سال های 1350 تا 1357ش. زمانی بود که من نگارنده در روز های دوم و سوم عید که در آن وقت ها عید ها در زمستانها می آمد با رفقایم به پل بهسود می رفتم.
صبح بدون آنکه فامیل های ما خبر شوند بطرف شهر جلال آباد حرکت می کردیم و تا نزیکی ها چاشت به شهر جلال آباد می رسیدیم. بعد از خوردن چپلی کباب تند و تیز در یکی از هوتل های تپیک شهر، به طرف پل بهسود روان می شدیم و تا نزدیکی های شام در ساحۀ پل بهسود در جمع ساییر کابلیان به کاغذ پرانی وساعت تیری های دیگر خوش می گذشتاندیم و بعد در همان شام تاریک بطرف کابل حرکت می کردیم.
از جا های بسیار دیدنی شهر جلال اباد در آن وقت باغ های زیبای دراماتیک تزئینی آن بود که بحیث پارک های عمومی به روی مردم از صبح تا شام باز می بود. باغ شاهی، باغ سراج العمارت، باغ کوکب و چند باغ دیگر از همین گونه که نام های شان را فراموش کرده ام در داخل شهر جلال اباد شهرت خاصی داشت.
از جملۀ این باغ های تزئینی شهر جلال اباد وقت، باغ شاهی زیباترین باغی بود که تا کنون نظیر آنرا ندیده ام. این باغ با آنکه مخصوص شاه بود اما مردم همه میتوانستند در روز های خاصی از آن دیدن کنند.
سه جای دیگر هم در جلال اباد بسیار مشهور وقابل دیدن بود که یکی آن فارم زیتون هده؛ دیگر آن فارم زراعتی غازی آباد و سومی آن موزیم غیر منقول تپۀ شتر هده بود.
من نگارنده بعد از شامل شدن در انستیتوت باستانشناسی و حفظ ابدات تاریخی افغانستان در زمستان سال 1356ش. در حفریات تپۀ شتر و تپۀ توپ کلان هده با تیم باستانشناسان افغانی بریاست داکتر زمریالی طرزی اشتراک کرده بودم.
در همین زمستان، یک روز جمعه داود خان و فامیل اش غرض دیدن از کار حفریات و موزیم غیر منقول تپۀ شتر هده به ساحۀ کار حفریات هده آمدند. در آن روز چون رخصتی بود تعدادی از همکاران ما به کابل رفته بودند و تنها داکتر طرزی، نگارنده، داود کاویان، میاگل، آصف شرقی و داود رسولی در محل بودیم که از داود خان پذیرایی بعمل آوردیم.
مرحوم داود خان ما را بسیار زیاد در کار ما تشویق کرد و گفت که خوشحالم که فرزندان وطنم به جای خارجیان کار حفریات و تحقیقات باستانشناسی افغانستان را پیش می برند.
در تمام مدت چند دقیقه یی که داود خان صحبت داشت، از جمع تمام همکاران، دست مرا در دست اش گرفته بود و تا ختم سخنان اش رها نکرد. این خاطره و سخنان وطن پرستانۀ مرحوم داود خان هر زمانی که نام وی را می خوانم و یا عکس اش را می بینم در ذهنم زنده می شود و بیاد آن روز های پر از ارامش وطنم اشک می ریزم.
داود خان در روز های آخر سفر اش در یک چوک شهرجلال آباد برای مردم آنجا سخن رانی پر شوری نمود که هم خود وی وهم حاضرین در محل گریه می کردند ومن شاهد این سخن رانی تاریخی و این گریه ها بودم.
متآسفانه آن روز های پر از ارامش وطن عزیز ما، دوماه بعد از برگشت داود خان به کابل به پایان رسید و با کودتای ننگین هفت ثور 1357ش. تاریخ افغانستان ورق خورد. داود خان با فامیل اش همه به شهادت رسیدند و به تعقیب ده هزار تن از هم وطنان بی گناۀ ما مظلومانه بدست اهریمنان خلقی زنده به گور شدند و قیام مردم ما برای گرفتن انتقام خون عزیزان شان از خلق و پرچم آغاز گردید و کشور زیبای ما به یک ویرانه مبدل گشت.
موضوع دیگر اینکه، دراز ترین پل بر فراز دریا های افغانستان در حال حاضر به چشم دید من نگارنده پلی است که برفراز دریای هلمند اباد شده است.
این مطلب را بخاطری یاد کردم که در مقالۀ پر محتوای پل بهسود از محترم شاه محمود محمود، پل بهسود و یا . .. دراز ترین پل در افغانستان ذکر شده است که ممکن من نگارندۀ در اشتباه باشم.
در سال 1354ش. که نگارنده محصل ژورنالیزم پوهنتون کابل بودم در جمع یک هیأت مطبوعاتی جهت تهیۀ گزارشی در مورد فعالیت های ریاست مجادله علیۀ ملریا و لشمانیا به حوزۀ غرب کشور سفر کرده بود که در زیر پل دریای هلمند با یک تن از منسوبین آن ریاست عکس یادگاری گرفته ام که آنرا در اینجا نشر می کنم. در عکس مذکور نگارنده طرف چپ قرار دارم.
در پهلوی این عکس در صفحۀ البومم عکس دیگری از همین سفرم را دیدم که نشر آن هم در اینجا خالی از دلچسپی نخواهد بود. عکس مذکور با والی وقت قندهار که یکی از پسران نعیم خان بود ونام ایشان را فراموش کرده ام گرفته شده است. گفته می شود که والی مذکور هم در کودتای ثور به شهادت رسیده است. در عکس مذکور نگارنده نفر اول از راست میباشم.