مدت مدیدی است که صدور شناسنامه های الکترونیک یا برقی به نسبت انتقادات و پیشنهادات نمایندگان گروه های سیاسی ، قبیلوی که همواره به موضوعات سمتی ، زبانی و قومی دامن زده و با دیدگاه و سلیقه ای خود صدور این تذکره را که ضرورتی است مبرم برای مردم افغانستان به گروگان گرفته اند که از صدور به موقع آن همواره جلوگیری بعمل آمده و اجرای این امر موجب خشم و نگرانی مردم افغانستان گردیده است.

درین اواخر تعدادی بنام کلمهء افغان و افغانستان حساسیت داشته و خودرا افغان نمی دانند چه افغان به معنی پشتون و بعضی ها تقاضا دارند تا از درج واژه ء ملت ، ملیت و اسلام در شناسنامه ها صرفنظر بعمل آید و همچنان تعدادی هم نگارش کلمات ، ملت و ملیت را در شناسنامه ها ضروری می پندارند. در همین گیرودار ها خوشبختانه دانشمندان ، مورخین ، محققین افغان ما تا حد توان توانستند طی مقالات مختلف بادرنظرداشت سوابق تاریخی پیرامون پیشینهء تاریخچهء افغانستان وواژهء افغان که معنی پشتون را نمی رساند بصورت جامع از طریق اطلاعات جمعی و صفحات مجازی با شرح کامل به اطلاع عموم رسانیده اند و هم این موضوع بعضی صاحبنظرانی را آنقدر خسته کرده است که می نگارند که در تذکره تابعیت من انسان یاآدم بنویسند و یا کشور افغانستان را آدمستان که ارائهء این مطالب معانی زیادی را میرساند. من سعی نمودم تا درزمینه ابراز نظری نداشته باشم ولی مطالعهء مطالب مختلف مرا واداشت تاآنچه در ذهن دارم با دوستان شریک سازم.

بطور خلاصه باید متذکر شد که کلمهء افغانستان به عنوان مسکن اصلی افغانان در تاریخ کشور ما ریشه و پیشینهء طولانی دارد که این سرزمین به عنوان واحد سیاسی از قرن نوزده میلادی متداول شده و کلمهء افغانستان را نخستین بار در تاریخ نامهء هرات تالیف سیف بن محمد یعقوب الهروی در اوایل قرن هفتم دیده شده است در آن کتاب 35 بار کلمهء «افغانستان» ودو بار افغانستان بکاررفته است. باید علاوه نمود که دردورهء ابوالفتح معین الدین شیرعلی خان کلمهء افغانستان در اخبار شمس النهار بصورت خط افغانستان ، ملک افغانستان بکار رفته چنانچه در شماره (11) سال اول جریدهء شمس النهار کابل مضمونی چاپ شده بنام «ترقی مدارج افغانستان» که متن موضوع در شماره سی و هفتم مجلهء کابل در سال 1313 نیز نگاشته شده است. (1)

طوریکه اطلاع دارم قرار است تذکره های الکترونیکی بادرج واژهء ملیت ، ملت واسلام برای متقاضیان به زودی ممکنه صادر گردد که اجرای این امر بائیست موجب قبول همگان قرار گیرد چه در مرحلهء اول باارائهء قوم و ملیت یک احصائیه یا آمار دقیق میتواند بعد از ختم صدور دریافت گردد که نشاندهنده اقلیت و اکثریت ها هم خواهد بود. قابل تذکر میدانم اینکه در قدیم الایام مردم ما برای درج قوم و ملیت آشنائی نداشتند و گاهی هم مامورین احصائیهء نفوس که مسئول توزیع تذکره های تابعیت بوده اند از متقاضی سوال ننموده که به کدام قوم تعلق دارند ، آن کسی که غیر پشتون بود در ستون قوم تاجیک می نگاشتند چنانچه در تذکره تابعیت من و اقوام من که تاجیک نبوده تاجیک نگاشته شده و ماهم در زمینه هیچگاه اندیشهء نداشتیم. به همین منوال در تذکره های تابعیت بسیار پشتون ها ، بلوچ ها ، تیموری ها ، تایمنی ها ، زوری ها ، موری ها ، جمشیدی ها وغیره تاجیک نگاشته شده که این رقم شاید در سایر ولایات افغانستان هم ملموس باشد.

