جناب محترم سید مقصود برهان مسؤول بنیاد دوستداران فرهنگ افغانها مقیم شهر تورنتو کانادا !
با تقدیم بهترین احترامات،اجازه دهید عمیق ترین تبریکات خویشرا بمناسبت برگزاری موفقانه محفل پرشکوه ۱۳۵ مین سالگرد تولد علامه اقبال بشما وهمه عزیزان بنیاد دوستداران فرهنگ افغانها ، گردانندگان و اشتراک کنندگان آن محفل با شکوه تقدیم نمایم و هم ازاینکه از نبشته این هیچمدان یاد آورشده اید نهایت سپاسگذاری خود را ابراز می نمایم.
بیشرازدو دهه است که حضرت سید افغان( دستم بگرفت و پا به پا برد) ونخست به افکار و زندگی خودش آشنا ساخت و سپس با عده ای از دوستان و شاگردان شان افتخار شناخت را حاصل نمودم. علامه اقبال درحالی که قبلاً با حکیم سنائی، مولانای سترگ، پیرهرات، احمد شاه بابا، خوشحال خان و دیگران هم آشنا بود، در هند و لندن با آشنائی با پیروان ودوستداران سیدافغان عاشق اندیشه ها و دیار جمال افغان گردید، چنانچه ا زجمله پانزده دیوان اشعاراو دوازده آن به در دری مزین میباشد. بقول معروف سید افغان ره را گشود واما اقبال آنرا هموار نمود، چنانچه خود اقبال در وصف سید گفته بود:
رفـتـم و دیدم دو مرد اندر قـیام مقتـدی تاتار " افغانی" امام
پیر رومی هر زمان اندر حضور طعتش برتافت از ذوق وسرور
گفت مشرق زین دوکس بهترنزاد ناخن شان عقده های ما گشاد
سید سادات مـــــولانا جمـــال زنده از گفـتاراو سنگ و سفال
ترک سالار آن حکیم و درد مـند فـکر او مثل مقام او بـلـنـد
با چنین مردان دو رکعت، طاعـت است
ورنه آن کاری که مزد ش جنت است
د رجا دیگر در وصف بزرگمردان کشور ما سروده بود:
عطا کن شور رومی، سوز خسرو عطا کن صد ق و اخلاص سنائی
چنان با بندگی در سـاختم مـن نگیـرم مـر مـرا بخشی خـدائی
اقبال شناسان همه نظر مشترک دارند که سالها ی (۱۹۱۴ ـ ۱۹۱۵ م ) " سال ولادت مجدد" اوست که مصادف می باشد بدوران نشرات بیدار گرانه و انقلابی" سراج الاخبارافغانیه" که یکی از عمده ترین ارگان نشراتی آزادی خواهان آسیای مرکزی بحساب میرفـت، مضامین ومقالا ت آن جریده درهند، مصر، ایران ، آسیای میانه و ترکیه اقتباس و دوباره چاپ میگردید، که باعث لرزان شدن پایه های کاخ استعمارگران شد درهمین رابطه ورود وتوزیع آن درهند ممنوع و در آسیای میانه مطالعه کنندگان آن مجازات و جریمه میشدند. بهما ن نحوی که بیست و پنج سال قبل از آن ورود و توزیع "عروة الوثقی" درمصر، هند و ترکیه ممنوع بود و مطالعه آن مجا زا ت داشت.
پس بصراحت تام گفته میتوانیم که در"ولادت مجدد" اقبال " سراج الاخبار" نقش برازندهء داشت، چنانچه وی بعد از پیروزی قیام آزادیخش افغانستان در دوره امانیه دیوانی ازاشعار خود یعنی" پـیا م مشرق" را ( پیش کش اعـلیحضرت امیر امان الله خان فرمان روای دولت مستـقله افغانـستان خلد الله ملکه واجلاله ) نمود که تا سال ۱۹۵۸ م ، نه بار تجدید چاپ شده بود و دربخشی ازآن میخوانیم که :
ای امیر کامگار ای شهریار نو جوان ومثل پیران پخته کار
چشم تو از پردگیها محرم است دل میان سینه ات جام و جم است
عزم تو پاینده چون کوهسار تو حــزم تو آسان کند دشوار تو
همت تو چون خیال من بلند ملت صـد پاره را شـیـرازه بـند
هدیه از شاهنشاهی داری بـسی
لعـل و یاقوت گرا ن دا ری بـسی
درهمین عنوان اقبال ابیاتی دیگری هم درباره اعلیحـضرت امان الله خان نوشته بودکه در دیوانهای اقبال چاپ ایران آنرا حذف نموده اند ولی محقق و مورخ سترگ و فرزانهء ما جناب عزیز الدین وکیلی پوپلزائی آنرا ازجراید هند سراغ نمودند کـه چنین است :
تاز صدیقان این ا مت شـوی بهـر د ین ســــرمـا یه قـوت شـوی
باد هـمیـشه به فـر شهی بنــده درگاه امــان الــهی
شاه شجاست و بسالت پناه سایه حق غازی ظل الله
رایـت اقبال ترا بر جبـیـن انا فـتحنالک فـتـحاً مبـیـن
ثبت لوایت ز قریـب مجیب نصر مـن الله و فــتح قــریــب
اشهب ایام بکام تو باد خطـبه اسـلام بنام تـو باد
دل که بتـو بســته امیـد ها می طلبـد رفـعـت جاویـد ها
دین نبی از سر تو زنده باد دولت تو دائم و پاینده باد
زندگی جهـد است استحقاق نیست
جز به عـلم انفس و آفـاق نیست
اقبال در طول حیاتش عاشق افغانستان بود، و این عشق و محبت را در همه دیوانها و اشعارش به اثبات رسانیده، چنانچه بزرگوار شما به تمام آنها اشاره نموده اید ، در اختتام کلام آنچه در دیوانها اقبال بنام ( جوانان عجم) ظبط گردیده ولی در واقعیت خطاب به جوانان افغان میباشد بحضور پیش کش مینمایم
پـیام ا قـبا ل به جوا نا ن ا فـغا ن
چون چراغ لاله سوزم در خیابان شما ای جوانان عجم جان من و جان شما
غوطه ها زد در ضمیـر زندگی اندیشه ام تا بدست آ ورده ام افکار پنهان شما
مهر و مه دیدم نگاهم برتر ازپروین گذشت ریختـم طرح حرم در کافرستان*شما
فکـر رنگینم کند نذر تهی دستان شرق پارهء لعلی که دارم از بدخشان شما**
میرسد مـردی که زنجیر غلامان بشکنـد دیده ام از روزن دیوار زندان شـما
حلقه گرد من زنید ای پیکران آب و گل***
آتشی در سینه دارم از نیاکان شما ****
با تجدید بهترین احترامات به شما و همه همکاران شما در بنیاد دوستداران فرهنگ افغانها .
*********************************
* ـ نورستان امروزی ما تا اواخر قرن نزدهم به کافرستان شهرت داشت.
** ـ چون لعل بدخشان ما شهرت بین المللی تقریبا ً پنجهزارساله دارد بناعاً اقبال سنائیها، مولویها و جمال الدین های افغانستان را به لعل بدخشان آن تشبه نموده است.
*** ـ اشاره به بیت ( آسیا یک پیکرآب و گل است ملت افغان در آن پیکر دل است).
**** ـ بر روایاتی که اجداد اقبال از اهالی (پغمان) ولایت کابل میباشند.
| 
