کوه آسمایی

قبل از همه باید ناراحتی خویش را بابت ترک اجباری بخشی بزرگی از هموطنان هندو و سیکهـ افغانستان، ابراز نمایم .
اما در بارۀ آنچه که برخی عنوان میکنند که گویا هندوان و سیکهـ های افغانستان قوم مهاجر از هندوستان استند، در حقیقت از تاریخ افغانستان و اقوام و ادیان این کشور به کلی بی خبر اند. این حرفها فقط روی تعصبات امروزی استوار است . و یا کسانی اند که نه تنها تاریخ افغانستان را مطالعه نکرده اند، بلکه از اثار باستانی افغانستان نیز بی خبر اند.

برای روشن شدن حقایق و مستند سازی حضور هندوان و سیکهـ ها در افغانستان لازم است که تحقیق و پژوهش همه جانبه صورت بگیرند و بیطرفانه و مستند قضاوت نمایند که در نتیجه امکان نوشتن چندین اثر فراهم خواهد شد .
در بارۀ پیشینۀ سرزمین وزیست آنها، دور نمیرویم کافی است که موجودیت بتکده ها و عبادتگاه های هندوان افغانستان را حساب کنیم که عمر آن بیشتر از موجودیت بسا اقوام افغانستان است . برعلاوه بت های بزرگ بامیان، عبادتگاه آسه ماهی و بالاحصار کابل و عینک ولایت لوگر و سجاوند ولایت لوگر و هده جلال اباد، عبادتگاه خیرخانه، تپه مرنجان، و دههای دیگر عمر چنان طولانی دارند که شاهان قنوج تا زمانیکه به زیارت این عبادتگاه نیامده اند شاهی و سلطنت شان مورد قبول نبود.
جناب ایشورداس نویسنده وناشر سایت کابل ناتهـ ضمن تحقیق همه جانبه تاریخی در اثر خویش به نام (ما باشندگان دیرینه این سرمین) که بسیار با محتوا است و ضرورت نیست یکبار دیگر انهمه پژوهش را دوباره در این مختصر نوشت، روی این موضوع تأمل کرده است.

کافی است برهمن شاهی ابوریحان بیرونی را مشت نمونه خروار دراین جا بیاوریم، که این خانواده در کابلستان حکمروایی داشت . این خود میرساند که هندوان کشور مان نه تنها باشندگان این سرزمین بوده و هستند بلکه سلطنت های در این مرز و بوم داشتند. مؤرخین افغانستان هر یک مرحوم فیض محمد کاتب، مرحوم کهزاد، مرحوم حبیبی و مرحوم غبار و مرحوم رشتیا و مرحوم صدیق فرهنگ در اثار خویش از این مردم نامبرده و کارکرد ها شان را مشخص ذکر نموده اند. هندوان و سیکهـ های افغانستان در زمان احمدشاه درانی و تیمورشاه و زمانشاه در امور کشور سهم داشتند و به مناصب مختلف ایفای وظیفه می نمودند. در زمان امیر عبدالرحمن خان و امیر حبیب الله خان و شاه امان الله همچنان مناصب ملکی، به وظایف نظامی نیز اشتغال داشتند. اگر انهمه را دراین جا حساب کنیم حتماً فصل های زیادی را در برخواهد گرفت. به طور نمونه از گذشته نه چندان دور از بابرنامه حضور و موجودیت این مردم را در کابل یاداور می شویم : بابر در توزک خویش در مورد باشندگان کابل می نویسد که در کابل ده - یازده زبان تکلم میشود، عربی، فارسی، ترکی، مغولی، هندی، افغانی، پشایی، پراچی، گبری، بره کی و لغمانی. معلوم نیست که در هیچ ولایتی اینقدر اقوام مختلف با زبان های گوناگون وجود داشته باشد. (۱).

کم از کم در طول سه صد سال اخیر، هندوان و سیکهـ های افغانستان در پرداخت مالیات و حتی دادن جزیه در برخی مواقع و خدمت زیر بیرق و کار های دفتری دریغ نکرده اند. فقط در زمان شاه امان الله خان لغو بردگی و منع پرداخت جزیه عملی گردید. در طول تاریخ هموطنان هندو و سیکهـ کشور مان به کار شرافتمندانه تجارت و دکانداری و تبادله و انتقال و نگهداری پول هموطنان خویش مشغول بودند. برای شناخت بیشتر شان قوانین پوشیدن لباس به رنگ زرد و حتی قشقه به رنگ سرخ همان علامات خارقه بود که از طرف برخی شاهان علیه شان عملی گردید. این همه را قبول نمودند و کشور و زادگاه خویش را ترک نکردند. ما در زمانیکه در لیسه حبیبیه بودیم دهها شاگرد از هموطنان هندوباور و سیکهـ داشتیم که بهتر از ما درس می خواندند و پابند به حاضری بودند. در پوهنتون من محصل داشتم که همه دوستش داشتند و تا هنوز روابط مان برقرار است . باور دارم تاریخ های که در افغانستان نوشته شده است در مقابل این مردم اغماض نموده اند. متأسفانه از آنجایی که اکثر نوشته های تاریخی، مبتنی بر تاریخ سیاسی بوده است، کمبود وخلأ عطف به وضعیت اجتماعی و پیشینۀ تاریخی همچنان بر جای مانده است. اگر مؤرخین تاریخ اجتماعی بنویسند حتماً در پهلوی سایر اقوام، از این قوم به نیکویی و آنچه شاید و باید یاد خواهند کرد.

از ایشور داس عزیز گرانقدر آرزومندم تا سیمینار مبنی بر همین موضوع در سایت کابل ناتهـ رویدست بگیرند و برای دانشمندان و صاحبان نظر وقت بگذارند تا در یک موعد معین آنچه در دل دارند، بنویسند .

-------
(۱) بابر - ظهیرالدین محمد، بابرنامه یا توزک بابر، واقعات کابل ، ترجمه از معاون سرمحقق دکتور شفیقه یارقین ، کابل، ۱۳۸۶، ص ۴۱