بیست سال قبل از امروز، در کابل، رئیس جمهور اسبق افغانستان دکتور نجیب الله بطور نهایت وحشیانه به قتل رسید. طالبان قبل از آنکه نجیب الله را به قتل برسانند، او و برادرش را با کمال بی رحمی عذاب و شکنجه نمودند...
دکتور نجیب الله پیش از کشته شدن چهار سال را در عمارت مربوط به نمایندگی سازمان ملل متحد در کابل در یک نوع " قید خانگی " به سر برد. تمام یاران اسبق نجیب الله در آستانۀ اشغال شهر کابل توسط مجاهدین، یا فرار نمودند یا هم به مخالفین پیوستند. در عین حال، اعضای خانوادۀ رئیس جمهور به اصطلاح از " زیر بینی " مخالفین " توانستند به هندوستان پرواز کنند. اما خود رئیس جمهور را همسنگران دیروز از میدان هوائی برگرداندند، همسنگران و یارانی که با مخالفین اتحاد خود را اعلام نموده بودند.
اما بحث من در این باره نیست، در مورد رئیس جمهور نیز چیزی نمیگویم. در اینجا میخواهم از خیانت ما، از خیانت حکومت فدراسیون روسیه یاد آوری کنم.
آنزمان را خوب به یاد دارم، زمانی را که بلند رتبه ترین مسوولین کشور ما: کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست شوروی، حکومت شوروی، وزارت دفاع، کی جی بی دوری این شخص ( دکتور نجیب الله ) میچرخیدند و برایش مداحه میسرودند. از عقب میزها به او سوگند دوستی جاودان یاد میکردند. روزهای پنجشنبه، رئیس جمهور معمولاً ناوقت شب به سفارت شوروی برای ملاقات های خصوصی میامد، این ملاقات ها در حلقۀ معدود، غالباً در ساونا برپا میشدند. در آنجا نیز حین سرکشیدن نوشابه ها به دکتور از دوستی جاودان یاد آوری مینمودند و تأکید میکردند که هیچگاه او را رها نمیکنند.
اما دریغا که او را رها کردند، همه او را سخت رها نمودند: هم نظامیان، هم استخباراتی ها و هم دیپلوماتها.
از بوریس یلتسین* و آندری کوزیریف ** که گلایه نبود، برای آنها دکتور نجیب الله یک بیگانه بود. ایندو به مجردی به قدرت رسیدن از هر آنچه در افغانستان رخ میداد فاصله گرفتند. اما از وزیر دفاع پاول گراچیوف که در افغانستان خدمت عسکری را انجام داده بود و از رئیس عمومی امنیت ملی روسیه یفگینی پریماکوف که با بسیاری از اشخاص طراز اول در هبری آنوقت افغانستان مناسبات نزدیک داشت همچو انتظاری نمیرفت. علاوه بر آن در حلقۀ نزدیک به خود بوریس یلتسین نیز افرادی بود که چندی قبل در کابل ایفای وظیفه مینمودند، آنها نیز رئیس جمهور نجیب الله را در آغوش میکشیدند و پُس پُسک کنان از ورای چشمهای خمار ( در متن روسی اشکهای خمار آمده است ) تأکید مینمودند : رهایت نمی کنیم! "
اما هیچ یکی از آنها به کاخ کرملین نیامد و با مشت خود به میز نکوبید و نگفت : " او بیادرا، ما چی کردیم! " هیچ یک!
شایعه است که دکتور نجیب الله حین اقامت در تبعیدگاه ملل متحد اش در کابل، دفترچه ای داشت که در آن خاطرات خود را می نوشت. کاش میشد این دفترچه را مرور کرد. بسیار دلچسپ است بدانم که داکتر با کدام کلمات و اوصاف از کسانیکه همرایش خیانت نمودند یاد آوری نموده است... میترسم که این کلمات خوشایند نخواهند بود....
( ختم )
* بوریس یلتسین، پس از فروپاشی اتحاد شوروی به حیث رئیس جمهور فدراسیون روسیه انتخاب شد.
** آندری کوزیریف، اولین وزیر امور خارجۀ روسیه پس از فروپاشی اتحاد شوروی بود.
تصویر در مارچ ۱۹۸۹ بلافاصله پس از مصاحبه با رئیس جمهور افغانستان برداشته شده است.