ده سوال از ای.آر. رحمان

برگردان به فارسی: حامد علی‌پور

یادداشت مترجم:

بیشتر ما افغانها با موسیقی هندی آشنایی سالیان و سخت خودمانی و نزدیک داریم.  فلم های هندی از آغاز باز شدن سینما در افغانستان به نمایش می آمدند. خوانندگان ما صد ها و شاید هزارها آهنگ هندی را در قالب اشعار فارسی اجرا کرده اند. هنرمندان متعددی از افغانستان برای کسب کمال موسیقی به دیار هند سفر کرده اند و از محضر استادان آنجا نکته هایی را آموخته اند. مطلب را خلاصه کنم و بگویم که درین ترجمه که باز هم از "ده سوال" مجلۀ تایم صورت گرفته است ما با چهرۀ شناخته شده در موسیقی امروز هندوستان ای-آر- رحمان (A.R. Rahman) کمی آشناتر می شویم. او برای ساختن متن موسیقی فلم Slumdog Millionaire جایزۀ اوسکار را از آن خود کرد. این فلم را به فارسی بعضی ها به عبارت " میلیونر زاغه نشین" ترجمه کرده اند و من ترجیح داده ام که درین ترجمه نام فلم را با حروف فارسی "سلم داگ میلیونر" بنویسم. ناگفته نماند که، موسیقی فلم مشهور "تال" هم از کارهای آقای رحمان است.  برای آشنایی بیشتر با رحمان به ویبسایت خودشان به اینجا مراجعه کنید.

دوشنبه 6 اپریل 2009

ده سوال از ای-آر  رحمان

حال که جایزۀ اوسکار را برنده شده اید، چگونه فکر می کنید که کار تان تغیر خواهد کرد؟

از طرف هالیوود برای من پیشنهاد های کاری فراوان می آید. من آرزوهای زیاد داشتم، مثل کار کردن با یک ارکستر بزرگ. حالا این آرزوها به حقیقت می پیوندند. حالا می شود با هنرمندهای شناخته شده موسیقی پاپ همکاری کرد. اینگونه تغیر ها در کارم آمده است.

آیا می خواهید به غرب بروید و بالیوود را ترک کنید؟

بلی، تا حدی می خواهم این کار را کنم ولی در ضمن نمیخواهم که این جا را رها کنم و هیچگاه برنگردم. برای هنر موسیقی من این کار خوب نخواهد بود. من کوشش می کنم که بین رفتن و ماندن یک تعادل ایجاد کنم.

بین ساختن متن موزیک فلم سلم داگ میلیونر و تهیه موزیک برای دیگر فلم های هندی چه تفاوتی برایت بود؟

هر دایرکتر یک رویۀ مخصوص به خود را با هنرمندان دیگر دارد. وقتی با مانی رتنام (Mani Ratnam) کار می کردم یک نوع رابطه داشتم، با اشوتاش گووریکار (Ashutosh Gowariker) رابطۀ دیگری داشتم.  به همین ترتیب با دایرکتر فلم سلم داگ میلیونر، دنی بویل، به زودی یک رابطه دیگری به وجود آمد. او یک ذوق مخصوص خود را در موسیقی داشت و من سخت علاقه داشتم بدانم که چه قسمت از موسیقی من مورد علاقۀ او بود.

آیا شما معتقد استید که موسیقی یک پدیدۀ جهانی است؟

بلی، زیرا گوش تمام ما به صورتی چند فرهنگی و چند زبانی شده است. ما به موسیقی های مختلف گوش می دهیم. ما همه عاشق میلودی استیم و عاشق تال و ریتم. پس می بینیم که موسیقی یک پدیده جهانی است و وقتی روی آن دقت می کنیم آنرا پیدا میکنیم.

به عنوان کسی که به اسلام گرویده است، آیا به کار خود به دیدۀ عرفانی می بینید؟

من معتقد استم که وقتی مردم حرفهای خوب بر زبان شان می آید، مثل دعا و حرف عشق، سرنوشت آدم تغییر می کند و من اینطور در مورد زندگی خود احساس کرده ام. من از طرف فامیل و دوستان فرقۀ صوفی ام حسن نیت فراوانی احساس کرده ام. برای گرفتن دو بار جایزۀ اسکار من باید از حمایت این اشخاص تشکری کنم.

بعضی از مسلمانان بنیادگرا موسیقی را حرام می دانند. نظر شما چیست؟

من شخصاً درک کرده ام که عشق و موسیقی فکر انسان را پاک و منزه می سازد و به آدم آرامش می بخشد. اینها دلایلی است که من موسیقی را ادامه می دهم. من سوال اینکه "آیا موسیقی روا است یا خیر؟" را جواب داده نمی توانم ولی می دانم که موسیقی مرا مردم دوست دارند و دعاهای من همیشه برآورده می شود.

چندی قبل من آهنگ "جیهو" را شنیدم که با هنرنمایی "پوسی کت دالز" (Pussycat Dolls) دوباره خوانی شده است. من بسیار تعجب کردم که شما اجازه داده اید که اینکار در حق این آهنگ زیبا صورت بگیرد. چه دلیلی باعث شد؟ 

من نمی خواستم که متن موزیک فلم سلم داگ میلیونر بعد از مدتی از یاد مردم برود. میخواستم که این سی دی برای نسل جوانتر همچنان باقی بماند. ما به گروه پوسی کت دالز به صورت واضح فهماندیم که این آهنگ در مورد سرنوشت انسان، محبت، و چیزهای مانند آن است. این آهنگ در مورد پیروزی انسان است و ما به آنها گفتیم که مواظب باشید که آهنگ را خارج از اخلاق نسازید. بکوشید که آهنگ دوست داشتنی باشد. من فکر می کنم که کار آنها بسیار خوب بود ... تقریباً هشت بار کوشش کردیم تا آهنگ به دل ما بیرون برآمد. (لینک این آهنگ این است. مترجم.)

 http://www.youtube.com/watch?v=piWMN_VNg3Y&feature=related

شما خود را در دنیای مدرن موسیقی در کجای آن می بینید؟

من عاشق استفاده از تکنالوژی جدید و مفکوره های نو استم. ولی فکر می کنم که در موسیقی من میلودی و هارمونی نقش مهمی را دارد. این هیچگاه برایم تغیر نمی کند. آهنگهای کلاسیک همیشه کلاسیک می مانند. 

خودت به موسیقی کدام هنرمندان گوش می دهی؟

دیروز من از بنگالور به چینای می رفتم. اول یک غزل مهدی حسن را شنیدم. بعد به چایکافسکی گوش دادم و بعد از آن به یک خواننده ایرلندی که نامش را نمی دانم. می بینید که حرف سه موسیقی بسیار متفاوت از همدیگر را می زنیم.

آیا امکان دارد که شهرت و موفقیت خودت بالاتر از بُردن جایزه اسکار هم برود؟

بعضی از هنرمندان 38 بار کاندید این جایزه شده اند ولی نبرده اند. بعضی از آهنگسازها 10 یا 11 بار کاندید شده اند ولی نبرده اند. من بسیار خوشبخت استم که در یک سال در سه رده کاندید جایزه اسکار شوم و دو تای آنرا ببرم. به نظرم این کار شگفت انگیز است.  بسیار خوش خواهم شد که این ریکورد خود را بشکنم ولی راستش مهمتر از آن برایم اینست که آن روحیه خلق موسیقی را دوباره بدست بیارم.