|
مجموعه اشعار بسمل عنوان رسالهء جدیدیست که به همت جناب کلیم الله ناظرنواسه پسری استاد محمد انور بسمل درمطبعه بهیر کابل درسال 1390 شمسی بتعدادی یکهزار جلد طبع شده است.
رساله شامل سوانح و 292 عنوان شعربسمل ، 9 پارچه مرثیه از ضیا قاریزاده، استاد محمد ابراهیم خلیل، گل آغا بیرنگ، استاد شایق جمال، پورغنی و مولوی قربت و هم سطوری در باره حاجی صاحب درویش میباشد که در 245 صفحه تدوین گردیده است. که این عمل نیک را به تمام فامیلهای فرزانه ودانشمند و نهایت محترم بسمل، صفا و اختر بخصوص جناب ناظر صاحب تبریک و تهنیت میگویم.
مجموعه ای نفیس اشعاربسمل برویت اسناد موثق ، بقلم شاعرو دست داشته های فامیلی نشروتصحییح گردید، و بر آنهمه خطاهای لغوی، طباعتی،اضافه نمودن مقاطع تازه وحتی تغیر وجلو و عقب انداختن کلمات و هم از قلم افتادنهای اشعار شاعرکه سالهای قبل در چاپ خانه های پشاور بنام بسمل تحمیل شده بود پایان داد و بسمل را در واقعیت بحیث روشنگر و روشنفکر پیشرو و پیشتاز بمردم معرفی نموده و شعرش را پیشکش نموده است.
وقتی از مشروطیت اول و دوم و نهضت بیدارگر و نهایت پیشرو آغاز قرن بیستم کشورما یاد مینمائیم، در پهلوی صدها قهرمان و حماسه ساز، که در دورامیر حبیب الله خان و نادرخان و صدارت هاشم خان زجر و شکنجه فراوان دیدند محمد انور بسمل هم یکی از آنهاست .
زنده یاد بسمل زندگی سیاسی را از مکتب حبیـبیه آغاز نمود او با استادانی چون شهید محمد سرور واصف، غلام محی الدین افغان، کاکا سید احمد لودین ، میر صاحب سید قاسم و دیگران محشور بود، با سرکوب خونین این نهضت پیشرو به امرامیر حبیب الله خان، او هم درشیرپور دو سال زندانی سیاسی شد.
در دوره درخشان امانیه پستهای مهم دولتی داشت، اما سوء قصد برادرش محمد اخترعلیه شاه امان الله خان باعث شد که بسمل با وجودیکه " در باره این توطئه بر انداختن رژیم توسط برادر خود کدام اطلاعی نداشت، اما به ملحوظ اینکه دراینده سوال مشمئز کنندء یا نظر سوء تبارز نکرده باشد، همانا به اثر نزاکت موضوع طور لزومی و مصلحتی برای بار دوم در سال 1300 ش در بند سیاسی افتاد " این زندان دو سال دوام نمود بعد بمدت هفت سال حاکم نقاط مختلف کشور بود.
در دورهء نادر شاه که پروژه رژیم محو و سرکوب وطندوستان و آزادیخواهان بود بدون دانستن علت سه برادر محمد انوربسمل، استاد ابراهیم صفا و اسمعیل سودا زندانی سیاسی شدند سال بعد که شاه هم بقتل رسید اطفال صغیر این فامیل هم بزندان افتادند و خورد سالان دیگر از مکتب اخراج شدند " این حبس سیاسی گروهی فامیل ( ناظر) با سرانجام مبهم، مجهول نا معلومش ... همانند سائر فامیلها وهمقطاران نه تحقیقاتی داشت نه حکم و فیصله محکمه ای..." که درتمام دورهء حاکمیت خونین و دهشت بار صدارت سردارمحمد هاشم خان یعنی بیشتر از 13 سال دوام نمود و دورهء به اصطلاح " طلائی" !!! خانواده ای نادرخان
چنین آغاز شد.
بتحریک وزیرعدلیه حکومت سردارمحمدهاشم خان، تقاضای اعدام برای عبدالهادی داوی، غلام محمد غبار، محمد سرورجویا و انور بسمل بخاطر ( دهریت؟؟؟ ) صورت گرفت که به دلیل دستپاچه گی دولت جامه عمل نپوشید، ولی برادر جوان بسمل ، محمد اسمعیل سودا درزندان دهمزنگ به عمر سی و یک سالگی به مریضی سل ( توبوکولوز) مبتلا و بدون تداوی لازم در همانجا وفات نمود.
بسمل مسلمان روشنفکر و پیشرو زمانش بود گه اگر سودا گران دین در راه شان سد واقع نمی شدند و خیانت ملی را زیر لفافه ظاهری دین انجام نمی دادند ما کمتر از ترکیه و ایران و حتی پاکستان نو پیدا نمی بودیم . توجه فرمائید محمد رحیم شیون ضیائی نمونه ای از وطندوستی محمد انور بسمل را چنین مینگارد که :
" یکی از مسائل مورد مناقشه سرحدی بین افغانستان و روسیه شوروی مساله تعلق داشتن جزیره ( درقد) بود.... در سال1917 ـ 1918 هنگامی که هیت افغانی که در راس آن محمد انور بسمل فرزند ناظر صفر خان قرار داشت برای پیشبرد این مذاکرات به بخارا رفته بود پادشاه بخارا به محمد انور بسمل رشوه یک میلیون تنکه ( واحد پولی آنزمان بخارا که معادل هر تنکه سی پول افغا نی میشد) را در قبال پذیرش جزیره در قد پیشنهاد نمود، محمد انور بسمل مثل یک فرزند صادق و وطنپرست این پیشنهاد امیر بخارا را با جدیت رد کرد و اظهار داشت که قرار داد قرار داد است و باید آنرا مراعا ت نمود."
در پایان به دوستداران تاریخ و ادب کشورمطالعه "مجموعه اشعار بسمل " را سود مند میدانیم و متیقن هستیم که به غنای ادبی شان گنجینه دیگری هم افزود میشود.
|
