سایه­ها بر بستر دیوار می­لرزند

سایه­ها از سایه­ی دیوار می­ترسند

تا مبادا مجری این خیمه شب بازی

از ورای سایه­ی دیوار نا روشن

پتلی­­یی را جاگزین سایه­ها سازد.

سایه­های دست مجری

                        می­خزد آرام بر دیوار

می­شود تمثال رستم در نبرد گیو

می­درد شمشیر کینش پهلو

                        دیو کوه زابل را

نیزه اندازد به چشمان

                        اژدهای سرخ کابل را

می­جهد از هفتخوان آرام

می­نوردد رود آتش،

                   کوه شیشه،

                        بحر خون پر نهنگ و

                                    بیشه­ی شیران

تا عروس ملک کاووس جهاندار تهمتن را

از دم شمشیر و گرز فیلکوب خود کشد در بر.

مجری ماهر

            ز بس تکرار کرده این نمایش

                        سایه­های صحنه بگرفته گُدایش

خواب بر پلک تماشاچی صحنه سایه افگنده

چهره­ی بیننده­گان را فاژه آگنده.

بهر جذب سیربینان

            صحنه باید رنگ دیگر گیرد

                                    و آهنگ دیگر

سایه­بازی؛

        بازیِ با سایه­ها

                  نزدیک پایانست.

بهر بازی دگر جمعی عروسک­های

سرخ و

    سبز و

         زرد و

              بیرنگ و

                        سپید و

                              تیره و

                                    ابلق

در پناه سایه دیوار صف بسته­ند

بازی و رقص عروسک می­رسد از راه

پِتلی­بازی می­شود برپا

صحنه­ی نو با عروسک­های رنگین

پتلی­های ناز و سنگین

انتظار دست پر مهر و هنرمندیست

تا جانی دمد بر پتلی­های

                        شیک و

                                    خوشپوش و

                                                خوشاندام و

                                                            زبانآور.

               * * *

سایه­ها بر روی دیوار سیاه و تار می­رقصند

                                         و خوش رقصند.

سایه­های دست شیطانست بر دیوار

سایه لرزانست اندیوار!

دوشنبه ٢٠ ثور ١٣٨٩ش/١٠ می ٢٠١٠م

     خیمه­شب­بازی که در حقیقت همان «فانوسِ خیال» قدیمی­ست در افغانستان به­نمایش سایه­های دست بر روی دیوار اطلاق می­شود؛ ولی در ایران نمایش عروسک­ها را به­این نام یاد می­کنند که در کشور ما به­نام پتلی­بازی معروفست. این واژه ریشه­ی هندی داشته، پتلی به مفهوم لعبت و عروسک است که بازی آن در زبان انگلیسی Puppetry خوانده می­شود؛ در عربی «عالم الدمی» و در هندی कठपुतली-थियेटर का.

     نگارنده از ایام نوجوانی به­یاد دارد در سازمان پیشآهنگی (سارندوی) در دهه­ی چهل سده­ی جاری هجری خورشیدی جناب محمودجان منجم زاده از لیسه­ی میخانیکی (فعلاً مقیم آلمان) در نمایش سایه­ها استاد بودند و جناب جلیل شیرک (که هرجا هست به سلامت باشد) از لیسه­ی استقلال در نمایش عروسکی استاد بی بدیلی شمرده می­شدند.