از ورود مسایل مربوط به حقوق بشر و حقوق مدنی در جشنوارههای بینالمللی فلم بیش از دو دهه نمیگذرد و در این مدت ساختارهای متعددی میکوشند تا با کاربرد تصویر و سینما، این مسایل را به دید جهانیان
برسانند. در نخست معدودی از جشنوارههای بینالمللی فلم، از فلمهایی در ارتباط با موضوع حقوق بشر در حاشیه برگزاری جشنوارهها، تجلیل مینمودند. اما با گذشت زمان، برخی نهادهای مدنی آغازگر جشنوارههایی
شدند که بهصورت اخص به مسایل حقوق بشر میپردازد. در حال حاضر نمیتوان شمار دقیق جشنوارههای فلم حقوق بشر را برشمرد اما با اندک جستجو در انترنت، میتوان به اطلاعاتی در رابطه به برخی از این جشنوارههای فلم، دست یافت. در یک نگاه میتوان
از جشنوارههایی که به موضوعات حقوق بشر و مدنی میپردازند، چنین نام برد.
جشنواره بینالمللی دهیدبان حقوق بشر تورنتو برای نخستینبار در سال 2010 گشایش یافت. این جشنواره از سوی کمیته دهیدبان حقوق بشر کانادا و به همکاری جشنواره بینالمللی فلم تورنتو و شماری نهادهای دیگر همه ساله
از 22 فبروری تا 4 مارچ دایر میگردد.
جشنواره بینالمللی فلم مستند دیدبان حقوق بشر «یک جهان» که مقر آن در پراگ مرکز جمهوری چک میباشد و در اواسط ماه مارچ هر سال تدویر مییابد. 1
جشنواره فلمهای مستند سازمان عفو بینالملل به مسایل خشونت و تعرض به ارزشهای انسانی میپردازد و در ماه نوامبر در اکثر شهرهای کانادا فلمهایی را به نمایش میگذارد.
جشنواره بینالمللی فلم «سه قاره» همه ساله در اواخر جنوری و اوایل فبروری در شهرهای مختلف کشور هندوستان دایر میگردد و بسا از نهادهای حقوق مدنی آن کشور در تدویر این فستیوال فلم همکاری مینمایند.
جشنواره بینالمللی فلم و کنکاش حقوق بشر همه ساله در کشورهای سویس و فرانسه دایر میگردد. این جشنواره با نظرداشت تنوع فلمها در رابطه به مسایل جوامع مدنی و حقوق بشر، در اواسط ماه مارچ برگزار میگردد.
جشنواره فلم «در سفر» در کشورهای ایالات متحده امریکا و کانادا برگزار میگردد و وقت معینی برای این فستیوال فلم وجود ندارد. چنانکه این جشنواره در سال 2010 در برج سپتامبر برگزار شده بود و در سال 2011 در ماه می برگزار گردید. شاخه دیگری از این جشنواره در شهر لندن مرکز کشور انگلستان در میانههای ماه مارچ برگزار میگردد.
همچنان جشنواره فلم مستند «امبیولانته» که در شهرهای مختلف کشور مکسیکو فلم به نمایش میگذارد، از جمله طویلترین جشنوارههای فلم است که در سال 2010 حدود دو ماه فلمهایی را به نمایش گذاشت.
جشنواره بینالمللی فلم شبهای حقوق بشر در کشور ایتالیا برگزار میگردد و معمولا ماه اپریل را برای برگزاری این جشنواره برمیگزینند.
همچنان در شهر میلبورن استرالیا جشنوارهای وجود دارد که به موضوعاتی در رابطه با حقوق بشر میپردازد و زیر نام هنر و حقوق بشر در اواخر اپریل هرسال آغاز مییابد.
کشور بولیوی نیز سهمی در برگزاری جشنوارهی فلم حقوق بشر دارد که همه ساله در اوایل ماه می در آن کشور دایر میگردد.
