هفتمین
نشست قلب آسیا برای کابل از اهمیت زیاد سیاسی برخوردار بود. دلیل این امر
اختلافهای کشورهای منطقه است. در گذشته اجماع جهانی و منطقهای دربارهی
افغانستان وجود داشت. وقتی اختلافی هم بروز میکرد به حدی نبود که بین
سیاستهای کشورهای مختلف، فاصله ایجاد کند. اما این بار قضیه فرق میکند.
قدرتهای جهانی و منطقهای دربارهی افغانستان اختلاف نظر دارند. به تعبیر
دیگر، رقابتهای قدرتهای منطقهای و جهانی، اثرهای خودش را در سیاستهای
آنان، در قبال افغانستان نیز نشان میدهد. اختلاف نظر و سیاستهای متضاد
کشورهای منطقه در نشست قلب آسیا، محسوس بود.
این اختلافها سبب شد که اعلامیهی پایانی هفتمین نشست قلب آسیا با تأخیر و
بحثهای زیاد نهایی شود. هر کشور میخواست نظر خودش را در آن اعلامیه
بگنجاند. افغانستان هم سعی کرد که نظرات همهی شرکتکنندهگان نشست قلب
آسیا در اعلامیهی نهایی این نشست لحاظ شود. این نشست همچنان فرصتی بود تا
افغانستان دیدگاههای خود را به قدرتهای رقیب جهانی و منطقهای توضیح دهد
و آنان را قانع کند که با همدیگر دربارهی افغانستان همکاری کنند.
با توجه به جو اختلاف و تضاد در منطقه، برگزاری نشست قلب آسیا و گردآمدن
کشورهای منطقه در پایتخت آذربایجان موفقیت نسبی برای دستگاه دیپلوماسی کشور
بود. نشست قلب آسیا برای ایجاد همآهنگی و توحید نظرات کشورهای مختلف
دربارهی افغانستان طراحی شده است. اما اختلافهای کشورهای منطقه در حال
حاضر آن قدر زیاد است که همکاری کامل آنان در قبال افغانستان، زیاد متصور
نیست. اما با آن هم، گردآمدن نمایندهگان این کشورها در باکو، پایتخت
آذربایجان و موافقت آنان با نکات کلیدی نظرات، رویداد مثبت بود و باید از
آن در جهت همآهنگی بیشتر استفاده شود.
همانطوری که در سخنرانی رییسجمهور غنی در نشست قلب آسیا آمد، مجموع اعضای
این نشست، توافق کردند که روی تدوین یک استراتژی مشترک برای مبارزه با
تروریسم، با هم کار کنند. همچنان این کشورها در نشست جهانی قلب آسیا
توافق کردند که برای مبارزه با شبکههای قاچاق مواد مخدر و اقتصاد جرمی
نیز، یک استراتژی واحد بسازند. همهی کشورهای منطقه قبول دارند که تروریسم
و اقتصاد جرمی برای امنیت و همگرایی اقتصادی منطقه تهدید استراتژیک است.
اما روی مصادیق تروریسم با همدیگر اختلاف دارند.
با آن که در اعلامیهی پایانی هفتمین نشست قلب آسیا، طالبان در کنار
القاعده و داعش گروه تروریستی شناخته شده است، اما در همین اعلامیه بر لزوم
مصالحه با طالبان و ادغام آنان در سیاست مسالمتآمیز تأکید میشود. قدرتی
مثل سوریه صرف به تروریسست بودن داعش و جنگجویان چندملیتی این گروه تأکید
دارد. نمایندهی روسیه در نشست قلب آسیا بسیار تلاش کرد تا موضوع مبارزهی
مشترک با گروه داعش و جنگجویان چندمیلیتی آن به صورت پررنگ در اعلامیهی
نهایی نشست گنجانیده شود. عربستان هم تلاش میکرد تا از آن کشور به حیث
قدرت ضد تروریستی در اعلامیهی پایانی نشست نام برده شود، تهران با چنین
چیزی مخالفت میکرد و این مسایل تا پایان نشست حل نشد.
اما توافق روی تدوین استراتژی منطقهای برای مبارزه با تروریسم و اقتصاد
جرمی یکی از نکات مهم در هفتمین نشست قلب آسیا بود. روشن است که اختلافهای
کشورهای منطقه در مورد تعیین مصادیق تروریسم به زودی حل نمیشود، اما همه
کشورها باید بدانند که تروریسم دشمن همه است و استفادهی ابزاری از آن به
کسی امنیت نمیآورَد. |