برگشت به صفحهء
ویژه ی دیوالی و
عید سعید فطر

عبدالواحد رفیعی

                                 از هرات

هلال ماه شوال، دردسربرای هیچ !

می گویند یک میلیارد جمعیت دنیا مسلمان است، این درست، میگویند بیش ازهفتاد تا هشتاد فرقه اسلامی دردنیا وجود دارد، این هم درست. ولی اگرمسلمان باشی ودرکشوری مثل افغانستان،پاکستان یا ایران و... زندگی کنی، شاهد دردسرهایی خواهی شد که همه وهمه به خاطرآن است که عده ای  به یک فرقه مذهبی وعده ای به یک فرقه دیگرمذهبی تعلق دارند، وتبعات این فرقه گرایی باعث میشود که انسان گاهی به این فکربیافتد که به چه دلیل به خاطراینکه مسلمانی باید اینهمه رنج بکشی.. وحتی گاهی خدای نخواسته ممکن انسان آرزوکند که کاش مسلمان نمی بود یا اگربودی درچنین کشورهایی نمی بود....

میدانید که درافغانستان وتعدادی ازکشورهای همسایه، دوفرقه عمده ازهفتاد هشتاد فرقه مسلمان یا به عبارتی دومذهب مشهورازمذاهب اسلامی با پیروان بیشتری وجود دارد، یکی شیعه، یکی هم سنی. همین دومذهب درطول تاریخ کشورهای این منطقه، موجبات بروزحوادث گوناگون وتلخی برای کشورهای تحت نفوذ خود بوده اند. قبل ازدامه مطلب،از خواننده عزیزخواهشمندم که به این اندیشه نباشند که بدانند، نگارنده شیعه است یاسنی ؟ من نیزتعمدا سعی خواهم کرد تا آخراین مقال، هویت مذهبی ام رابرملانکنم، چون کتمان این مسئله، اولا که دراصل موضوع مورد بحث خللی وارد نمیکند، درثانی ممکن خواننده گان گوناگون این مطلب، با دانستن وابستگی مذهبی من درقضاوت درباره این نوشته دچارمذهب زدگی شود،چون ما درطول زندگی عادت کرده ایم به همه چیزازدیدفرقوی نگاه کنیم، لذا فعلانگارنده این مطلب را به عنوان یک فرد مسلمان  بپذیرید ؛ به هرحال....

اززمانی که خیلی کوچک بودم درمحله ای زندگی میکردیم که پیروان دوفرقه مذهبی، یا به عبارتی پیروان همین دومذهب اسلامی (شیعه وسنی )  وجود داشت، مسجدی ازپیروان مذهب شیعه دریک سرکوچه ومسجدی ازپیروان مذهب سنی درسردیگرکوچه بناشده بود. ولی من ازهمان کودکی فرق این دومسجد را اززمان اذان مغرب آن فهمیدم. درهمان موقع بعدازغروب دونوع اذان دردوموقع ازلحاظ زمانی با فاصله حدود چند دقیقه ازدومسجد به گوش میرسید، که می گفتند این اذان ازسنی ها است واین اذان ازشیعه ها است، مادرکلانم به این موضوع خیلی حساس بود وهمیشه می گفت به وقت فلانی ها حالا اذان شده و...

 این اذان زمانی اهمیت حیاتی برای مردم پیدامیکرد وبیشترازهمه ازنظرزمانی اهمیت پیدامیکرد که ماه رمضان ازراه میرسید ومردم بیش ازپیش منتظروگوش به زنگ اذان بودند.هرگروه ازصدا وزمان اذان تشخیص میدادند که اذان مربوط به کدام فرقه ومذهب است. وهیچگاه هیچکس ازمذهب فلان،به خود اجازه نمیداد که مثلا با اذانی به وقت مذهب بهمان افطارکند.وماکه کودکی بیش نبودیم ازهمان زمان فهمیدیم که ؛ این درست است  که ما مسلمانیم ولی این مهم نیست، مهم این است که بکدام مذهب تعلق داریم، باید بیشترازمسلمان بودنمان به مذهبی بودنمان بهادهیم. به همین خاطروقتی کلان شدیم، به همین دلیل ساده وپوچ که ما درزمان اذان تفاوت داشتیم، شروع کردیم به توهین وتحقیرهمدیگروحتی فراترازآن،کشتن همدیگررا رواپنداشتیم، وخیلی  کارهای ناروا، پیروان یک مذهب درحق پیروان مذهب دیگرکردند، صرفا به این دلیل که مثلا فلانی ها درساعت اذان با بهمانیها تفاوت دارند. همین چند دقیقه تفاوت درزمان اذان به افق شرعی، درکشوری مثل افغانستان وهمسایه های شان، کافی است که کشتن همدیگررا توجیه کنیم. سالها همین رفتاررا کردیم، اما هیچ وقت تلاش نکردیم وحتی به این فکرنشدیم که فاصله را ازبین ببریم و باهم دریک زمان اذان دهیم. روحانیون وملاها ی مسلمان وابسته به دومذهب با همه شعارهای شا ن درلزوم اتحاد بین مسلمین، نتوانستند یا نخواستند،همین چند دقیقه فاصله زمانی برای اذان را ازبین ببرند، با همه امکانات علمی موجود به جای آن که این مسئله راحل کنند، درصدد برآمدند که  صورت مسئله را پاک کنند. کشتاری که هم اکنون درعراق وپاکستان و...به نام شیعه وسنی  جریان دارد، نمونه های ازهمان پاک کاری صورت مسئله است، یعنی اقدام به نابودی اذان یک طرف مسئله. پیروان این دومذهب درطول تاریخ ودرحوزه های مختلف تحت نفوذ خود، درموارد زیادی دست به قتل عام مذهبی زدند، نمونه های آن هم اکنون درعراق وپاکستان و... ادامه وجریان دارد. چه بسا برعلیه همدیگر فتوی دادند وبرهمدیگر نامهای ناروا گذاشتند،یکی رافضی شد،یکی ناصبی شد و...