کشور زیلاند جدید نیز همهساله با برگزاری جشنوارهی بینالمللی فلم در رابطه با مسایل حقوق بشر، فلمهایی را در همین زمینه به نمایش میگذارد.
یکی از جشنوارههای معروف فلم کوتاه زیر نام « رسانههایی که اهمیت دارند» در اوایل ماه جون در شهر نیویارک برگزار میگردد و تم اصلی فلمهای این جشنواره نیز مسایلی در رابطه با محو خشونت و حمایه از جوامع مدنیست. این فستیوال فلم همهساله در اوایل ماه جون برگزار میگردد.
شهر ادمونتون که در ایالت البرتای کانادا واقع است همهساله از پنجم تا هشتم ماه نوامبر میزبان فلمسازان بینالمللی است که در جشنواره فلم « گلوبل ویژن» گردهم میآیند.
جشنواره بینالمللی لاهه که در شهر لاهههالند برگزار میگردد و میزبان مستند سازانیست که به مسایلی چون حقیقت، عدالت و پاسخگویی، تبعیض، و مهاجران و حقوق زنان میپردازند.
جشنواره فلم زاگریب که در سال 2003 اساس گذاشته شد و از سوی انستیتیوت رسانههای زاگرب و موسسه انکشاف فرهنگی آن شهر برگزار میگردد.
جشنواره فلم « فلش پاینت» که در برج دسمبر هرسال مصادف با روز بینالمللی حقوق بشر در شهر بمبی کشور هندوستان برگزار میگردد.
علاوه بر اینها جشنواره فلم «این دنیای انسانها» در ویانا پایتخت اتریش و جشنواره فلمهای مستند وارسا پایتخت پولند نیز که هردو در ماه دسامبر برگزار میگردند، از جمله جشنوارههای مطرح فلم حقوق بشر هستند.
جشنواره پاییزی فلم حقوق بشر کابل
جشنواره پاییزی فلم حقوق بشر قرار است اول اکتوبر امسال از سوی باشگاه سینمایی افغانستان و به یاری و مساعدت چندین نهاد داخلی و خارجی در کابل گشایش یافته و تا هفتم اکتوبر ادامه یابد. اساسا تیم برگزاری جشنواره پاییزی فلم حقوق بشر کابل، از دو سال قبل کارشان را در راستای انسجام بخشیدن و تدارک زمینهها برای برگزاری این جشنواره آغاز نمودند. تلاشهای نستوهانهی
تیم برگزاری جشنواره در راستای حضور بخشیدن به فلمهای خارجی تحسین برانگیز است، چنانچه آنها توانستند توجه شمار زیادی از آگاهان امور سینما را در کشورهای مختلف جهان جلب کنند و در نهایت 18 فلم خارجی را که شامل آثار مستند، هنری و انیمیشن میشوند و در محوریت با
مسایل حقوق بیشر ساخته شدهاند از فلمسازان صاحبنام دریافت بدارند. علاوه بر آن در حدود 27 فلم با محتوای مسایل حقوق بشر و 5 فلم دیگر که در بخش رقابتها حضور ندارند، از فلمسازان داخلی دریافت نمودند. بیشتر از فلمسازان و مستندسازان داخلی جوانان فعال و توانمندیاند که حضورشان در این جشنواره میتواند بصورت اثرگذاری راهی به جشنوارههای کشورهای
دیگر بگشاید.
باشگاه سینمایی افغانستان و تیم برگزاری جشنواره پاییزی فلم حقوق بشر از اوایل زمینهسازی برای برگزاری این جشنواره، از فلمسازان، فلمنامه نویسان، بازیگران و تهیهگران برجسته و تاثیرگذار سینمای جهان دعوت نمودند تا با اشتراک در این جشنواره، زمینه ی مباحث در رابطه با مسایل اساسی و بنیادی سینما و تحولات در سینمای امروز جهان، را برای فلمسازان جوان افغانستان هموار سازند. چنانچه از چندین چهرهی نامور سینما دعوت گردید تا در
این جشنواره اشتراک ورزند اما بنا بر مشکلات امنیتی در کشور که چالش بزرگی در برابر فعالیتهای فرهنگی شمرده میشود، برخی از آنها از آمدن صرفنظر نمودند. با این وجود برخی چهرههای مطرح سینمایی در جشنواره حضور خواهند یافت.
