت شان در این شورا ختم می شود، نیز بخاطر حمایت شان تشکری کنم.
از توجه تان تشکر