گرایش سنتی در
جامعه، میزان پایین سواد، فقر و ناآگاهی اکثریت مردان در افغانستان،
سبب شده است که به زنان با نگاهی غیرانسانی دیده شود.
حق آموزش، انتخاب، کار و زنده‌گی آزاد برای زنان افغانستان، هنوز
دست‌نیافتنی‌ست. این موضوع حتا سبب شده است زنان در معادلات و معاملات
مهم و کشوری نیز حضور اندک و کم‌رنگ داشته باشند.
بیشترین خشونت‌ها در برابر زنان از سوی خانواده‌ها، جامعه و زورمندان
اعمال می‌شوند. از بد دادن دختران گرفته تا ازدواج‌های اجباری، قتل،
تجاوز، سنگ‌سار و.. رخدادهای روزانه و نمونه‌های آشکاری از خشونت‌های
موجود در برابر زنان این کشور است.
براساس گزارش‌ها، نهادهای قضایی نیز توجه آن‌چنانی به دوسیه‌های زنان و
ستم‌هایی که برآنان رفته است، ندارد.
طالبان سوی دیگر این قضیه اند؛ آن‌ها برعلاوۀ رویکردهای ترویستی و
هراس‌افگنانه، به دادگاه‌های صحرایی نیز می‌پردازند. به تازه‌گی
تصاویری که از چند ولایت نشر شد، نشان‌دهندۀ خشونت‌های جدی طالبان نیز
در برابر زنان است.
برخی از این فشارها و خشونت‌ها سبب می‌شوند تا زنان دست به خودسوزی و
خودکشی بزنند.
با این حال، تلاش‌های زیادی در کابل و شهرهای دیگر افغانستان نیز برای
مبارزه با خشونت در برابر زنان صورت گرفته است و در این زمینه نهادهای
فراوانی دست به کار اند.
خبرگزاری پرسش در پیوند با هشتم مارچ، روز جهانی زن، با سهیلا سما
یک‌تن اعضای فعال جامعۀ مدنی گفت‌وگویی انجام داد.
او گفت: «در بیشتر از پانزده سال اخیر و با روی‌کار آمدن حکومت جدید،
نهادهای مدافع حقوق بشری، حقوق زن، و نیز جامعۀ مدنی همراه با
اداره‌های دولتی مدافع حقوق زنان، به شمول نهاد حقوق بشر و وزارت امور
زنان، کارهایی برای بهبودی وضعیت زنان انجام شده است.»
او با توجه به اهمیت رسانه‌ها در این زمینه افزود: «رسانه‌ها با تبلیغ
و انعکاس رویدادهای خشونت در برابر زنان، جامعه را از حقوق و جایگاه
زنان تا حدی آگاه ساخته و نسبتاً سبب کاهش میزان خشونت‌ها و ایجاد ترس
از مجازات نزد عاملان خشونت بر زنان گردیده است.»
به گفتۀ بانو سما، کاروپیکار رسانه‌ها و نیز نهادهای مدافع حقوق بشری و
حقوق زنان، زن‌ها را نیز متوجه حقوق‌شان ساخته و از سوی دیگر، مسئولین
را به پیگرد عاملان خشونت در برابر زنان وا داشته است.
سهیلا سما، فعال جامعۀ مدنی
سهیلا دربارۀ وضعیت امروزی زنان و دختران به خبرگزاری پرسش گفت: «زنان
و دختران درافغانستان، متاسفانه در وضعیت اسفناکی قرار دارند. می‌بینیم
که در یک سال اخیر، نسبت به سال گذشته میزان خشونت بر زنان و دختران
افزایش یافته است. پنج‌هزار رویداد خشونت بر زنان و دختران ثبت شده است
که این بسیار تکان‌دهنده است. بیشتر خشونت‌ها از سوی زورمندان و
جنگ‌سالاران صورت می‌گیرد.»
شعار مبارزه با خشونت‌ها و زن‌ستیزی، بارها از سوی رییس جمهور و دیگر
مسئولان بلندرتبۀ حکومتی بیان شده است اما در میدان عمل هنوز هم
ضعف‌های چشم‌گیری دارند.