همین طوراززمانی که خیلی کوچک بوده ام یادم است که درافغانستان، عید فطردراکثرسالها دردوروزمتفاوت بین دوفرقه گرفته میشد،  یک روز عید فلانی ها بود، یک روز عید بهمانی ها. مهم دراین بود که باید یک روز پس وپیش عید میکردیم، تا اهمیت مذهبی بودمان را نشان دهیم وحقانیت مذهب خویش را برای مذهب دیگربه نحوی اثبات کنیم. هنوزکه هنوزاست روحانیون وملاهای ما  با گذشت سالها دراین مسئله همیشه  ناکام مانده اند که عید یگانه ای برای ملت مسلمان  دریک کشوربرگزارکنند.....

این مقدمه طولانی را گفتم برای اینکه بگویم امسال ما که مسلمانیم مثل خیلی ازسالهای دیگر، صرفا به آن خاطرکه به یک مذهب خاصی تعلق داریم، ومثل همیشه به همان مذهب خویش پای بند ومومن هستیم، با آغاز ماه رمضان با شرایط دشواروگیج کننده ودرعین حال خنده داری مواجه شده ایم. قضیه ازاین قراراست که درکشوری مثل افغانستان با جمعیت حدود بیست وپنج میلیونی و با افق شرعی حدود 20 دقیقه تفاوت زمانی درطول شرق وغرب کشور، ملت مسلمان کشور بازبه همین دلیل مذهبی وبسته به انکه به کدام مذهب تعلق داشته است، یا نمیدانم به چه دلیل دیگر، درسه روزمتوالی ماه رمضان را آغازکرده اند، یک عده ازمسلمانهای کشورمثل همسایه دست چب ما روزشیبه مورخ 01/07/1383 هجری شمسی روزاول روزه شان بوده است، یک عده ازاهالی مسلمان مثل همسایه دست راست ما روز یکشنبه مورخ 02/07/83 را به عنوان آغازماه رمضان روزه گرفته اند، یک  عده هم روز دوشنبه شروع به گرفتن روزه کردند.ازقرارمعلوم،این وضعیت درخیلی ازکشورهای همجوارصدق میکند...

حالا که چند روز به عید فطرمانده است، من به این فکرم که وقتی روزه گرفتن درروز عید فطرحرام شرعی است، تکلیف مسلمانان کشورچه میشود؟ به این فکرم که باهمسایه های خود درچه روزی عید رامبارکی گویم ؟ ونگرانم که همین مسئله ی به همین سادگی موجب کدورت بین من با  مسلمان دست چب ویا دست راستم بشود، که تعلق به مذهب دیگری دارند، وحتی دراین فکرم که خدای نخواسته همین مسئله به همین کوچکی،رفته رفته سبب درگیری هایی ازنوع درگیریهای معمول فرقوی،که دردیگرایام مذهبی اتفاق می افتد نشود. مثل خونریزیهای معمول درروزعاشورا که درکشورهای مثل پاکستان ویا عراق و....روی میدهد. اصلا چرا دوربرویم، همین عاشورای سال گذشته  درهرات،سریک مسئله ای که میشود گفت هیچ، چه غایله ی بزرگ وخونباری  به ناحق وبرای هیچ برپاشد ؟ ازوجود این دوگانگی درماه رمضان وعید فطر، فکر میکنم هیچ مسلمانی دل خوشی ندارد، مگرانکه یک معجزه ای روی دهد وهلال ماه شوال کمی با قدوقامت کلان ترودیدنی ترظاهرشود، تا همه پیروان مذاهب و فرقه های اسلامی را  راضی کرده ازدردسررهایی دهد. ان شاء الله.

پیشاپیش عید سعید فطررا به همه مسلمانان جهان ازهرفرقه ومذهب تبریک وتهنیت می گویم.