جُــــــبه پرشکوه ترین جشنوارهٔ بهاری کآبلییان بود این
میلهٔ از هفتهٔ دوم ماه حوت شروع بخصوص
سه جمعه پیش از نوروز و روز اول سال یا نوروز نقطه اوج شور،هلهله ، شادی و
شکران کابلییان میرسید۰
محل برگزاری جبه چهاردهی کابل بود که از دامنه های دهمزنگ
شروع تا دامنهٔ علی آباد میرسید
پهنائی آن از کناردریا گذرگاه ، نوروزباغ باغ بابرتا چهلستون (هندکی)
میرسید۰
ویژه گی این میله و تماشا این بود که در این میله شاه،
درباریان ،علمائی دینی در خرگاهٔ ویژه
این جشن را یکجا با مردم تجلیل میکردند از زمان محمدنادر وازآن به بعد از
رونق افتاد۰
کابلییان از هر طبقه درین
جشنواره اشتراک میکردند، زنان و دختران پرده نشین که در طول سال اجازه
بیرون شدن از منز ل را نداشتند درین روزها بیرون می شدند حتا به زندانیان
دربند اجازهٔ اشتراک داده می شد۰
دکانداران از هر صنف بآید
غرفهٔ فروش در میله جاگاه برپا میکردند، دو طرفهٔ صفهٔ سنگی کبابییان در
دهمزنگ باعث گرمی سیل و تماشا می شد۰
درین جشنواره سرگرمی های مثل افسانه
گویی،خواندن سرود و ترانه های دل انگیز بهاری, دینی و حماسی همچنان تهیۀ
غذا ها ویژه کابلی و محلی ، ماهی جلبی، قیماق چای ،اسباب باز یهای بچگانه
چون داربازک، قرقرانک آلات موزیک مثل دایره ، توله، سرنا بفروش میرسید۰
درین جشنواره مسابقات قلبه کشی، اسپ دوانی، قوچ جنگی، مرغ جنگی ، کبک جنگی
توزیع جوائز به دهقانان و مالداران نمایشات پهلوانی، ضرب میل، هرکاره ، بیل
بازی، چوب بازی، مداری،مارگیر،شادی بازی ورقص خرس تماشاچیان را سرگرم
میکرد۰
درمورد تماشا یا سیل جُبهٔ
چهار دهی جسته و گریخته در آثار مربوط به رواجهای مردمی ما آماده اما یگانه
آثرائیکه در آن از جبهٔ چهاردهی به جزئیات یاد شده آنهم چشمدید یک خآرجی که
خود نویسنده نیز اشتراک داشته و تصاویری برداشته آثریست از«Ernset and
Annie Thornton » زیرعنوان «Leaves from an Afghan scrapbook» ، « سال ۱۹۱۰
در لندن به چاپ رسیده» نویسنده با خانمش در زمان امیر عبدالرحمن و امیرحبیب
الله در کابل زندگی کرده و ارتباط خیلی نزدیک با شاه و خاندان شاهی داشت۰
نویسنده درکوچهٔ اندرابی
زندگی میکرد درقسمت ازیاداشت های خویش آورده " ازبالای بام ما دیده می شد ،
ساعت شش صبح شهریان کابل واطراف پیاده، سوار بالای خر ،اسپ،۰۰۰ .... دریائی
از انسانها بطرف چهاردهی روان اند".
درین زمان سردار نصرالله
برادر امیر حبیب الله که شخص معتصب مذهبی بود و حلقهٔ علمائی برجسته دینی
در اطراف اش قرارداشت مسؤلیت برگزاری میله نوروز و جشن بهارجبهٔ چهاردهی را
بدوش داشت و خود با جمعی بزرگ علمائی دین در میله اشتراک داشتند۰
ضمیمه ؛ تصویری جبه چهاردهی برگرفته کتاب که در بالا ذکر گردید.
محمدایوب عظیمی شنبه ۲۹حوت ۱۳۹۴
|