یادی از شهیداستاد محمد هاشم چشتی

    قبل  ازآنکه  دربارۀ این استاد بزرگ موسیقی کشورسخنانی را ابراز نمایم، به دلیلی بهتر خواهد بود تا دو هنرمند ممتاز را که منحیث بنیان گذاران هنرطبله نوازی در افغانستان شناخته شده اند، به معرفی بگیرم. این دو تن گرانقدر عبارتند از :

استاد محمود معروف به « چاچه محمود» واستاد فتح محمد معروف به « چاچه فتح. »

استاد عبدالوهاب مددی در  کتاب  ارزشمندی که تحت عنوان « سر گذشت موسیقی معاصر افغانستان » تالیف نموده است، در قسمت معرفی این دوهنرمند طبله نواز چنین  می نویسد :  

چاچه محمود پسر استاد فقیرمحمد طبله نواز بود که در کوچه خواجه خوردک کابل به دنیا آمده است . نخست هنر طبله نوازی را نزد پدرش  وبعداً نزد برادرش و اخیر الامر نزد استاد کریم بخش  فرا گرفته واز جمله طبله نوازان مشهور کشور بود که در دسته استاد قاسم افغان و استاد غلام حسین طبله نوازی می کرد. وی شاگردان زیادی تربیه کرد که میتوان برعلاوه پسرش محمد هاشم از کریم بخش  برادر استاد رحیم بخش، محمد حسین برادر استاد شیدا، خادم حسین برادر استاد سراهنگ، محمد حسن برادر استاد رحیم گل  نام برد.

چاچه فتح نیز در کابل متولد شده پدرش استاد نواب نام داشت  واز جمله طبله نوازان معروف عصر خود بود. نخست نزد پدرش به آموختن  هنرموسیقی آغاز نموده بعدا شاگرد استاد کریم بخش شد. چاچه فتح هم سالهای متوالی  دردسته های هنری فعالیت های چشم گیری داشته وهم شاگردان زیادی تربیه نموده است  که میتوان از چارپسرش  به نام های استاد پیر محمد، استاد صالح محمد، استاد مولا بخش ، و استاد فقیرمحمد نام برد .

استاد هاشم، پسر بزرگ چاچه محمود درسال ۱۳۱۳ هجری خورشیدی در گذرخواجه خوردک کابل چشم به دنیا گشوده است . پدر محمد هاشم که خود ازجمله هنرمندان و طبله نوازان مشهور کشور بود  پسرش را تحت تربیه گرفته از شش ساله گی انگشتان کوچک محمد هاشم را بالای زیر وبم طبله گذاشت از یک تا شانزده شمار نموده و دوباره یگ گفت  یعنی از مشهور ترین تال طبله که تین تال نامیده میشود به پسرش آموخت. محمد هاشم نیز نظر به علاقه که به هنر موسیقی داشت همه روزه به تمرین می پرداخت تا اینکه برای اولین بار درسن نه سالگی نخستین برنامه هنری طبله نوازی اش را از طریق امواج رادیو کابل وقت اجرانمود.

استاد هاشم برعلاوه که نزد پدرش  تعلیمات موسیقی را دنبال می نمود، مدتی هم دست شاگردی نزد استاد میا قادربخش هنرمند مشهور کشور هندوستان دراز نموده وبر معلومات هنری اش افزود . نظر به پشتکار وعلاقه فروانی که به موسیقی داشت توانست در مدت کوتاهی خودش به جایی رسید که دیگر در افغانستان رقیبی نداشت، به خصوص زمانی که هنرمندان مشهور هندی جهت اجرای کنسرت به افغانستان می آمدند درقسمت نواختن طبله استاد هاشم همیشه ایشانرا همرایی میکرد به خصوص هنرمندان موسیقی کلاسیک هندی را مانند استاد سلامت علی خان واستادنزاکت علی خان ،استاد فتح علی وامانت علی خان، استاد راوشنکرخان  وغیره .

استاد هاشم برعلاوه که یک طبله نواز معروف و مشهورکشور بوددر نواختن بسیاری از آلات موسیقی مهارت خاص داشت مانند : رباب ، سرود، گیتار، هارمونیه ، ستار، سارنگ، دایره ، دهل ، زیربغلی ، تنبور . مخصوصاً نخستین هنرمندی بود که گیتار را با سنگ  می نواخت .

همچنان استاد هاشم  آهنگ نیز می ساخت و ازجمله آهنگسازان  خوب رادیو کابل وتلویزیون افغانستان بود  ، به آواز  اکثر هنرمندان رادیوتلویزیون افغانستان ، کمپوزهای استاد هاشم، در رادیو تلویزیون افغانستان ثبت شده است که میتوان از: استاد مهوش، خانم ژیلا ، احمد ولی، خانم پروین ، خانم ناهید ، وغیره نام برد . بعضی از کمپوزهایش را  خود  اجرا می کرد .

استاد هاشم منحیث یک  استاد مجرب موسیقی  شاگردان زیادی در بخش های مختلف تربیه نموده است برعلاوه دو برادراش محمد آصف و محمد عارف  و پسرانش محمد معروف و عبدالوحید، محمد ولی ، حیات الله ، عظیم بخش ، محمد نسیم  دربخش طبله نوازی ، فضل احمد نینواز ، شاه ولی و استادمهوش  را دربخش آواز خوانی ، نیک محمد دربخش تنبورنوازی ، مجید سپند دربخش سیتار نوازی ،محمد حسن و محمد اکبر دربخش هارمونیه نوازی  وغلام سخی دربخش دهل نوازی  همچنان شاگردان بی شماره ازشوقی ها را دربخش های مختلف  یاری رسانیده است .

استادهاشم درطول حیاتش سفر های فراوان هنری به کشور های مختلف جهان چون هندوستان ، پاکستان ، ایران ، آلمان ، ایالات متحتده امریکا ، اتحاد جماهیر شوروی انجام داده وبه دریافت جایزه های هنری نایل  آمده است .

با اوضاع اختناق آور افغانستان و جنگ های خانمانسوز، استاد هاشم با خانواده اش مجبور به ترک دیارگردید، نخست به پاکستان و بعداً  به کشور آلمان پناه گزین شد اما با تأسف که درسال۱٩٩٤  میلادی، دراثر سوقصد یکی شاگردانش به شهادت رسید ودرشهر بن آلمان به خاک سپرده شد . درین مورد شایان یادآوری است که تاکنون علت قتل استاد هاشم بصورت دقیق معلوم نشده وبه شکل مرموز باقی ماند ه است  . روانش شاد باد