دوستانی هم تصاویر کارت های هویت کشور های دیگر را در صفحات فیس بوک ارائه داشته و به دولت پیشنهاد می نمایند تا در صدور شناسنامه های الکترونیک کشور های دیگر جهان را الگو قرارداده با درج نام و نام خانوادگی و دولت اسلامی اکتفا گردد. دوستان ما باید بدانند که از کدام سیاست سایر کشور ها ما پیروی نمودیم که اکنون تذکرهء تابعیت مان همانند آنها باشد. آیا در کشور های دیگر منازعهء قومی ، لسانی و سمتی وجود دارد ؟ آیا مردم سایر کشور ها نام کشور و ملیت خودرا زیر سوال برده اند واز داشتن نام کشور و ملیت خود ننگ می نمایند؟ آیا در سایر کشور اتباع آنها از طریق احزاب سیاسی خود به نفع سایر کشور ها جاسوسی می نمایند ؟ در سایر کشور ها والی شهر که خود جزء دولت باشد اعلان خود مختاری نموده واز مساعدت های کشور های مداخله گر همسایه اظهار سپاس می نماید؟ و در سایر کشور ها هزاران تروریست به دهشت افکنی مصروف اند؟ و ده ها مورد دیگر ....دیروز دوست دانشمندی پوستری رنگینی را به نمایش گذاشته بود بااین متن که « واژهء افغان اگر افتخاری میداشت پشتون ها راضی نمی شدند آن را به دیگرافغان ها بدهند ، اگر منفور نمی بود سایر اقوام از جان ودل قبولش می کردند» مطالعهء این متن برایم نهایت تکان دهنده بود چه من باافتخار خودرا افغان نامیده و نه تنها من بلکه یهود ها ، هندو ها ، سیک های افغانستان و سایر مردم افغانستان این کلمه را از ته دل قبول کرده و به افغانیت خود افتخار می نمایند.

بعضی از اتباع افغانستان خودرا خراسانی نامیده که کاریست پسندیده چه در اصل ما همه خراسانی و آریائی میباشیم و خراسان زمین خطهء پهناوری است که ایران افغانستان ، تا سمرقند و بخارا از بلخ تا نیشاپور تا بلخ و هرات و غیره را دربردارد که اقوامی چون ازبک ها ، ترک ها ، تاجیک ها ، پشتون ها ، بلوچ ها عرب ها و فارس ها درین خطه زیست نموده اند ولی اتباع سایر کشور ها هم که جزء خراسان زمین بوده اند کسی خودرا خراسانی یاد ننموده است. یادی ازین خطهء باستانی خراسان زمین کاریست پسندیده ولی ما زمانی میتوانیم به احیای این نهضت بپردازیم که ابتدا با یک اتحاد از تعصبات قومی و لسانی وارهیده و با هم همیاری داشته باشیم. جمهوری اسلامی ایران قبل از ما استان خراسانی را در سرزمین خود تاسیس نموده اند که دربردارندهء شهر های مشهد ، سبزوار ، نیشاپور ، تایباد ، تربت جام ، خاف و، غاین و غیره است که همهء این شهر ها در سرحدات افغانستان قرار دارد.

باذکر مراتب فوق از نظر من درج واژهء افغان در تذکره های الکترونیک در کنار ملیت ها در همین مقطع زمانی ضروری پنداشته می شود چه اگر به حذف این کلمه پرداخته شود همین منتقدین پس از موفقیت فردا ادعا می نمایند که کلمهء افغانستان هم جعلی بوده وبر ما تحمیل شده بادیست به حذف آن پرداخته شود ، که در آنصورت برای ما هیچ هویتی باقی نخواهند ماند و بعد ها بااختلافات بیشتر این کشور به تجزیه سوق داده خواهد شد. روی این ملحوظ از همه اتباع افغانستان بخصوص منتقدینی که وابستگی حزبی و قومی دارند خواهشمندم تاازین بیشتر در زمینه پافشری ننموده و اجازه دهند تا مردم ما پس از سالیان زیاد صاحب تذکره تابعیت الکترونیکی شده و بادرنظرداشت مصالح علیای کشور با یک همیاری و هم پذیری کامل همین طرح اخیر را پذیرفته ممنون سازند.

1- صفحهء ۱۱۴ اوستا ، اکادمیسن دکتر عبدالاحمد جاوید سال ۱۹۹۹.