توسط طالبان منهدم شد. هرچند تخریب این مجسمهها چند ماه را در برگرفت، اما طالبان با جاسازی مواد منفجره در زیر پاهای بتها، این دو اثر تاریخی و فرهنگی افغانستان را نابود کردند.
مردم بامیان روز گذشته در مراسمی که به مناسبت تقبیح تخریب مجسمههای بودا در این ولایت برگزار شده بود، این عمل طالبان را تقبیح کردند و خواستار مجازات کسانی شدند که دست به تخریب این آثار مهم تاریخی زدهاند.
سخنرانانی که در محفل دیروز در بامیان سخنرانی کردند، از رییسجمهور کرزی خواستند تا در پروسه مصالحه نیز، کسانیکه دست به جنایت زدهاند و مجسمههای بودا را تخریب کردهاند، بخشیده نشوند.
در همینحال، شماری از تحلیلگران میگویند طالبان، با تخریب مجسمههای بودا، جنایت بزرگی را در حق تاریخ و فرهنگ افغانستان مرتکب شدند. عزیز رفیعی، رییس مجتمع جامعه مدنی افغانستان، در گفتگو با 8صبح گفت تخریب مجسمههای بودا، به معنای تخریب تاریخ و فرهنگ نه تنها افغانستان بلکه تمدن بشری در منطقه است.
آقای رفیعی گفت: «باور من این است که هیچ حادثهای دردناکتر از این حادثه در طول چندین قرن گذشته بهخاطر کشتن فرهنگ بشریت در منطقه آسیا صورت نگرفته بود.»
به باور آقای رفیعی، جنایاتی که چنگیزخان در این منطقه انجام داده، خطرناکتر از تخریب مجسمههای بودا نبوده است. او میگوید طالبان در زمانی بودای بامیان را تخریب کردند که تمام بشریت به میراثهای بشری به دیده احترام مینگرند و برای بقای آنها تلاش میکنند.
رفیعی گفت: «متاسفانه حادثه بسیار غمانگیزی است؛ حادثه بسیار وحشتناک است حادثه فراموش نشدنی در تاریخ بشریت است و به باور من هیچ توجیهی نمیتواند این درد جانکاه را تشریح کند.»
عبدالحمید مبارز، روزنامهنگار و آگاه مسایل فرهنگی نیز به این نظر است که تخریب مجسمههای بودا توسط طالبان یک جنایت بود. آقای مبارز گفت: «مجسمههای بودا یکی از عجایب جهان بود که در افغانستان میراث باستانی ما و نیاکان ما بود و این مجسمهها وقتی که از ارزش بزرگ فرهنگیاش بگذریم منبع بسیار خوب اقتصادی نیز بودند.»
آقای مبارز از دورانی یاد میکند که در ولایت بامیان والی بوده است. او میگوید زمانی افغانستان از خشکسالی بهشدت رنج میبرد و مردم افغانستان با مشکلات زیادی بهدلیل خشکسالی رنج میبردند، ولی رفت و آمد سیاحان خارجی در بامیان سبب شد تا مردم این ولایت با چنین مشکلات دست و گریبان نباشند.
این در حالی است که حکومت در یازده سال گذشته هیچ برنامهای در سالروز تخریب بودا برگذار نکرده و کوچکترین یادبودی از این میراث بشری نکرده است. آقای رفیعی میگوید: «به باور من کسانیکه این ضایعه را تقبیح نمیکنند، در این جرم سهیم هستند.» وی تاکید میکند برای این که این جنایت به فراموشی سپرده نشود، باید این حادثه در تاریخ افغانستان گنجانده شود تا در آینده «هیچ جنایت کاری نتواند بهخاطر فرهنگزدایی و فرهنگکشی اقدام
کند.»
آقای مبارز نیز میگوید دلایل سیاسی سبب شده است تا حکومت این جنایت تاریخی را تقبیح نکند. او گفت: «فکر میکنم که دلایل سیاسی است. آنها در این مورد بیاعتنایی میکنند، مگر مردم افغانستان و روشنفکران افغانستان باید این روز را، بهعنوان یکروز سیاه، فراموش نکنند.»
|