ایجاد خانه‌های امن نیز از راه‌حل‌های دیگری‌ست که حکومت در ارایه کرده
است. تنها در کابل، تا اکنون شش خانۀ امن ایجاد شده است و پناه‌گاهی
شمرده می‌شود برای زنانی که به سبب خشونت‌ها متواری شده اند. دلیل عمدۀ
این پناه‌گاه‌ها چیزی جز بی‌قانونی مسئولان و قانون‌گریزی عاملان خشونت
در برابر زن‌ها نیست.
سهیلا سما می‌افزاید: «قانون‌گریزی عاملان خشونت باعث افزایش خشونت بر
زنان شده است، به گونۀ مثال قضیۀ فرخنده دختری که به اتهام نادرست
سوزاندن قران از سوی مردان خشمگین محکمۀ صحرایی شد و برخی عاملان آن هم
بازداشت شدند، اما پی‌گیری عادلانه نشد و حتی برعکس خانوادۀ این دختر
نیز با تهدید عاملان کشتار دخترشان قرار گرفتند.»
به دنبال آن، با اشاره به چندین رخداد مشابه، به چالش‌های دیگری مانند
بی‌سوادی و ناتوانی در نوشتن و خواندن نیز اشاره شد و این فعال جامعۀ
مدنی افزود: «بی‌سوادی در میان زنان باعث شده تا آنان برنامۀ منظم و
مهندسی شده‌یی برای پیشرفت و احیای جایگاه‌شان در اجتماع و خانواده
نداشته باشند.»
فعالان مدنی و حقوق بشری همواره بر این تاکید ورزیده اند که برای بهبود
وضعیت زنان در افغانستان، باید هماهنگی با رسانه‌های مستقل، فعالان
حقوق بشر، جامعۀ مدنی در کابل و ولات افزایش یابد. همچنان این
گردهم‌آیی و یک‌دست شدن زنان نیز برای پیشرفت و بازیابی حقوق و
آزادی‌های شان ضروری خوانده می‌شود.
گرایش سنتی در جامعه، میزان پایین سواد، فقر و ناآگاهی اکثریت مردان در افغانستان، سبب شده است که به زنان با نگاهی غیرانسانی دیده شود.
حق آموزش، انتخاب، کار و زنده‌گی آزاد برای زنان افغانستان، هنوز دست‌نیافتنی‌ست. این موضوع حتا سبب شده است زنان در معادلات و معاملات مهم و کشوری نیز حضور اندک و کم‌رنگ داشته باشند.
بیشترین خشونت‌ها در برابر زنان از سوی خانواده‌ها، جامعه و زورمندان اعمال می‌شوند. از بد دادن دختران گرفته تا ازدواج‌های اجباری، قتل، تجاوز، سنگ‌سار و.. رخدادهای روزانه و نمونه‌های آشکاری از خشونت‌های موجود در برابر زنان این کشور است.
براساس گزارش‌ها، نهادهای قضایی نیز توجه آن‌چنانی به دوسیه‌های زنان و ستم‌هایی که برآنان رفته است، ندارد.
طالبان سوی دیگر این قضیه اند؛ آن‌ها برعلاوۀ رویکردهای ترویستی و هراس‌افگنانه، به دادگاه‌های صحرایی نیز می‌پردازند. به تازه‌گی تصاویری که از چند ولایت نشر شد، نشان‌دهندۀ خشونت‌های جدی طالبان نیز در برابر زنان است.
برخی از این فشارها و خشونت‌ها سبب می‌شوند تا زنان دست به خودسوزی و خودکشی بزنند.
با این حال، تلاش‌های زیادی در کابل و شهرهای دیگر افغانستان نیز برای مبارزه با خشونت در برابر زنان صورت گرفته است و در این زمینه نهادهای فراوانی دست به کار اند.
خبرگزاری پرسش در پیوند با هشتم مارچ، روز جهانی زن، با سهیلا سما یک‌تن اعضای فعال جامعۀ مدنی گفت‌وگویی انجام داد.
