بحران ادامه میابد

                                                  دیوانه یی سنگی در چاه انداخت که...

نصیرمهرین

هنوز امریکا به عراق حمله نکرده بود که روزی ظاهرطنین از دفتر رادیوی بی بی سی تلفون کرد وگفت دربرنامه میز مدور امروز میخواهیم موضوع احتمال حمله امریکا به عراق و تأثیری را که بر اوضاع افغانستان بجای خواهد گذاشت، در معرض بحث بگذاریم.
در خلال نتیجه گیری لحظات پایانی آن میز مدور فشرده سخنان من این بود که آری از جهات متعدد حمله امریکا به عراق روی اوضاع افغانستان تأثیری میگذارد که از گرفتاری بیشتر امریکا وبهره برداری ازین گرفتاری برای مخالفین میتوان سخن گفت. و از منظر عاقبت اندیشانه برای کشورما، این سخنان نیز آمد که کشورهای که نیروهای ایشان اکنون در افغانستان حضور دارند، روزی بار و بستره را خواهند بست و پشت کار خویش خواهند رفت. ازین رو مسأله اساسی این است که در پی ایجاد پایه های نهادی باید بود که اصل اتکأ بخود را متحقق بگرداند.

 و هنگام ابراز نظر پیرامون حمله احتمالی امریکا به افغانستان پیش از هفتم اکتبر، در میز مدور دیگری که آقایان دوکتور عبدالله عبدالله، انورالحق احدی و داکتر سید عسکر موسوی نیز حضور داشتند، ضمن عدم پذیر ش حمله، مشخص ساختن نقش بسیار با اهمیت پاکستان و اتخاذ سیاست تروریست پروری وترورسیت زدایی در آنجا را در مرکز توجه قرار دادم.

اکنون چند سالی از حمله برافغانستان وعراق سپری شده است. و درین مدت مدارک بیشماری را میتوان ملاحظه نمود وارائه کرد که از تأثیر پذیری دو گرفتاری برای کشور واحد یا امریکا حاکی است.
دریک ابراز تعمیم دهنده اش میتوان از کلیت گرفتاری امریکا در شرق میانه و تأثیری را که در افغانستان و در بقیه اجزای بالقوه و بالفعل مخالف با امریکا برجای میگذارد صحبت کرد.
اما یکی ازصورت های مشخص پیوند یابی این تأثیر را در سیاست غلط میتوان سراغ کرد. سیاست جهانگیری، آمیخته با کبر ونخوت و زورگویی وبرخاسته از فرهنگ حاکم بی اعتنایی به آنچه جوامع ضعیف عمدتا از راه امکانات و رفع محدودیت های داخلی وبدون تردید بهره گیری از امکانات خارج بدان محتاج اند.
این سیاست شهرت یافته به نیولیبرالیسم، مدعی براندازی نظام های دیکتاتوری و صدور دیموکراسی در جوامعی مانند افغانستان وعراق بوده است. با آنکه چهره های توجیهی رفتن به افغانستان وعراق در ظاهر امر متفاوت است وهمین تفاوت سبب شده است که برای افغانستان متحدین وموسسه ملل متحد بسیج شوند ولی برای عراق بحران همیاری وهمکاری در مناسبات متحدین امریکا تبارز بیابد؛ اما خاستگاه اصلی اش را ازهمان سیاست جهانگیری واندیشه پردازان وطراحانی می گیرد که برای وضع کنونی جهان این سیاست را پیریزی کرده اند.

یکی ازاندیشه پردازان وطراحان این سیاست فوکویا ما، به بن بست رسیده است. وی در حالی که نتایج سیاست اشتباه آمیز وغلط اندیشیدهء در کتاب "پایان تاریخ" خویش را می بیند، میکوشد، از مجریان قصرسفید فاصله بگییرد که گویا آن سیاست را بدرستی اعمال نکرده اند. بازتاب این سیاست اشتباه آمیز در حلقات سیاسی محافظه کاران ونیو محافظه کاران بسیار به وضاحت مشهود است. برای چاره جویی و رهایی از نتیجه بحران آمیز این سیاست، بحث های در امریکا بمیان آمده است. بدنبال بحث ها کمیسیونی تحت رهبری بیکر یکی از وزرای پیشین دفاع امریکا مسئولیت یافته است تا پیرامون این سیاست و راه های احتمالا تعویض آن تحقیق وغور کند.

