استاد مومن بیلتون
آهنگ ها وترانه های فلکلوریک درمعرفی و شناخت کلتور و فرهنگ ملت های مختلف رول بس ارزنده را بازی می کنند که خوشبختانه موسیقی فلکلوری ومحلی ما درمیان انبوه از روستا نشینان و شهر وندان کشور نسل به نسل و سینه به سینه انتقال یافته ومانده گار شده است . نه تنها در روستا ها بلکه شهر نشنیان کابل ، سایر شهر ها وحتی ممالک همجوار و کشور های اروپایی ، امریکا ، استرلیا دلبسته گی عمیقی به موسیقی طرب انگیز ونشاط آور فلکوریک ومحلی ما نشان داده اند و بیلتون یکی از نمایندگان والای این موسیقی اصیل در افغانستان است .
نام بیلتون برای مردم ما کاملاٌ نام آشنا است . به پاس حقشناسی از بیلتون ، این هنرمند مردمی یادی می نماییم زیرا گرویدۀ هنر والایش بوده و سال هاست که آواز گیرایش ، آوازی که درآن فریاد وتواضع مخصوصی وجود داشته وبه زیبایی آن می افزاید ازطریق امواج رادیو تلویزیون گوش ها را نوازش کرده و بدل علاقمندانش چنگ زده است .
مومن جان بیلتون پیش از آنکه به اوج شهرت ومحبوبیت دربین مردم قرار بگیرد سالهای قبل ، یعنی آنگاه که کودکی بیش نبود با آلات موسیقی آشناشد و علاقه زیادی به موسیقی از خود ابراز نمود . وی هنوز چشم به دنیا نگشوده بود که پدرش دنیای فانی را وداع گفته و هنوز طفل کوچکی بیش نبود که مادرش را از دست داد وطفل محروم از نوازش والدین در خانه خواهرش در ولایت لوگربه زندگی اش ادامه داد. بیلتون با وجود همه مشکلات فقرو بیچاره گی با تولۀ که از نی ساخته شده بود آهنگ هایی را می نواخت و گاه گاهی آهسته آهسته آهنگی را با خودش زمزمه می کرد . دوستان و همسالانش وی را تشویق می کردند و درپی تحسین آوازش بر می آمدند. همزمان او با پشتکار وعلاقمندی روانش را با نغمه ها و آواز ها هماهنگی می بخشید وبا سازها خلوت می کرد وزمانی هم با پنجه های کوچکش تارهای تنبورش را نوازش
می داد.
بعضی اوقات به اثر اصرار دوستان بزم دوستانه همسالانش را با صدایش گرم می ساخت و گاهی هم چار دیواری های بلند قلعه های گلی منطقه لوگر را باساز و سردوش رونق می بخشید و پیوسته اینجاو آنجا تحسین همگان را بر می انگیخت وشمار علاقمندانش از همان آوان روز تا روز بیشتر و افزونتر می گشت تا بالاخره برای بار نخست با معرفتی که با استاد دری لوگری داشت، پایش به عقب میکروفون رادیو افغانستان کشانیده شد و اولین آهنگش را از طریق امواج رادیو تقدیم هنر دوستان کرد .
بیلتون هنرمندیست که درمیان مردم خود زندگی کرده وهنرش را باصفاو صمیمیت در خدمت جامعه ومردمش قرار داده است زیرا او هر باری که در محافل وکنسرت ها ظاهرمی گشت با علاقمندان آوازش هر نوع فاصله را می بریدو خود را با مردم خود نزدیک ونزدیکتر احساس می کردوهمان بود که باز تاب های احساس مردمش را به خوبی درک کرد
بیلتون در طول دوره فعالیت های هنری اش چار بار به حیث هنرمند سال « موسیقی محلی » از طرف مردمش شناخته شده و پنج مدال هنری را نصیب گردیده است وآخرین بار از طرف تلویزیون آریانا ی کابل نیز هنرمند سال دربخش محلی انتخاب گردید.
بیلتون سفر های زیادی به خارج از کشور مانند ترکیه ، بلغاریه و یو گوسلاویا داشته است و درکنسرت هایش مورد استقبال قرار گرفته است بعداز مهاجرت از افغانستان سفر هنری به اروپا وامریکا نیز داشت که با گرمی زیادی مورد استقبال هموطنانش در خارج از کشورقرار گرفت .
اشعار آهنگ ها وسروده های بیلتون همه به زبان ساده بوده و کلمات سچه فارسی دری را به کار برده ولی با آنهم چندین آهنگ وی در رادیو افغانستان توقیف شده واجازه نشر نداشت از آن جمله یکی از آهنگ هایش را خوب به خاطر دارم که مطلع اش چنین بود :
شکر که پری جانم آمد از راه سفر نور دو چشمانم آمد
این آهنگ بیلتون موقعی توقیف گردید که ملکه حمیراه خانم محمد ظاهرشاه پادشاه سابق افغانستان از سفر خارج دوباره به کابل عودت کرد . حین که وی از طیاره در میدان هوایی کابل پایین آمد تصادفا همین آهنگ بیلتون از طریق امواج رادیو افغانستان نشر می شد .
با آنکه واضح نشد که دستی درکار بود ویا تصادفا آن آهنگ در همان موقع نشر شده بود ولی به هر حال ریاست نشرات رادیو افغانستان دستور داد که آن آهنگ قید شود بنا به خط سرخ نوشته شده بود « قید است » وشاید تا امروز نیز در آرشیف موسیقی رادیو تلویویزیون افغانستان به همان شکل باقی مانده باشد واجازه نشر نداشته باشد .
استاد بیلتون ازدواج نموده وهفت فرزند دارد و یگانه آرزویش این بود که تا پایان عمر به حیث هنرمند در خدمت مردمش قرار داشته باشد. با صد دریغ و درد مدتیست که استاد بیلتون بینایی و شنوایی اش را ازدست داده و در کنج خانه حیات به سر می برد وزارت اطلاعات و فرهنگ و رادیو تلویزیون ملی حتی نتوانسته اند آلۀ شنوایی گوش را برای این هنرمند بی بدیل تهیه نمایند و یا اینکه وی راجهت معالجه به هندوستان بفرستند.
ما در حالیکه صحت عاجل استاد بیلتون را از بارگاه ایزد متعال خواهانم توجۀ مقامات مربوط وهموطنان هنردوست خویش را در زمینۀ تداوی هنرمند پرآوازه ومحبوب کشوراستاد بیلتون آرزو می بریم .
|