او گفت: «در بیشتر از پانزده سال اخیر و با روی‌کار آمدن حکومت جدید، نهادهای مدافع حقوق بشری، حقوق زن، و نیز جامعۀ مدنی همراه با اداره‌های دولتی مدافع حقوق زنان، به شمول نهاد حقوق بشر و وزارت امور زنان، کارهایی برای بهبودی وضعیت زنان انجام شده است.»
او با توجه به اهمیت رسانه‌ها در این زمینه افزود: «رسانه‌ها با تبلیغ و انعکاس رویدادهای خشونت در برابر زنان، جامعه را از حقوق و جایگاه زنان تا حدی آگاه ساخته و نسبتاً سبب کاهش میزان خشونت‌ها و ایجاد ترس از مجازات نزد عاملان خشونت بر زنان گردیده است.»
به گفتۀ بانو سما، کاروپیکار رسانه‌ها و نیز نهادهای مدافع حقوق بشری و حقوق زنان، زن‌ها را نیز متوجه حقوق‌شان ساخته و از سوی دیگر، مسئولین را به پیگرد عاملان خشونت در برابر زنان وا داشته است.
سهیلا سما، فعال جامعۀ مدنی
سهیلا دربارۀ وضعیت امروزی زنان و دختران به خبرگزاری پرسش گفت: «زنان و دختران درافغانستان، متاسفانه در وضعیت اسفناکی قرار دارند. می‌بینیم که در یک سال اخیر، نسبت به سال گذشته میزان خشونت بر زنان و دختران افزایش یافته است. پنج‌هزار رویداد خشونت بر زنان و دختران ثبت شده است که این بسیار تکان‌دهنده است. بیشتر خشونت‌ها از سوی زورمندان و جنگ‌سالاران صورت می‌گیرد.»
شعار مبارزه با خشونت‌ها و زن‌ستیزی، بارها از سوی رییس جمهور و دیگر مسئولان بلندرتبۀ حکومتی بیان شده است اما در میدان عمل هنوز هم ضعف‌های چشم‌گیری دارند.
ایجاد خانه‌های امن نیز از راه‌حل‌های دیگری‌ست که حکومت در ارایه کرده است. تنها در کابل، تا اکنون شش خانۀ امن ایجاد شده است و پناه‌گاهی شمرده می‌شود برای زنانی که به سبب خشونت‌ها متواری شده اند. دلیل عمدۀ این پناه‌گاه‌ها چیزی جز بی‌قانونی مسئولان و قانون‌گریزی عاملان خشونت در برابر زن‌ها نیست.
سهیلا سما می‌افزاید: «قانون‌گریزی عاملان خشونت باعث افزایش خشونت بر زنان شده است، به گونۀ مثال قضیۀ فرخنده دختری که به اتهام نادرست سوزاندن قران از سوی مردان خشمگین محکمۀ صحرایی شد و برخی عاملان آن هم بازداشت شدند، اما پی‌گیری عادلانه نشد و حتی برعکس خانوادۀ این دختر نیز با تهدید عاملان کشتار دخترشان قرار گرفتند.»
به دنبال آن، با اشاره به چندین رخداد مشابه، به چالش‌های دیگری مانند بی‌سوادی و ناتوانی در نوشتن و خواندن نیز اشاره شد و این فعال جامعۀ مدنی افزود: «بی‌سوادی در میان زنان باعث شده تا آنان برنامۀ منظم و مهندسی شده‌یی برای پیشرفت و احیای جایگاه‌شان در اجتماع و خانواده نداشته باشند.»
فعالان مدنی و حقوق بشری همواره بر این تاکید ورزیده اند که برای بهبود وضعیت زنان در افغانستان، باید هماهنگی با رسانه‌های مستقل، فعالان حقوق بشر، جامعۀ مدنی در کابل و ولات افزایش یابد. همچنان این گردهم‌آیی و یک‌دست شدن زنان نیز برای پیشرفت و بازیابی حقوق و آزادی‌های شان ضروری خوانده می‌شود.