جشننامهی داکتر عارف نوشاهی با عنوان «نذر عارف» به تازه گی منتشر گردیده و در همایش نسخههای خطی و متون چاپی فارسی در شبه قاره رونمایی خواهد شد.
دفتری دیگری از مجموعهی ارمغان بهارستان با عنوان نذر عارف (جشننامهی داکتر عارف نوشاهی) به کوشش بهروز ایمانی و سعید شفیعیون، بوسیله کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شد.
داکتر عارف نوشاهی از پژوهشگران زبان و ادب فارسی در شبه قارّه است و مطالعات و تحقیقات او در تعالی فرهنگ و زبان فارسی دری در شبه قارّه، شناخته شده و قابل تقدیرست.
نذر عارف، شامل گفتارهای زیرینست:
پیشگفتار
زندگی و کارنامۀ دکتر عارف نوشاهی/ دکتر عصمت درّانی
دو یادداشت به دو اثر/ ایرج افشار
لطایفی از سفینۀ فطرت/ بهروز ایمانی
روایت فصیح الملک از آثار افصحالمتکلمین/ جویا جهانبخش
الکافیه فی العروض و الصنعه و القافیه/ نجاتی نیشابوری/ تحقیق مسعود راستی پور
سکینه الصالحین/ تألیف سعدالدین حموی/ محمّدکاظم رحمتی
اشعار نویافتۀ طیّان بمی/ مهدی رحیمپور
مفرح القلوب/ دکتر اسدالله شعور
عرفات العاشقین، تذکرهای ممتاز/ دکتر سعید شفیعیون
جُنگ ذیلوباف/ علی صفریآققلعه
رسالۀ خوشنویسی/ محمّد امین/ حمیدرضا قلیچخانی
مختصر لطیف: مأخذی ارزشمند در تاریخ هند/ دکتر شریف حسین قاسمی
نگاهی به مهرهای ایرانی از قراقویونلوها تا پهلوی/ یاسنت لویی رابینو دی بورگوماله/ ترجمۀ سیدمحمّدحسین مرعشی
درنگی بر غزلی منسوب به قتیل لاهوری/ سیّدعبدالرضا موسوی طبری
دکتر رسول جعفریان در مقدمه خود بر این کتاب نوشته است:
دانشمندانی مانند آقای عارف نوشاهی جایی برای این که کسی در بارهشان چیزی بنویسد باقی نمیگذارند، زیرا خودشان عادت دارند افزون بر کارهای علمی، خاطرات خود را نیز در بارهی با کارهای علمیشان که داشته و دارند بیان کنند. این جماعت به دلیل عشقی که بکار دارند، عمرشان را صرف موضوعی خاص میکنند، اما جالبست که نسبت خود را با کارشان فراموش نمیکنند و از اینجاست که شرح سفر مینویسند، خاطراتشان را با بزرگان حوزه پژوهشی خود یادداشت میکنند، تازههای مهم پژوهشی خود را مینگارند، سفرهای علمی را به طور خاص به خاطر میسپرند و در هر روزی در هر نقطهای هستند، آن را مثل یک کار علمی ثبت و ضبط میکنند.
شاید این دسته از دانشمندان، به خاطر مشکلاتی که در شناسایی نسخههای خطی دارند و گهگاه با دیدن یک یادداشت تاریخی روی نسخه به شناخت آن دست یافته و شادمانی وجودشان را میگیرد، میکوشند تا بخش های مختلف زندگی خویش را ثبت کنند و ابهامی برای آیندگان باقی نگذارند، بویژه اگر کسی مانند عارف، در این مسیر، شیفته دانشمندی مانند ایرج افشار هم باشد که او هم از همین جماعتست و هر اطلاعی از هر چیزی بیابد، ولو نصف صفحه، در بارهاش مینویسد و به چاپ می سپرد تا مورد استفاده آیندگان قرار گیرد.
کتاب سیه بر سفید تنها بخشی از خاطرات علمی آقای نوشاهی است، کتابی که در بارهی بسیاری از کتابها و آدمها از نویسندگان و کاتبان و خطاطان و هنرمندان در آن مطالبی آمده و در این میان، نقش خود او برجسته و روشن و البته متواضعانه بیان شده است. افزون برآن کتاب، به شهادت مقدمه و برخی از مطالبش، استاد یادداشت های دیگری هم داشته و مقالات و گزارشها و سفرنامههایی هم منتشر کردهاند که آنها نیز در شناساندن سهم و نقش این استاد فرزانه در حوزه ادب فارسی و نسخه های خطی معلوم میشود.
در اینجا باید گفت، مثل عارف نوشاهی بودن و نوشتن، برای مورخان و تراجم نگاران، بسیار عالیست، زیرا آنقدر در بارهی آنها در آثار خودشان گفتنی هست که نیاز به آن نیست تا تراجم نگار و مورخ را به زحمت بیندازند. در عوض، افرادی هم هستند که چنان محو در کارهای خود میشوند که به طور کلی از یادداشت هر نوع اطلاعی در بارهی خود دور شده و دیگران را به زحمت میاندازند. این گروه دریایی از آگاهیهای موجود در اطرافشان را واگذاشته و در گذشتههای دور غرق میشوند، غافل از آن که آیندگان نیاز به دانستن همین مطالبی دارند که در اطراف اینان جریان دارد و به دلیل یادداشت نکردن از دست میرود.
در میان همه آنچه آن نوشاهی نوشته است، عشق به دو چیز بیش از هر چیز دیگری هویداست. نخست زبان فارسی دری و دیگر نسخهی خطی، دو پدیدهای که هر دو دست در دست یکدیگر دارند و روح و ذهن این مرد پرکار و دقیق و ظریف را تسخیر کردهاند.
بدون شک، تاریخ زبان فارسی در نیمقاره هیچگاه بدون عارف ورق نخواهد خورد و این کتابشناسیها و فهرستها و یادداشتهای اوست که دنیای زبان فارسی را در شبه قاره میتواند بیش از پیش به روی مورخان تاریخ ادبیات فارسی در ایران باز کند. بدین ترتیب باید گفت، حقی که ایشان بر فرهنگ و ادبیات دری و فارسی زبانان دارد، چیزی نیست که به سادگی بتوان از آن گذشت.
اکنون شماری از دوستان و دوستداران وی و زبان فارسی، به پاس این همه تلاش و زحمت که امیدواریم تا سالهای سال ادامه یابد، این مجموعه را فراهم کرده و به وی تقدیم کردهاند.
لازم به ذکر است که همایش نسخه های خطی و متون چاپی فارسی در شبه قاره همراه با بزرگداشت دکتر عارف نوشاهی روز چهارشنبه ۲۱ تیرماه برگزار خواهد شد.
در این مراسم که با همکاری مرکز پژوهشی میراث مکتوب، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار می شود، از این کتاب رونمایی خواهد شد.
کابل بختیارست که اطلاعیه بزرگداشت استاد نوشاهی را دو سال پیش از به نشر سپرده بود و نشر این کتاب در ایران پیآمد همان اطلاعیه است که بر خدمات یکی از پاسداران بزرگ زبان، ادبیات و تاریخ ما و شبه قاره ی هند و پاک ارج گذاشته می شود.
|