یکی از پروفیسور های محافظه کار تاریخ در دانشگاه تولان، دوگلاس برنکلی که می بیند بینی سیاست کنونی بریده شده است وبحران همه جا رافرا گرفته، اصطلاح بوشیسم Bushismus را بر سیاست کنونی قصر سفید اطلاق میکند تا حساب محافظه کاران را از آن جدا سازد 2006. stern Nr 47

 در ادامه این واکنش ها به گرفتاری های روبه تزاید در افغانستان وعراق که گرفتاری ها وبحران های دیگری منجمله عدم همکاری متحدین را در پی تواند داشت، جلسه ناتو در ریگا فراخوانده می شود. نتایج کار جلسه ریگا نشان میدهد که در افزایش تعدادی از رقم نظامیان ودست باز گذاشتن ناتو به توافقی رسیده اند. در حالی که تا حال ناتو ونیروی عملا در رأس آن یعنی قوت های نظامی امریکا با هیچگونه محدودیت های ازناحیه تشبث به هرنوع عمل نظامی محروم نبوده اند. اما چرایی وچگونگی آن مناطق ونواحیی که به برگشتن طالبان مساعد بوده اند، طرف بحث قرار نگرفته است. پیرامون سیاست تشنج آمیز ودفاع طلبانه از طالبان ونقشی را که به عنوان عقب گاه استراتیژیک وبسیار مساعد این کشور برای طالبانت دارد، تصمیمی اتخاذ نگردید. در حالی که کاملا آشکار است که تجدید اشکارای سیاست پشتیبانی دولت پاکستان از طالبان به ویژه در سال جاری، به نیرویابی وجنگهای طالبان بی ارتباط نبوده است.

تصمیم چند کشور اروپایی مبنی بر عدم گسیل نیرو به مناطق در معرض جنگ طالبان به قوت خود باقی ماند. زیرا می بینند که جوانان ایشان در آن جاها سر خویش را از دست میدهند وبابروز چند حرکت اعتراضی علیه حضور نیرو، صدای برگشتاندن عساکر از افغانستان در میان مردم بیشتری جای میابد وآنگاه کار زار مبارزات انتخاباتی ایشان خواهد شد.

گرفتاری در افغانستان هنوز به بحث ناتو پایان نداد ه بود که دیدار رئیس جمهور عراق با زعمای جمهوری اسلامی ایران به رغم این که دشوار میاید انسان بپذیرد که بدون توافق امریکا صورت گرفته باشد، دستاوردی شد برای دیپلوماسی جمهوری اسلامی ایران.

از اوضاع بر میاید که سیاست عاقبت نییندیشانه وتشنج اوری که سالیان آخر را رقم زده است با جلسات ناتو، کمیسیون بیکر، افزایش نیروی نظامی وغیره راه های مدافع آن سیاست اصلاح نپذیرد وما خواهیم دید که بحران ادامه میابد. آن سخنان ابراز شده در رادیوی بی بی سی را اکنون اطلاعات واسناد ومدارک ونتایج بیشمار صحه میگذارد. 

زیرا به رغم آنکه این سخن، تهدید گران ما را خوش نیاید و ما را به سکوت وعدم انتقاد واعتراض بر یافته های فکری وسیاسی ما امر میکنند، وجدان کاتب آزاده و نپذیرفتن خود سانسوری مطالبه میکند بگوییم که : 

 دیوانه یی سنگی در چاه انداخت که صد عاقل از بیرون آوردنش عاجزند.

***********