طوری که قبلا تذکر رفت در بخش فلمهای خارجی این جشنواره 18 فلم مستند و کوتاه و بلند هنری حضور دارند: فلمهای مستند «سرجیو» و «یکجا شده برای زندگی» از کشور ایالات متحده امریکا، مستند «چیزی در مورد جورجیا» از فرانسه، کوتاه «سبک مانند پر» از کشور سویس، مستندهای «در جستجوی آسمان»، « در جستجوی گاندهی» و «بلال» از کشور هندوستان، مستند « مصر، ما
ترا مینگریم» از کشور مصر، مستند «هنر جنگیدن» از کشور استرالیا، مستند « زنان سعودی» از کشور عربستان سعودی، مستند «نان شب با رییس جمهور» از کشور پاکستان، فلمهای کوتاه «اندکی بلندتر» و «اکوردیون» از کشور ایران، مستند «کجا بودی؟» و کوتاه « گلولهها» از کشور سویدن، کوتاه «گره» از کشور کانادا، مستند «زنان آهنین لایبریا» از کشور لایبریا و مستند «آوارگی»
از کشور انگلستان فلمهای خارجی این جشنوارهاند. باید گفت که چهار فلم این گزینه شامل بخش رقابتها نخواهند بود و بقیه شامل بخش رقابتهااند که از سوی داوران نامور داخلی و خارجی تحت داوری قرار خواهند گرفت.
در بخش فلمهای داخلی که در جریان جشنواره به نمایش گذاشته خواهند شد میتوان از این فلمها نام برد:
فلمهای کوتاه: من اسپ میخواهم نه زن، نشانِ دست، نامه به روشنی، تار نواختن، تصورات، همسر آقای فاضلی، شبانه، لذت تب، تو به این سرزمین تعلق نداری، بدمرغه (بدبخت)، قیصلر، مادرم و من، فرشتگان زمین و زندهی مرده.
فلمهای بلند داستانی: سیبی از بهشت، همسایه، کشتیهای کاغذی، برهنهپا.
فلمهای مستند: ما ستارهگان، زندگی کمارزش، دستان کوچک، مرگ به کمره، معتاد شده در افغانستان، پاتک دهبوری، پیشتر من خوب بودم، ببین کی موتر میراند و روشنی در غار.
فلمهای انیمیشن: پناهگاه، مرگ بر آزادی، کوکنارهای نابود کننده و امید.
قابل یاددهانیست که با مساعدت مالی نهادهای همکار، باشگاه سینمایی افغانستان و تیم برگزاری جشنواره وجوهی را بخاطر تقدیر از کارکردهای فلمسازان داخلی در نظر گرفتهاند تا به برندهگان این جشنواره اهدا نمایند.
تیم برگزاری جشنواره با مساعی بیدریغ و زحمات شبانهروزی میکوشند این جشنواره را بهصورت معیاری و با درنظر داشت تسهیلات لازم برگزار نمایند. قرار است فلمهای این جشنواره در مرکز فرهنگ فرانسه واقع در لیسه استقلال کابل، سینما پارک واقع در پارک شهرنو و یکی از دفاتر ملل متحد به نمایش درآید. ضمنا تلاش صورت خواهد گرفت که فلمهای این جشنواره در شهر مزار
شریف نیز به روی پرده روند.
روزنامه 8صبح به عنوان همیار رسانهای این جشنواره، گزارشهای مرتبط با برگزاری جشنواره پاییزی فلم حقوق بشر را در روزهای آینده به نشر خواهد سپرد. |