کابل ناتهـ، Kabulnath


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



کابل اکسپرس

 

افغانستان ديگر مثل دهه هاي 1960 و 1970 پاتوق هيپي ها و جهانگردان شيک و صلح دوستي که اکثريت آنها ميل زيادي به عکاسي داشتند نيست، بلکه بعد از يازده سپتمبر افغانستان شاهد رفت و آمد خارجياني که ادعاي  آبادي افغانستان و نجات مردم آن را داشتند، بوده است.

 

عرصه هاي فن و هنر، چه عکاسي و چه فلمبرداري نيز غالباً همينطور بوده اند. فيلم هاي ساخته شده در گذشته در مورد افغانستان مناظر خيره کننده اين کشور، و گاه بازي هاي مشهوري چون مسابقات اسپ_دواني، بزکشي، و در بعضي موارد رسم و رواجهايي از هر گوشه اين سرزمين را به نمايش مي گذاشتند.

 

فيلم هايي چون کابلي والا، دهرماتما، خداگواه و چند دستاورد ديگر جوانب مختلف زندگي اجتماعي کودکان، زنان و مردان افغان را نمايش مي دادند. اما حالا يک تعداد از هنرپيشه هاي افغان در نقش طالبان زن ستيز در هماهنگي با سياست هاي جهاني در اين فلم ها ظاهر مي شوند. 

 

افغانستان هميشه يکي از عمده ترين بازارهاي منطقه براي فروش فيلمهاي تجارتي عمدتاً هندي بوده و فلم هاي زيادي هم در اين زمينه ساخته شده اند. يکي از ويژه گي هاي کليشه شده سينماي هند اين است که حتي فلمي در باره طالبان مي تواند با رقص و ساز و آواز همراه باشد. مثلاً فلم مشهور "فرار از طالبان".

 

و اما فيلم تازه "کابل اکسپرس" را مي توان از جمله فيلم هايي دانست که ساختار شکني کرده است. از دلايل آن هم اينست که کارگردان آن کبير خان دست توانايي در امور تهيه فلم هاي مستند و داراي سوژه اجتماعي و تاريخي دارد.

 

بسياري از هنرپيشه هاي "کابل اکسپرس" به رقص و آوازخواني نمي پردازند و بر خلاف فلم "فرار از طالبان" که با وجود آنچه در فيلم از آن به عنوان خشونت هاي تحمل ناپذير طالبان ياد مي شود، هنرپيشه زن به خيال راحت مي تواند يکي دو آهنگ هم اجرا کند. به همين دليل شجاعت کبير خان احترام برانگيز است، زيرا اين فيلم دو ساعتي صرفاً تفريح و گريز از واقعيت مثل اغلب فيلم هاي تجارتي سينماي هند نيست. چنين روشي باعث مي شود که عده کمي از تماشاگران "معتاد" به تماشاي سينماي هند به ديدن اين فيلم بروند و در نتيجه فيلم درآمد مادي نسبتا کمي داشته باشد.

 

"کابل اکسپرس" که  اولين بار در جشنواره فيلم تورنتو به اکران رفت، توجه زيادي از تماشاچيان و سينماگران جهان را به خود جلب کرد. حوادث اين فيلم در حول و حوش واقعات بعد از حادثه يازده سپتمبر در افغانستان اتفاق مي افتد. جان ابراهام، ارشد وارثي بازيگران باليوود و حنيف همگام هنرپيشه افغان، نقش هاي عمده را در اين فيلم به عهده دارند.

 

دو هنرپيشه هندي در نقش خبرنگاران هندي به همراهي يک زن خبرنگار آمريکايي و يک طالب پاکستاني به مناطق تحت کنترل طالبان در افغانستان مي روند. اعضاي گروه تهيه کننده اين فيلم که ادعا مي کنند از طرف طالبان تهديد شده بودند، مي گويند کار کردن در افغانستان بسيار دشوار بود.

 

ارشاد وارثي بازي قابل توجه انجام مي دهد او در حقيقت تجسم آرزوهاي کبير خان است. زن هنرپيشه آمريکايي هم گويا در اين فيلم هست تا فيلم را کمي هيجان انگيز کند، گرچه  هنر و استعدادش مورد انتقاد زياد صورت گرفته است.

 

در کليت "کابل اکسپرس" فيلم سياسي اجتماعي سياسي است و بار ديگر زيبايي هاي طبيعي کشور قشنگي را به روي صحنه مي آورد که ديگر ويرانه بيش نيست.

 

فيلم بعد از نشان دادن  وضع رقت بار زنان افغانستان در زمان طالبان و تماس سطحي روي مشکل  بنياد گرايي در افغانستان، چنين نتيجه گيري مي کند که شريط دشوار اجتماعي اقتصادي افغانها را وادار مي کند تا اسلحه بردارند و به جنگ بروند.

 

فيلم با همان سوژه آشناي "خنجر از دست دوست خوردن"، يعني کشته شدن جنگجوي طالب بدست نيرو هاي نظامي پاکستان خاتمه مي يابد.

 

بر اساس بعضي ملاحظات که قبلاً در مطبوعات، راديوها و چندين سايت انترنتي انعکاس يافته اند، نمايش "کابل اکسپرس" در افغانستان اجازه نمايش نخواهد يافت.

 

 ************

بالا

دروازهً کابل

شمارهء مسلسل ٤٢                      سال دوم                          جنوری ۲۰۰۷